Người dân California có nguy cơ phải gánh chịu khoản lỗ hàng trăm triệu Mỹ kim từ khoản vay khổng lồ trị giá 1.4 tỷ Mỹ kim mà tiểu bang đã cấp cho công ty tiện ích Pacific Gas and Electric (PG&E) để duy trì hoạt động của nhà máy điện hạt nhân Diablo Canyon.
Theo điều tra của CalMatters, một phần đáng kể, lên đến 588 triệu Mỹ kim (khoảng 42%) của khoản vay này, có thể sẽ không được hoàn trả. Ban đầu, chính quyền của Thống đốc Gavin Newsom hứa rằng khoản vay sẽ được bù đắp hoàn toàn bằng các khoản tài trợ từ liên bang.
Tuy nhiên, các vấn đề đã phát sinh. Chương trình Tín dụng Hạt nhân Dân sự của Bộ Năng Lượng Hoa Kỳ, nguồn tài trợ chính được kỳ vọng, chỉ có thể cấp tối đa 1.2 tỷ Mỹ kim mỗi chu kỳ, ít hơn 200 triệu Mỹ kim so với khoản vay của California. Hơn nữa, PG&E chỉ nộp đơn xin 1.1 tỷ Mỹ kim. Một phần chênh lệch đáng kể đến từ khoản phí khuyến khích dành cho PG&E, nhưng khoản này lại không đủ điều kiện để liên bang hoàn trả.
Các nguồn thu khác, như lợi nhuận từ hoạt động của nhà máy trong năm cuối (từ tháng 11 năm 2029 đến tháng 11 năm 2030) hoặc tiền bồi thường từ chính phủ liên bang cho việc lưu trữ nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng, đều được đánh giá là không đủ hoặc không phù hợp để bù đắp khoản thiếu hụt. Các chuyên gia cũng chia rẽ về tính hợp pháp của việc sử dụng quỹ lưu trữ chất thải hạt nhân để hoàn trả khoản vay, vốn thường được dùng để giảm chi phí cho người đóng thuế.
Tình hình này càng thêm nghiêm trọng khi ngân quỹ chung của tiểu bang California đang đối mặt với thâm hụt ngân sách 12 tỷ Mỹ kim. Ông Matthew Freedman, luật sư của Mạng Lưới Cải Cách Tiện Ích (The Utility Reform Network), nhận định rằng đây không phải là một khoản vay mà là một “món quà” cho PG&E.
Nhà máy Diablo Canyon, nguồn cung cấp khoảng 8% tổng năng lượng và 17% năng lượng không carbon của California, được gia hạn hoạt động đến năm 2030 nhằm đảm bảo ổn định năng lượng trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, các nhà lập pháp, bao gồm Thượng nghị sĩ Scott Wiener, đã bày tỏ lo ngại về khả năng hoàn trả khoản vay và thiếu minh bạch thông tin. Một nỗ lực nhằm ngăn chặn khoản giải ngân cuối cùng đã thất bại.
Theo thỏa thuận cho vay, PG&E không chịu trách nhiệm trực tiếp hoàn trả bất kỳ khoản nào của khoản vay, miễn là tiền đã được chi đúng mục đích. Trên thực tế, PG&E thậm chí dự kiến chi vượt khoản vay khoảng 157 triệu Mỹ kim trong những năm tới, theo tin từ CalMatters ngày 12 tháng 8 năm 2025.
