Theo hồ sơ của Kỷ Lục Guinness Thế Giới, bà María Branyas, người cao tu nhất thế giới, đã thọ đến 117 tuổi. Các nhà khoa học cho rằng tuổi thọ phi thường của bà không chỉ là do may mắn.
Bà Branyas từng chia sẻ bí quyết sống lâu của mình bao gồm: cuộc sống ngăn nắp, sự tĩnh lặng, mối liên hệ tốt đẹp với gia đình và bạn bè, gần gũi thiên nhiên, ổn định cảm xúc, không lo lắng hay hối tiếc, luôn tích cực và tránh xa những người tiêu cực.
Trước khi bà qua đời vào ngày 19 tháng 8 năm 2024, các nhà khoa học tại Viện Nghiên Cứu Bệnh Bạch Cầu Josep Carreras ở Barcelona, Tây Ban Nha, đã nghiên cứu mẫu gien của bà để tìm hiểu lý do cho tuổi thọ của bà. Nhóm nghiên cứu, do Bác Sĩ Manel Esteller đứng đầu, đã phân tích bộ gien, biểu gien, bản phiên mã, bản protein và sự trao đổi chất của bà Branyas.
Mặc dù phát hiện ra các dấu hiệu lão hóa trong phân tích, họ cũng nhận thấy bà Branyas có “đặc điểm di truyền liên quan đến việc bảo vệ thần kinh và tim mạch,” cùng với mức độ viêm nhiễm thấp. Bác Sĩ Esteller cho biết bà Branyas có một bộ gien đặc biệt, phong phú các biến thể liên quan đến tuổi thọ kéo dài ở các loài khác và những gien giúp bảo vệ tim mạch lipid, duy trì nhận thức. Đồng thời, bà không có các biến thể gien liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, Alzheimer và rối loạn trao đổi chất.
Bà Branyas cũng có lượng lớn vi khuẩn có lợi Bifidobacterium trong hệ vi sinh đường ruột của mình, điều mà các nhà nghiên cứu cho là do bà thường xuyên ăn sữa chua. Vi khuẩn Bifidobacterium giúp tăng cường hệ miễn dịch, cân bằng viêm nhiễm, điều hòa trao đổi chất và hỗ trợ tiêu hóa carbohydrate, chất xơ.
Bác Sĩ Esteller giải thích thêm rằng hồ sơ lipid của bà Branyas rất đáng kinh ngạc – mức cholesterol thấp, LDL (chất béo xấu) thấp và HDL (chất béo tốt) cao. Điều này liên quan đến chế độ ăn uống thanh đạm và các gien giúp chuyển hóa nhanh chóng các phân tử gây hại. Bà Branyas cũng không bao giờ hút thuốc hay uống rượu. Các nhà nghiên cứu cũng xác định tuổi sinh học của bà trẻ hơn khoảng 23 tuổi so với tuổi thật thông qua các dấu hiệu biểu sinh.
Nghiên cứu này, được công bố trên tạp chí Cell Reports Medicine, là một trong những nghiên cứu sâu rộng nhất về sinh học của những người siêu cao tuổi (trên 110 tuổi), theo Fox News. Bác Sĩ Esteller mô tả bà Branyas là một “người đặc biệt, với nụ cười làm bừng sáng căn phòng và sự lạc quan mà chúng ta rất cần,” và là người “luôn sẵn lòng giúp đỡ người khác” bằng cách tham gia nghiên cứu.
Theo Kỷ Lục Guinness, bà Branyas không gặp vấn đề sức khỏe nào nghiêm trọng ngoài việc khó nghe và một số vấn đề di chuyển, nhưng tâm trí bà vẫn “hoàn toàn minh mẫn.” Nhìn chung, việc bà sống đến 117 tuổi mà không mắc bệnh nặng cho thấy quá trình lão hóa có thể được “phân biệt rõ ràng với bệnh tật,” các nhà nghiên cứu nhận định.
Nhóm nghiên cứu kết luận rằng “chế độ ăn uống lành mạnh, một mạng lưới xã hội năng động và đa dạng, cùng việc không có thói quen độc hại” có thể đã đóng vai trò trong “tuổi thọ đặc biệt” của bà Branyas, dù họ cũng lưu ý cần thêm nghiên cứu để liên kết các đặc điểm sinh học với thói quen cụ thể. Bà Branyas cũng từng nói với Guinness, “Tôi nghĩ sống lâu cũng là do may mắn. May mắn và di truyền tốt.”
Trong nghiên cứu của họ, các nhà khoa học đã xác định 6 yếu tố chính sau đây có thể đã thúc đẩy quá trình lão hóa khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ của bà Branyas:
- Một bộ gien “bảo vệ và kiên cường” với các biến thể liên quan đến tuổi thọ, giúp chống lại các rối loạn lớn.
- Sự trao đổi chất nhanh chóng loại bỏ các chất béo và đường nguy hiểm.
- Mức độ viêm nhiễm thấp.
- Hệ miễn dịch hiệu quả, có khả năng tấn công vi sinh vật xâm nhập mà không nhắm vào các tế bào cơ thể (tránh các rối loạn tự miễn).
- Hệ vi sinh đường ruột có lợi tương tự một người trẻ hơn nhiều, với nhiều chủng vi khuẩn chống viêm.
- Tuổi sinh học trẻ hơn khoảng 23 tuổi so với tuổi thật.
Bác Sĩ Esteller cho biết bài học lớn nhất từ nghiên cứu là nó đã xác định được các dấu hiệu của lão hóa khỏe mạnh với cơ hội đạt được tuổi thọ đáng kể. Nghiên cứu cũng cho thấy thay đổi chế độ ăn uống không chỉ giúp tránh béo phì và các bệnh liên quan, mà còn có thể kéo dài tuổi thọ bằng cách cải thiện sức khỏe đường ruột.
Mặc dù nghiên cứu có những hạn chế, như việc lão hóa là một quá trình rất cá nhân và cần thêm các nghiên cứu chi tiết hơn về các dấu hiệu lão hóa, nhưng những phát hiện này mở ra cánh cửa cho việc phát triển các loại thuốc “thông minh” hơn để tăng cường tuổi thọ khỏe mạnh.
