Cơ quan liên bang phụ trách bảo vệ quyền dân sự của người lao động tại Hoa Kỳ đã sa thải một thẩm phán hành chính ở New York vì đã phản đối các chỉ thị của Tòa Bạch Ốc, bao gồm cả sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump quy định nam và nữ là hai giới “bất biến”.
Theo bản tin của Associated Press, Thẩm phán Hành chính Karen Ortiz, làm việc tại văn phòng Ủy ban Cơ hội Việc làm Bình đẳng (EEOC) ở New York, hồi tháng 2 đã gọi sắc lệnh của Tổng thống Trump là “phi đạo đức” và chỉ trích Quyền Chủ tịch Andrea Lucas – người được Tổng thống Trump chọn để lãnh đạo cơ quan này – vì đã tạm dừng công việc đối với các vụ kiện liên quan đến khiếu nại phân biệt đối xử từ những người lao động chuyển giới.
Trong một email gửi cho hơn 1.000 đồng nghiệp, bà Ortiz đã thúc giục bà Lucas từ chức. Bà Ortiz bị sa thải vào thứ Ba sau khi bị đình chỉ hành chính vào tháng trước. EEOC từ chối bình luận về vụ việc này, cho biết họ không đưa ra bình luận về các vấn đề nhân sự.
Động thái này báo hiệu một sự thay đổi lớn so với cách diễn giải trước đây của EEOC về luật dân quyền. Cơ quan này đã quyết định ngừng ít nhất bảy vụ kiện đang chờ xử lý thay mặt cho những người lao động chuyển giới đã đệ đơn khiếu nại phân biệt đối xử, đồng thời phân loại tất cả các trường hợp mới liên quan đến bản dạng giới là ưu tiên thấp nhất.
Trong một email hồi tháng 2, bà Ortiz đã nói với bà Lucas: “Bà không đủ tư cách để làm chủ tịch của chúng tôi, chứ đừng nói đến việc giữ giấy phép hành nghề luật sư.” Bức thư này sau đó đã bị rò rỉ trên Reddit, thu hút hơn 10.000 lượt “upvotes” và nhiều người dùng đã bày tỏ sự ủng hộ đối với người viết.
Bà Ortiz đã phải đối mặt với đề xuất sa thải của mình trong tháng này, cho rằng bà đang tuân thủ lời thề nhậm chức khi lên tiếng về những hành vi mà bà tin là bất hợp pháp. Theo văn bản do đại diện công đoàn đệ trình, bà Ortiz “cho rằng hành động của Cơ quan đối với các nguyên đơn LGBTQIA+ đã khiến EEOC trở thành một môi trường thù địch đối với những người lao động LGBTQIA+”, và tin rằng ban lãnh đạo đã “từ bỏ sứ mệnh cốt lõi của EEOC”.
Bà Ortiz đã bị sa thải bất chấp việc bà phản đối đề xuất này. Trong thông báo sa thải, Chánh án Hành chính Regina Stephens đã gọi hành động của bà Ortiz là “không hay và không chuyên nghiệp”, và kết luận rằng “hiệu suất làm việc của bà Ortiz bị ảnh hưởng” bởi những bất đồng của bà với các sắc lệnh hành pháp hiện tại và định hướng của ban lãnh đạo EEOC. Thông báo này cũng cáo buộc việc truyền thông lan truyền các email của bà Ortiz đã “ảnh hưởng đến danh tiếng và uy tín của Cơ quan”, dẫn chứng một bài báo của Associated Press trích dẫn lời bà Ortiz rằng bà giữ nguyên các tuyên bố trong email của mình như bằng chứng cho thấy hành vi của bà sẽ không thay đổi.
Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với Associated Press hôm thứ Tư, bà Ortiz cho biết tin tức về việc bà bị sa thải là “rất đáng buồn”, mặc dù không có gì ngạc nhiên. Bà nói: “Tôi nghĩ rằng cơ quan này giờ đây đã trở thành một thứ gì đó mà tôi không chắc mình có muốn làm việc ở đó nữa hay không. Họ đã đi sai đường.”
Bà Lucas đã bảo vệ quyết định của mình trong việc dừng các vụ kiện thay mặt cho những người lao động chuyển giới trong buổi điều trần trước một ủy ban Thượng viện vào tuần trước. Bà thừa nhận rằng người lao động chuyển giới được bảo vệ theo luật dân quyền nhưng nói rằng cơ quan của bà không độc lập và phải tuân thủ các sắc lệnh của Tổng thống.
Bà Ortiz cho biết bà đã di chuyển từ New York đến Washington “bằng tiền túi của mình, vào thời gian của mình” để tham dự buổi điều trần. Bà nói thêm: “Tôi cần phải có mặt ở đó” và đã để lại những lời cảm ơn cho các Thượng nghị sĩ “đã gây áp lực lên Andrea Lucas.”
Bà Ortiz nói rằng bà không chắc chắn điều gì sẽ xảy ra tiếp theo cho mình, chỉ biết rằng nó sẽ liên quan đến việc đấu tranh cho quyền dân sự. Và trong thời gian ngắn, bà sẽ nhận thêm các ca đi dạo chó tình nguyện. Bà nói với AP: “Tôi sẽ tiếp tục đấu tranh cho cộng đồng LGBTQ bằng bất cứ cách nào tôi có thể.”
Bà cũng nói thêm: “Cần có sự dũng cảm để đứng lên, sẵn sàng bị sa thải, mất một công việc lương sáu con số, bảo hiểm y tế và uy tín của danh hiệu ‘thẩm phán’, nhưng tôi nghĩ điều đó cũng sẽ là một tấm gương cho các luật sư tương lai và các luật sư trẻ thấy rằng chức danh công việc không phải là tất cả, và việc giữ vững giá trị của mình quan trọng hơn.”
