Một tuần sau khi Tổng Thống Donald Trump ra lệnh cho Hoa Kỳ tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, những giải thích và mô tả về những gì đã xảy ra từ chính ông, các trợ lý hàng đầu và các báo cáo tình báo ban đầu đã vẽ nên những bức tranh trái ngược về mức độ thiệt hại đối với chương trình hạt nhân của Iran.
Trong khi Tổng Thống Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth liên tục tuyên bố rằng chương trình hạt nhân của Iran đã bị “xóa sổ”, các đánh giá sơ bộ cho thấy một bức tranh khác. Ngay cả cơ quan tình báo của Lầu Năm Góc cũng đưa ra những đánh giá khác nhau trong tuần qua.
Tổng Thống Trump cho biết ông đã ra lệnh tấn công vào ngày 21 tháng 6 vào một địa điểm làm giàu uranium nằm sâu 300 feet trong một ngọn núi ở Fordo, phía tây bắc Iran, một địa điểm làm giàu uranium ở Natanz và Trung tâm Công nghệ Hạt nhân Isfahan sau các báo cáo rằng các quan chức Iran đã không tuân thủ các quy định hạt nhân quốc tế.
Các quan chức và thanh tra từ bên ngoài Iran vẫn chưa thể tiếp cận trực tiếp các địa điểm bị đánh bom để đánh giá trực tiếp.
Các quan chức chính quyền Trump đã có một cách nhìn khác sau khi các báo cáo xuất hiện hôm thứ Ba về một đánh giá ban đầu của Cơ quan Tình báo Quốc phòng cho biết cuộc tấn công chỉ làm chậm chương trình hạt nhân của Iran vài tháng.
Ngoại trưởng Marco Rubio lên án việc rò rỉ báo cáo của quân đội nhưng không khẳng định rằng các địa điểm đã bị xóa sổ. Thay vào đó, ông nhấn mạnh rằng “thiệt hại rất đáng kể, đáng kể đã được gây ra” cho các thành phần quan trọng của chương trình hạt nhân của Iran, “và chúng tôi chỉ đang tìm hiểu thêm về nó.”
Cùng ngày, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) của Liên Hợp Quốc, Rafael Grossi, cho biết ông tin rằng một số uranium làm giàu của Iran đã được di chuyển khỏi các địa điểm trước các cuộc tấn công.
Tổng Thống Trump bác bỏ phân tích đó, ông nói rằng rất khó để di chuyển loại vật liệu đó, rất khó và rất nguy hiểm. Thêm vào đó, họ biết chúng tôi sẽ đến, và nếu họ biết chúng tôi sẽ đến, họ sẽ không ở dưới đó.
Theo hai người quen thuộc với báo cáo mật của DIA, vụ đánh bom đã phong tỏa các lối vào hai trong số ba địa điểm hạt nhân bị tấn công, nhưng phần lớn thiệt hại xảy ra đối với các cấu trúc trên mặt đất, khiến các cấu trúc thấp hơn còn nguyên vẹn.
Đánh giá cũng cho thấy rằng ít nhất một số uranium làm giàu vẫn còn – có thể đã được di chuyển khỏi các địa điểm hạt nhân trước các vụ nổ.
Hôm thứ Năm, Bộ trưởng Quốc phòng Hegseth đã tổ chức một cuộc họp báo, nơi ông chỉ trích giới truyền thông về việc đưa tin nhưng không đưa ra đánh giá tương tự về các vật liệu hạt nhân.
Ông Hegseth cũng nhấn mạnh điều dường như là một mục tiêu khác của nhiệm vụ, lập luận rằng cuộc tấn công đã thành công vì nó dẫn đến việc ngăn chặn giao tranh giữa Iran và Israel — thay vì phá hủy các cơ sở vì nó phá hủy chương trình hạt nhân của Iran.
Tổng Thống Trump lặp lại quan điểm đó: “Họ đã dập tắt đám cháy đó sau khi điều đó xảy ra, một khi những quả bom đó rơi xuống, cuộc chiến đó đã kết thúc,” ông nói.
Tuy nhiên, tổng thống lại tuyên bố rằng các địa điểm đã bị xóa sổ trong một cuộc họp báo.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho biết trên truyền hình nhà nước Iran hôm thứ Năm rằng các cơ sở này không bị phá hủy và nước ông sẽ có đòn bẩy trong các cuộc đàm phán.
Trên Đồi Capitol hôm thứ Năm, sau khi các quan chức chính quyền cung cấp cho các nhà lập pháp một cuộc họp giao ban kín về các cuộc tấn công, các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa thừa nhận rằng các cuộc tấn công của Hoa Kỳ có thể không phá hủy kho uranium làm giàu của Iran. Nhưng họ nói rằng đó không phải là một phần của nhiệm vụ.
Dân biểu Greg Murphy, Đảng Cộng hòa, Bắc Carolina, nói với CNN: “Mục đích của nhiệm vụ là loại bỏ một số khía cạnh cụ thể trong chương trình hạt nhân của họ. Những điều đó đã bị loại bỏ. Việc loại bỏ vật liệu hạt nhân không phải là một phần của nhiệm vụ.
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, Đảng Cộng hòa, Nam Carolina, cho biết “chương trình đã bị xóa sổ tại ba địa điểm đó”, nhưng nói thêm, “Tôi không biết 900 pound uranium làm giàu cao tồn tại ở đâu. Nhưng nó không phải là một phần của các mục tiêu ở đó.”
Theo tin từ ABC News.
