Ngoại Trưởng Marco Rubio vào Chủ Nhật vừa qua cho hay, một thỏa thuận ngưng bắn tạm thời giữa Ukraine và Nga “vẫn chưa bị loại bỏ,” mặc dù các lãnh đạo Hoa Kỳ, Ukraine và Nga đều đồng ý rằng kết quả tốt nhất là một hòa ước vĩnh viễn chấm dứt cuộc chiến.
Phát biểu trên chương trình “Meet the Press” của NBC News, Ngoại Trưởng Rubio nhấn mạnh: “Tất cả các bên đều đồng ý rằng cách tốt nhất để chấm dứt xung đột này là thông qua một hòa ước toàn diện. Không nghi ngờ gì về điều đó… đó là cách tốt nhất để kết thúc chiến tranh.” Ông nói thêm rằng ông ủng hộ một lệnh ngưng bắn tạm thời, nhưng phía Nga hiện chưa đồng ý.
Những bình luận của ông Rubio được đưa ra vài ngày sau khi Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump trở về từ Alaska, nơi ông đã có cuộc gặp kéo dài nhiều giờ với Tổng Thống Nga Vladimir Putin và phái đoàn Nga. Dù Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy không có mặt trong cuộc thảo luận, giới chức Hoa Kỳ vẫn hy vọng có thể thúc đẩy ông Putin hướng tới một thỏa thuận ngưng bắn hoặc hòa bình.
Tổng Thống Zelenskyy dự kiến sẽ đến Tòa Bạch Ốc vào Thứ Hai để gặp Tổng Thống Trump và các lãnh đạo Châu Âu khác, bao gồm Tổng Thống Phần Lan Alexander Stubb, Thủ Tướng Đức Friedrich Merz, Chủ Tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen, Tổng Thư Ký NATO Mark Rutte và Thủ Tướng Anh Keir Starmer. Tại Brussels, ông Zelenskyy đã nhấn mạnh tầm quan trọng của một lệnh ngưng bắn để các cuộc đàm phán hòa bình có thể tiếp tục. “Ông Putin có nhiều yêu sách, và nếu đúng như chúng tôi được biết, sẽ cần rất nhiều thời gian để xem xét tất cả, điều này không thể thực hiện dưới áp lực của vũ khí,” ông Zelenskyy nói. “Vì vậy, cần phải ngừng bắn và nhanh chóng đạt được một thỏa thuận cuối cùng. Chúng tôi sẽ nói về điều này tại Washington. Ông Putin không muốn ngừng các cuộc tàn sát, nhưng ông phải làm điều đó.”
Về quyết định không áp đặt thêm lệnh trừng phạt mới lên Nga, Ngoại Trưởng Rubio giải thích rằng chính quyền Tổng Thống Trump đang cố gắng “chấm dứt cuộc chiến.” Ông tin rằng các lệnh trừng phạt mới sẽ không buộc Nga phải chấp nhận ngừng bắn, vì họ đã chịu nhiều biện pháp trừng phạt nghiêm khắc. “Những lựa chọn đó [về trừng phạt] vẫn thuộc về tổng thống,” ông Rubio nói. “Ngay khi ông ấy thực hiện những bước đó, mọi cuộc đàm phán sẽ dừng lại. Ngay khi chúng tôi thực hiện những bước đó, sẽ không còn ai trên thế giới có thể nói chuyện với người Nga và cố gắng đưa họ đến bàn đàm phán để đạt được một thỏa thuận hòa bình.”
Ngoại Trưởng Rubio cũng thảo luận về các yếu tố chính của bất kỳ thỏa thuận nào, bao gồm việc xác định ranh giới lãnh thổ, đảm bảo an ninh dài hạn cho Ukraine và kế hoạch tái thiết đất nước. Ông nhấn mạnh rằng “mỗi bên sẽ phải nhượng bộ một điều gì đó” nếu muốn có một thỏa thuận. Steve Witkoff, Đặc Sứ của chính quyền Tổng Thống Trump về Trung Đông, cho biết trên CNN rằng có năm khu vực quan trọng đang được thảo luận trong đàm phán hòa bình, trong đó có Donetsk.
Mặc dù Tổng Thống Trump đã khẳng định một thỏa thuận hòa bình tiềm năng sẽ không bao gồm việc Ukraine gia nhập NATO, Ngoại Trưởng Rubio cho biết sẽ cần có “một số đảm bảo an ninh cho Ukraine” để đảm bảo nước này không bị tấn công lần nữa. Theo tin từ NBC News, Tổng Thống Trump đã thảo luận với ông Zelenskyy và các lãnh đạo Châu Âu về một đảm bảo an ninh tương tự NATO Điều Khoản Năm, có thể bao gồm Hoa Kỳ. Điều này sẽ là một trong những điểm thảo luận chính trong các cuộc họp sắp tới tại Washington.
Tuy nhiên, Thượng Nghị Sĩ Chris Murphy thuộc Đảng Dân Chủ từ tiểu bang Connecticut đã chỉ trích cuộc gặp của Tổng Thống Trump với ông Putin là “một thảm họa” và “một sự xấu hổ” đối với Hoa Kỳ. Ông Murphy cho rằng ông Putin đã đạt được mọi điều mình muốn mà không phải đưa ra cam kết nào, và không phải đối mặt với hậu quả nào.
