Drone, hay máy bay không người lái, ngày càng trở nên phổ biến, nhưng cũng mang theo những mối đe dọa đáng kể. Chúng có thể quấy rối sân bay, bay trái phép qua các nhà máy điện hạt nhân, nhà tù, và thậm chí là vũ khí nguy hiểm trên chiến trường. Vấn đề là, ngoài việc bắn hạ (có thể gây nguy hiểm thêm), thường không có nhiều cách hiệu quả để ngăn chặn drone khi chúng hoạt động sai mục đích.
Tuy nhiên, điều này đang dần thay đổi. Với chi phí rẻ và dễ dàng tùy chỉnh, drone đã trở thành công cụ cho cả chính phủ lẫn các thành phần xấu, dùng vào mục đích thu thập thông tin, giám sát, phá hoại, khủng bố, v.v. Mối lo ngại về việc lạm dụng drone đã thúc đẩy cuộc đua công nghệ nhằm tìm ra các biện pháp ngăn chặn chúng trên không.
Các hệ thống chống drone mới đang mang lại hy vọng cho các sân bay, nhà máy xử lý nước, cơ sở quân sự và sự kiện công cộng, những nơi từng là mục tiêu của drone trong những năm gần đây. Số lượng sự cố liên quan đến máy bay không người lái gia tăng, như làn sóng drone xuất hiện tại New Jersey năm ngoái, đã thúc đẩy nghiên cứu và đầu tư vào các phương pháp đối phó hiệu quả nhất, ưu tiên giảm thiểu rủi ro cho người và tài sản bên dưới.
Các Phương Pháp Chống Drone Mới
Một số hệ thống hoạt động bằng cách phóng vật thể để phá hủy drone. Số khác gây nhiễu tần số vô tuyến điều khiển drone, khiến chúng hạ cánh tại chỗ hoặc bay về điểm xuất phát. Một phương pháp khác là sử dụng drone khác để phóng lưới bắt mục tiêu.
Mỗi kỹ thuật đều có ưu nhược điểm riêng. Gây nhiễu rất hiệu quả và tương đối dễ thực hiện, nhưng nó là một biện pháp thô bạo – gây nhiễu không chỉ tín hiệu của drone mà còn các tín hiệu điện từ khác được điện thoại, lực lượng cứu hộ, kiểm soát không lưu và internet sử dụng.
Các biện pháp chống drone cơ bản nhất là phòng thủ động học (kinetic defenses), liên quan đến việc bắn tên lửa, đạn, lưới hoặc vật thể khác vào drone để phá hủy hoặc vô hiệu hóa nó. Tuy nhiên, hệ thống động học có thể rủi ro, tạo ra nguy cơ mảnh vỡ rơi xuống người hoặc tài sản, hoặc tên lửa bắn trượt và trúng dân thường. Điển hình là vụ việc năm 2022 tại Saudi Arabia, 12 người bị thương do trúng mảnh vỡ sau khi chính quyền bắn hạ một drone do phiến quân Houthi phóng.
Công Nghệ ‘Hack’ Drone
Công ty D-Fend Solutions của Israel đã tạo ra hệ thống mang tên EnforceAir, cho phép người điều khiển ‘hack’ và chiếm quyền kiểm soát drone đối phương. Thiết bị này trông giống một bộ định tuyến máy tính lớn, có thể lắp đặt trên giá ba chân, xe cộ hoặc mang theo trong ba lô.
Giống như các hệ thống chống drone khác, sản phẩm của D-Fend cũng phát hiện bất kỳ drone nào xâm nhập vào khu vực được thiết lập sẵn, cho phép phân loại drone thân thiện và vô hiệu hóa những chiếc khác. Trong một buổi trình diễn công nghệ, hệ thống này đã nhanh chóng ‘hack’ một drone do kỹ thuật viên của D-Fend điều khiển khi nó đi vào khu vực giám sát.
“Chúng tôi phát hiện drone, chúng tôi giành quyền kiểm soát và cho nó hạ cánh an toàn,” Jeffrey Starr, giám đốc marketing của công ty cho biết. Việc cho drone hạ cánh an toàn giúp chính quyền có thể nghiên cứu thiết bị – lợi ích quan trọng cho các cuộc điều tra an ninh quốc gia hoặc thực thi pháp luật. Nó cũng cho phép trả lại drone cho chủ nếu đó chỉ là lỗi vô hại từ người chơi drone giải trí.
Tuy nhiên, các hệ thống chống drone dựa trên việc ‘hack’ có thể không hiệu quả với drone quân sự, vì chúng được trang bị các biện pháp phòng thủ mạng mạnh mẽ hơn.
Nỗ Lực Chống Drone Tiến Gần Hơn Đến Đời Sống Thường Ngày
Các chuyên gia an ninh quốc gia dự đoán rằng nhiều kỹ thuật chống drone sẽ sớm trở nên phổ biến, được sử dụng để bảo vệ các tòa nhà nhạy cảm, đường ống, cảng và khu vực công cộng. Nhưng để điều này xảy ra, luật pháp liên bang cần phải cập nhật kịp thời với mối đe dọa.
DJ Smith, đặc vụ giám sát kỹ thuật cấp cao thuộc Cục Điều tra Hình sự của Cảnh sát Tiểu bang Virginia, cho biết: “Hầu hết các luật chúng ta đang áp dụng được soạn thảo cho hàng không có người lái.”
Ông Smith, người giám sát việc sử dụng drone của sở mình, nói rằng bất kỳ quy định liên bang mới nào cũng nên đi kèm với chiến dịch nâng cao nhận thức công chúng để người chơi drone giải trí và người dùng thương mại hiểu rõ luật pháp và trách nhiệm khi sử dụng drone. Chính quyền cũng cần có thêm quyền hạn để sử dụng các hệ thống theo dõi drone đáng ngờ và hành động chống lại chúng khi chúng gây ra mối đe dọa.
Luật liên bang hiện tại hạn chế cách cảnh sát địa phương và tiểu bang sử dụng hệ thống chống drone. Một số nhà lập pháp đang thúc đẩy thay đổi điều này. Dân biểu Cory Mills, một đảng viên Cộng hòa từ Florida, là một trong những người bảo trợ dự luật được thiết kế để giúp chính quyền địa phương dễ dàng hơn trong việc sử dụng công nghệ chống drone tại các sự kiện công cộng lớn.
Dự luật, được đưa ra trong tháng này, sẽ trao cho các cơ quan thực thi pháp luật địa phương khả năng sử dụng các hệ thống chống drone đã được Bộ An ninh Nội địa, Cục Hàng không Liên bang và các cơ quan khác phê duyệt, theo tin từ The Associated Press ngày 27/05/2024.
