Một tổ chức đang theo dõi số vụ bắt giữ ngày càng tăng đối với những người được bảo vệ tạm thời khỏi trục xuất theo chương trình Hành Động Trì Hoãn Đối Với Người Đến Mỹ Thời Thơ Ấu (DACA), theo tin từ ABC News.
Trường hợp của Yaakub Vijandre, một thợ máy ở Dallas, là một ví dụ điển hình. Ông Vijandre, một người nhận DACA, đã bị các nhân viên liên bang bắt giữ tại nhà mình vào đầu tháng 10. Các luật sư của ông cho biết chính quyền Tổng Thống Donald Trump nhắm vào ông vì các bài đăng trên mạng xã hội. Ông Vijandre, một nhà quay phim tự do và nhà hoạt động ủng hộ Palestine, đã mô tả vụ bắt giữ của mình cho các luật sư, những người sau đó đã cung cấp thông tin cho phóng viên.
Vụ bắt giữ ông Vijandre và một số vụ khác trong năm nay cho thấy sự thay đổi trong cách Hoa Kỳ xử lý những người nhận DACA khi chính quyền Tổng Thống Donald Trump định hình lại chính sách nhập cư. Những thay đổi này diễn ra trong bối cảnh người nhập cư phải đối mặt với sự kiểm tra gắt gao hơn, bao gồm cả mạng xã hội của họ, khi nộp đơn xin thị thực, thẻ xanh, quyền công dân hoặc yêu cầu trả tự do cho con cái khỏi sự giam giữ của liên bang. Chính quyền cũng đã tìm cách trục xuất sinh viên nước ngoài vì tham gia các hoạt động ủng hộ Palestine.
Chương trình DACA được thành lập để bảo vệ những người nhận, thường được gọi là “Dreamers”, khỏi bị bắt giữ và trục xuất liên quan đến nhập cư. Chương trình cũng cho phép họ làm việc hợp pháp tại Hoa Kỳ. Trước đây, nếu tình trạng của họ gặp nguy hiểm, họ sẽ nhận được cảnh báo và vẫn có cơ hội để tranh đấu trước khi bị các viên chức di trú giam giữ và bắt đầu các nỗ lực trục xuất.
Trả lời các câu hỏi về bất kỳ thay đổi nào, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Nội An, bà Tricia McLaughlin, tuyên bố rằng những người “tự nhận là người nhận DACA không tự động được bảo vệ khỏi bị trục xuất. DACA không cấp bất kỳ hình thức tình trạng pháp lý nào tại quốc gia này.” Bà cho biết những người nhận DACA có thể mất tình trạng “vì một số lý do, bao gồm cả khi họ đã phạm tội.” Bà McLaughlin cũng cáo buộc ông Vijandre đã đăng tải trên mạng xã hội những nội dung “tôn vinh khủng bố.”
Tuy nhiên, luật sư của ông Vijandre, Chris Godshall-Bennett, cho biết hoạt động trên mạng xã hội của ông Vijandre “rõ ràng” là quyền tự do ngôn luận được bảo vệ. Ông cũng nói rằng chính phủ chưa cung cấp chi tiết về các bài đăng cụ thể trong các tài liệu tòa án.
Ông Vijandre nằm trong số khoảng 20 người nhận DACA đã bị chính quyền di trú bắt giữ hoặc giam giữ kể từ khi Tổng Thống Trump nhậm chức, theo Home is Here, một chiến dịch do các nhóm vận động ủng hộ DACA tạo ra. Chính quyền đang tìm cách chấm dứt tình trạng DACA của ông, điều này có thể dẫn đến việc ông bị trục xuất về Philippines, quê hương mà ông chưa từng trở lại kể từ khi gia đình ông đến Hoa Kỳ vào năm 2001, khi ông 14 tuổi.
DACA đã sống sót sau nỗ lực hủy bỏ chương trình của chính quyền Tổng Thống Trump nhiệm kỳ trước khi Tòa Tối Cao ra phán quyết vào năm 2020 rằng chính quyền đã không thực hiện các bước thích hợp để chấm dứt chương trình.
Năm nay, Tòa Phúc Thẩm Khu Vực số 5 đã ban hành phán quyết từ chối cấp giấy phép làm việc cho người nhận DACA sống ở Texas. Chính quyền Trump gần đây đã trình bày kế hoạch của mình cho một thẩm phán liên bang, người đang xác định cách thức áp dụng.
Chính quyền cũng đã ban hành các hạn chế mới đối với giấy phép lái xe thương mại, ngăn cản người nhận DACA và một số người nhập cư khác có được chúng. Năm ngoái, 19 tiểu bang Cộng hòa đã tước quyền tiếp cận bảo hiểm y tế của người nhận DACA theo Đạo luật Chăm sóc Y tế Giá cả phải chăng. Và số lượng tiểu bang nơi sinh viên nhập cư có thể đủ điều kiện nhận học phí trong tiểu bang đã giảm kể từ khi Bộ Tư Pháp bắt đầu kiện các tiểu bang trong năm nay.
Juliana Macedo do Nascimento, phát ngôn viên của United We Dream, thuộc liên minh Home is Here, nhận định: “Chính quyền này có thể không cố gắng chấm dứt hoàn toàn DACA như họ đã làm lần đầu, nhưng họ đang dần dần gặm nhấm nó.”
Catalina “Xóchitl” Santiago Santiago, một nhà hoạt động 28 tuổi từ El Paso, Texas, đã bị bắt vào tháng 8 dù đã xuất trình cho các viên chức di trú một giấy phép làm việc hợp lệ có được thông qua DACA. Vài ngày sau, các viên chức liên bang đã bắt giữ Paulo Cesar Gamez Lira khi người cha 28 tuổi này đang về nhà ở El Paso cùng các con sau một cuộc hẹn với bác sĩ. Các luật sư của ông cho biết các nhân viên đã làm trật khớp vai ông.
Cả Santiago và Gamez Lira đều bị giam giữ hơn một tháng trong khi các luật sư của họ kiến nghị trả tự do cho họ. Bà Marisa Ong, luật sư của Santiago và Gamez Lira, cho biết chính phủ đã không thông báo cho bất kỳ thân chủ nào của bà về bất kỳ ý định chấm dứt tình trạng DACA của họ. Bà Ong nhấn mạnh: “Người nhận DACA có quyền lợi được bảo vệ theo hiến pháp đối với quyền tự do liên tục của họ, chính phủ không thể tước đi quyền tự do đó mà không đưa ra lý do chính đáng.”
DHS tuyên bố trong một thông cáo rằng Santiago trước đây đã bị buộc tội xâm phạm, tàng trữ ma túy và dụng cụ sử dụng ma túy, và Gamez Lira trước đây đã bị bắt vì tàng trữ cần sa. Tuy nhiên, bà Ong cho biết khi các luật sư tìm cách trả tự do cho họ, “chính phủ đã không đưa ra bằng chứng nào về hành vi sai trái trong quá khứ của bất kỳ cá nhân nào.”
Ông Vijandre, người đàn ông ở Dallas bị bắt vào tháng 10, vẫn đang bị giam giữ tại một cơ sở giam giữ ở Georgia. Các luật sư của ông cho biết ông đã nhận được thông báo hai tuần trước khi bị bắt rằng chính phủ có kế hoạch chấm dứt tình trạng DACA của ông nhưng ông không được trao cơ hội để chống lại điều đó.
Luật sư Godshall-Bennett của ông Vijandre nhận định: “Tôi nghĩ rằng chính quyền đã vạch ra một ranh giới rất rõ ràng, ít nhất là hiện tại, giữa công dân và người không phải công dân, và mục tiêu của họ là loại bỏ càng nhiều người không phải công dân khỏi đất nước càng tốt và gây khó khăn tối đa cho những người không phải công dân nhập cảnh vào đất nước.”
