LAGOS, Nigeria – Một buổi ra mắt bảo tàng mới do nhà nước hậu thuẫn ở miền nam Nigeria đã bị những người biểu tình xáo trộn vào tối Chủ Nhật, ngay trước ngày khai mạc dự kiến vào tuần này. Những người biểu tình cho rằng việc này là vi phạm di sản văn hóa của Benin City và quyền lực của quân vương truyền thống.
Các video lan truyền trên mạng cho thấy hơn một chục thanh niên đã xông vào khuôn viên Bảo tàng Nghệ thuật Tây Phi trị giá hàng triệu đô la tại Benin City, nơi từng là trung tâm của một đế chế tiền thuộc địa nổi tiếng. Họ hô vang khẩu hiệu ủng hộ Oba của Benin, vị quân vương truyền thống của thành phố. Khách mời, bao gồm cả người nước ngoài, đã được hộ tống rời đi. Không có báo cáo về thương tích.
Bảo tàng này, dự kiến khai mạc chính thức vào thứ Ba, được cho là nơi trưng bày một số cổ vật Đồng Benin cổ xưa – những hiện vật đã bị quân đội Anh cướp phá khỏi Nigeria vào cuối thế kỷ 19 và phân tán khắp thế giới. Một số cổ vật đã được trao trả lại cho Nigeria trong những năm gần đây khi các bảo tàng trên toàn cầu tiến hành giải quyết các vấn đề về quyền sở hữu. Tuy nhiên, sau các tranh chấp với Oba, kế hoạch trưng bày các cổ vật Đồng Benin được trao trả tại bảo tàng này đã bị đình lại.
Sau sự cố hôm Chủ Nhật, bảo tàng đã tạm dừng mọi hoạt động và yêu cầu du khách hoãn kế hoạch đến thăm cho đến khi tình hình được làm rõ. Hiện chưa rõ liệu buổi khai mạc vào thứ Ba có diễn ra như dự kiến hay không. Thông tấn AP cho biết đã liên hệ nhưng bảo tàng chưa phản hồi yêu cầu bình luận.
Một tuyên bố từ bảo tàng cho biết chính quyền tiểu bang trước đây, dưới sự bảo trợ của họ, đã “không có lợi ích tài chính hay bất kỳ hình thức nào khác” đối với bảo tàng. Chính phủ liên bang Nigeria cho biết họ đang theo dõi tình hình tại Benin City với “sự quan ngại sâu sắc”.
Bảo tàng này thuộc sở hữu tư nhân của MOWAA trust, một tổ chức phi lợi nhuận được thành lập vào năm 2020 và nhận tài trợ từ chính quyền tiểu bang, Bảo tàng Anh, Bảo tàng Đức và các khoản tài trợ khác.
Theo luật ký năm 2023 bởi cựu Tổng thống Nigeria Muhammadu Buhari, Oba là người nắm giữ và quản lý các hiện vật của bảo tàng. Oba hiện tại là Ewuare II, người nhậm chức vào năm 2016.
Chính phủ Nigeria và các nhà hoạt động đã kêu gọi trả lại các cổ vật bị cướp phá trong nhiều thập kỷ. Các cổ vật này đang dần được hồi hương, và vào tháng 6, Hà Lan đã trao trả 119 cổ vật Đồng Benin cho Nigeria – đây là đợt hồi hương lớn nhất cho đến nay, theo tin từ The Associated Press.
