Theo thông báo từ Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, chính quyền Tổng Thống Donald Trump đang có kế hoạch chính thức liệt “Cartel de los Soles” (Cartel Mặt Trời) của Venezuela vào danh sách các Tổ Chức Khủng Bố Nước Ngoài (FTO) từ ngày 24 tháng 11. Quyết định này, được công bố bởi Ngoại Trưởng Marco Rubio, có thể đồng nghĩa với việc đích thân Tổng Thống Venezuela Nicolás Maduro bị coi là khủng bố, do Mỹ cáo buộc ông đứng đầu tổ chức này, một điều mà ông Maduro kịch liệt bác bỏ.
Đây là một nỗ lực mới của chính quyền Tổng Thống Donald Trump nhằm gia tăng áp lực lên Tổng Thống Maduro, trong bối cảnh Mỹ đang cân nhắc các biện pháp mạnh tay hơn, bao gồm cả hành động quân sự, để chống lại hoạt động buôn bán ma túy.
Việc chỉ định FTO sẽ cho phép chính phủ Hoa Kỳ có những công cụ pháp lý mạnh mẽ hơn để trấn áp các hoạt động của “Cartel de los Soles” và các đối tượng liên quan. Mặc dù Bộ Tài chính Hoa Kỳ trước đó đã áp đặt các biện pháp trừng phạt lên tổ chức này, việc bổ sung vào danh sách FTO đánh dấu một bước leo thang đáng kể.
“Cartel de los Soles” là tên gọi mà Mỹ dùng để chỉ một tổ chức tội phạm bị cáo buộc tham gia vào các hoạt động buôn bán ma túy và khai thác khoáng sản trái phép. Washington tuyên bố tổ chức này do Tổng Thống Venezuela và các thành viên thân cận, kể cả trong quân đội, đứng đầu. Tuy nhiên, Mỹ chưa công khai bằng chứng chứng minh sự dính líu trực tiếp của ông Maduro vào việc buôn bán ma túy.
Động thái này được xem là một cách để Mỹ có thể hợp pháp hóa các hành động nhắm vào ông Maduro hoặc những người thân cận với ông như một phần của chiến dịch chống buôn bán ma túy. Hiện có nhiều đồn đoán về khả năng Mỹ sẽ tiến hành các cuộc tấn công trên bộ vào Venezuela.
Tổng Thống Donald Trump cho biết ông đã gần như đưa ra quyết định về các bước tiếp theo, và đã yêu cầu ông Rubio thảo luận với Quốc Hội. Ông cũng hé lộ khả năng “có thể có những cuộc thảo luận” với ông Maduro, dù không nêu rõ thời điểm.
Chính quyền Tổng Thống Donald Trump đã có lập trường cứng rắn đối với ông Maduro kể từ khi ông này trở lại nắm quyền vào tháng 1, sau những cáo buộc gian lận bầu cử. Ngoại Trưởng Rubio nhấn mạnh: “Cả ông Maduro lẫn tay sai của ông ta không đại diện cho chính phủ hợp pháp của Venezuela.”
Trước đó, vào tháng 8, chính phủ Mỹ đã tăng gấp đôi phần thưởng cho thông tin dẫn đến vụ bắt giữ ông Maduro lên 50 triệu đô la, cáo buộc ông là “trùm buôn bán ma túy”. Mỹ cũng chỉ trích Venezuela chưa có hành động đầy đủ để giải quyết hoạt động của các băng đảng tội phạm, mà theo Tổng Thống Donald Trump, là nguyên nhân gây ra làn sóng fentanyl tràn vào Mỹ.
Tuy nhiên, có nguồn tin cho biết fentanyl chủ yếu được sản xuất tại Mexico với nguyên liệu từ châu Á, không phải từ Venezuela. Chính phủ Venezuela thừa nhận có hoạt động buôn bán cocaine trong nước, nhưng thừa nhận các trung tâm trung chuyển lớn hơn nằm ở các quốc gia khác, chủ yếu là Colombia, Peru và Bolivia.
Kể từ tháng 9, Mỹ đã tiến hành một loạt các cuộc không kích vào các tàu thuyền ngoài khơi Venezuela và Colombia, triển khai lực lượng quân sự lớn nhất tại vùng biển Caribe trong nhiều thập kỷ. Theo tin từ BBC ngày 22/11/2023, các cuộc tấn công này đã nhắm vào các tàu bị cáo buộc buôn lậu ma túy, làm ít nhất 83 người thiệt mạng.
