Tình hình căng thẳng giữa Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Nga đang leo thang, với các vụ xâm nhập không phận và hoạt động của hạm đội tàu dầu bí mật, hay còn gọi là “shadow fleet”, làm dấy lên lo ngại sâu sắc.
Mới đây, ba máy bay chiến đấu MiG-31 của Nga đã xâm phạm không phận Estonia, thuộc NATO, trên eo biển Vaindloo thuộc Vịnh Phần Lan. Sự việc kéo dài 12 phút và vượt qua quãng đường gần 125 dặm về phía tây. Phía Estonia mô tả vụ việc là “táo tợn chưa từng thấy”, dù đây không phải là lần đầu tiên.
Vaindloo, một hòn đảo nhỏ bé nhưng có vị trí chiến lược, nằm trên tuyến hàng hải quan trọng kết nối các cảng biển của Nga với phần còn lại của thế giới. Tuyến đường này cũng là huyết mạch cho hoạt động xuất khẩu năng lượng của Nga, nguồn tài trợ chính cho cuộc chiến tại Ukraine, thông qua các tàu dầu của “shadow fleet” nhằm né tránh lệnh trừng phạt quốc tế.
Theo tin từ ABC News, các vụ xâm phạm không phận gần đây, cả bằng máy bay có người lái và không người lái, đã làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện Ukraine vào tháng 2 năm 2022, không phận Estonia đã bị máy bay Nga xâm phạm tám lần. Bốn vụ trong số này xảy ra trong năm nay.
Vụ xâm phạm gần đây nhất đã khiến Estonia phải kích hoạt Điều 4 của NATO, kêu gọi tham vấn với các đồng minh. Liên minh đã ra tuyên bố cảnh báo Nga sẽ sử dụng “mọi công cụ quân sự và phi quân sự cần thiết” để tự vệ và lên án hành vi “ngày càng vô trách nhiệm” của Moscow.
NATO đang tăng cường phòng thủ ở sườn phía đông, triển khai chiến dịch “Eastern Sentry” với việc điều động thêm máy bay và các nguồn lực phòng không đến khu vực, đồng thời nâng cao sự hợp tác giữa các đồng minh để ứng phó với các mối đe dọa trên không. Ý tưởng mở rộng lá chắn phòng không của NATO vào miền Tây Ukraine để bảo vệ lãnh thổ và ngăn chặn tên lửa Nga cũng đang được thảo luận.
Bên cạnh đó, các hoạt động phá hoại ngầm nhằm vào các đường ống dẫn khí đốt, cáp điện và cáp internet ở Biển Baltic cũng làm gia tăng lo ngại. Estonia cho biết các quốc gia châu Âu đang tăng cường giám sát và gây áp lực lên các quốc gia mà các tàu dầu “shadow fleet” mang cờ, nhằm hạn chế hoạt động của Nga.
Gần đây, xuất hiện thêm mối đe dọa mới từ các máy bay không người lái không xác định bay trên các cơ sở quân sự và hạ tầng trọng yếu khắp Bắc Âu. Mặc dù nguồn gốc và mục đích chưa được xác định rõ ràng, các nhà lãnh đạo châu Âu đã liên hệ chúng với Moscow. Tuy nhiên, phía NATO khẳng định sự đoàn kết và quyết tâm tăng cường đầu tư quốc phòng của các nước đồng minh.
