Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đang kết thúc ngày làm việc thứ hai và cũng là ngày cuối cùng tại một hội nghị an ninh Đông Nam Á với cuộc gặp quan trọng với người đồng cấp Trung Quốc. Cuộc gặp này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh gia tăng về nhiều vấn đề, từ thương mại, an ninh cho đến sự ủng hộ của Trung Quốc đối với cuộc chiến của Nga tại Ukraine.
Theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, ông Rubio sẽ có cuộc hội đàm trực tiếp đầu tiên với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị vào thứ Sáu, sau khi thảo luận với các quốc gia trong khu vực tại diễn đàn Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ở Malaysia. Đây là chuyến công du châu Á đầu tiên của ông trong cương vị Ngoại trưởng.
Cuộc gặp diễn ra chưa đầy 24 giờ sau khi ông Rubio có cuộc gặp tại Kuala Lumpur với một đối thủ khác là Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov. Trong cuộc gặp này, hai bên đã thảo luận về các hướng đi tiềm năng để thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình cho Ukraine.
Các cuộc gặp này diễn ra trong bối cảnh khu vực và toàn cầu đang có những lo ngại về các chính sách của Hoa Kỳ, đặc biệt là về thương mại và mức thuế quan lớn mà Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã đe dọa áp dụng đối với cả đồng minh và đối thủ.
Mặc dù ông Rubio đã lắng nghe những lời phàn nàn về thuế quan từ các đối tác Đông Nam Á, ông cho biết vào thứ Năm rằng nhiều nước trong số đó đã tập trung thảo luận vào các vấn đề an ninh, mối quan ngại về sự chi phối của Trung Quốc và mong muốn hợp tác với Hoa Kỳ.
“Tất nhiên, vấn đề này đã được nêu lên. Đó là một vấn đề,” ông nói. “Nhưng tôi không cho rằng nó hoàn toàn định hình mối quan hệ của chúng ta với nhiều quốc gia này. Có rất nhiều vấn đề khác mà chúng ta cùng nhau hợp tác, và tôi nghĩ rằng có sự nhiệt tình lớn khi chúng tôi ở đây và là một phần của điều này.”
Tuy nhiên, Tổng Thống Donald Trump xem Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất đối với Hoa Kỳ trên nhiều lĩnh vực, không chỉ riêng công nghệ và thương mại. Giống như các Tổng thống Hoa Kỳ trước đây, ông đã theo dõi sự mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc trên toàn cầu, đồng thời nước này ngày càng trở nên quyết đoán hơn ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, đặc biệt là đối với các nước láng giềng nhỏ bé ở Biển Đông và vấn đề Đài Loan.
Tổng Thống Trump đã cảnh báo về các mức thuế quan lớn có thể áp dụng đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc vào Hoa Kỳ, và các cuộc thảo luận sơ bộ giữa hai bên vẫn chưa đạt được tiến triển đáng kể.
Kể từ khi cựu Tổng thống Joe Biden còn đương chức, Hoa Kỳ cũng đã cáo buộc Trung Quốc hỗ trợ Nga trong việc tái thiết ngành công nghiệp quân sự để giúp nước này thực hiện cuộc chiến chống lại Ukraine. Ông Rubio cho biết chính quyền Tổng thống Donald Trump chia sẻ quan điểm đó.
“Tôi nghĩ Trung Quốc rõ ràng đã ủng hộ nỗ lực của Nga, và tôi nghĩ rằng nhìn chung họ sẵn sàng giúp đỡ họ nhiều nhất có thể mà không bị phát hiện,” ông Rubio nói hôm thứ Năm, cho biết thêm rằng chủ đề này sẽ được thảo luận nếu ông và ông Vương có cuộc gặp.
Ông Rubio và ông Vương đã có những màn “đấu võ” trong cuộc họp ASEAN kéo dài hai ngày, khi cả hai bên đều nhấn mạnh lợi ích từ quan hệ đối tác của quốc gia mình với các nước Đông Nam Á. Trong khi ông Rubio đề cao hợp tác với Hoa Kỳ, ký kết một thỏa thuận hợp tác hạt nhân dân sự với Malaysia chẳng hạn, thì ông Vương lại chỉ trích các mức thuế quan mà Tổng thống Donald Trump đe dọa áp dụng, đặc biệt là đối với hầu hết 10 quốc gia thành viên ASEAN, gọi đó là sự lạm dụng và là nỗ lực nhằm phá hoại thương mại tự do, cởi mở, cũng như là mối nguy hiểm cho sự ổn định tài chính toàn cầu.
Trong khi lưu ý một tình hình “tích cực” nói chung ở Đông Á, trong các cuộc thảo luận với các ngoại trưởng Đông Nam Á, ông Vương đã cảnh báo về những thách thức ngày càng tăng do “chủ nghĩa bảo hộ đơn phương và việc áp đặt tùy tiện thuế quan bởi một số cường quốc lớn”.
Vào thứ Năm, ông Vương và ông Lavrov đã có cuộc gặp và đưa ra một lời cảnh báo tinh tế nhưng rõ ràng đối với Hoa Kỳ về Đông Nam Á. Theo Bộ Ngoại giao Nga, họ nói: “Nga và Trung Quốc đều ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong hợp tác khu vực, cam kết duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, và cảnh giác với việc một số cường quốc lớn tạo ra sự chia rẽ và kích động đối đầu trong khu vực.” Thông tin được trích dẫn từ AP.
