Theo lời của Tổng thư ký NATO Mark Rutte, hầu hết các đồng minh của Hoa Kỳ trong khối NATO đều tán thành yêu cầu của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump về việc đầu tư 5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào nhu cầu quốc phòng của họ. Ông Rutte cho biết, các nước thành viên đã “thực sự rất gần” với việc đạt được mục tiêu này và tin tưởng rằng họ sẽ thống nhất trước Hội nghị thượng đỉnh NATO tiếp theo diễn ra trong ba tuần nữa.
Kể từ khi Nga mở cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine năm 2022, các đồng minh châu Âu và Canada đã tăng cường đầu tư đáng kể vào lực lượng vũ trang, vũ khí và đạn dược. Tuy nhiên, một số nước vẫn còn ngần ngại trước yêu cầu mới của Tổng Thống Trump về mức chi tiêu 5% GDP cho quốc phòng, bao gồm 3.5% cho chi tiêu quân sự cốt lõi và 1.5% cho cơ sở hạ tầng (đường sá, cầu, sân bay, cảng biển) cần thiết để triển khai quân đội nhanh hơn.
Trước đó, vào năm 2023, các nhà lãnh đạo NATO đã đồng ý mục tiêu chi tiêu ít nhất 2% GDP cho quốc phòng quốc gia. Đến nay, chỉ có 22 trong số 32 quốc gia thành viên đạt được mục tiêu này, và một số nước vẫn đang gặp khó khăn.
Yêu cầu mới là 5% GDP, tăng 1.5% so với mục tiêu 2% hiện tại cho ngân sách quốc phòng, đồng thời bổ sung chi tiêu cho cơ sở hạ tầng dân sự. Mặc dù Hoa Kỳ là quốc gia chi tiêu nhiều nhất về mặt tuyệt đối, nhưng theo số liệu gần nhất của NATO, mức chi của Hoa Kỳ năm 2024 ước tính là 3.19% GDP, giảm so với 3.68% một thập kỷ trước, là đồng minh duy nhất có mức chi giảm kể từ năm 2014.
Tổng Thống Trump dường như đã tạo được áp lực đáng kể lên các nước NATO khác bằng cách đặt ra nghi ngờ về việc liệu Hoa Kỳ có bảo vệ những đồng minh chi tiêu quá ít hay không. Theo lời Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth, Tổng Thống Trump đã góp phần “hồi sinh” NATO. Ông Hegseth cho biết, các đồng minh châu Âu đã bày tỏ sự đồng tình về việc cần tăng cường khả năng và chi tiêu nhiều hơn.
Việc tăng chi tiêu cũng sẽ cần thiết nếu chính quyền Tổng Thống Trump công bố giảm bớt lực lượng đồn trú tại châu Âu, nơi có khoảng 84,000 quân nhân Hoa Kỳ, để các đồng minh châu Âu tự lấp đầy khoảng trống an ninh. Ông Hegseth cho biết Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đang liên tục đánh giá lại thế bố trí lực lượng một cách có trách nhiệm và phối hợp với các đồng minh để đảm bảo quy mô phù hợp.
Tại cuộc họp, ông Hegseth và những người đồng cấp quốc phòng cũng đã phê duyệt các mục tiêu mua sắm để tích trữ vũ khí và thiết bị quân sự, như hệ thống phòng không, tên lửa tầm xa, pháo, đạn dược, máy bay không người lái và các “yếu tố hỗ trợ chiến lược” khác.
Các “mục tiêu khả năng” này được NATO giao cho từng quốc gia dựa trên kế hoạch được thống nhất vào năm 2023, nhằm bảo vệ lãnh thổ khối khỏi các cuộc tấn công tiềm tàng. Kế hoạch này bao gồm việc có tới 300,000 quân sẵn sàng di chuyển đến sườn phía đông của NATO trong vòng 30 ngày. Các chuyên gia cho rằng các đồng minh sẽ cần đạt được các mục tiêu này trong vòng 5-10 năm, do tốc độ Nga đang xây dựng lực lượng quân sự hiện nay, theo tin từ ABC News ngày 05/06/2025.
