Thành phố Mexico – Tổng Thống Mexico Claudia Sheinbaum và Nội Các An Ninh quốc gia vào Chủ Nhật vừa qua đã công bố kế hoạch triển khai thêm quân đội đến tiểu bang Michoacan ở miền Tây nước này, đồng thời đầu tư hơn 3 tỷ Mỹ kim nhằm kiềm chế tình trạng bạo lực dai dẳng tại đây.
Thông báo này được đưa ra chỉ một tuần sau vụ ám sát Thị trưởng Uruapan Carlos Alberto Manzo, một nhân vật được lòng dân, bởi một tay súng 17 tuổi trong lễ hội Ngày của Người Chết. Vụ việc đã gây ra làn sóng biểu tình tại các thị trấn khắp tiểu bang và thúc đẩy yêu cầu từ chính quyền liên bang phải hành động.
Tại Dinh Tổng Thống vào Chủ Nhật, Tổng Thống Sheinbaum bày tỏ sự đau buồn và phẫn nộ trước vụ sát hại Thị trưởng Manzo. Bà chia sẻ: “Cái chết hèn hạ của ông ấy không chỉ làm tổn thương gia đình và cộng đồng của ông mà còn gây nhức nhối cho toàn Michoacan và đất nước.”
Theo Bộ trưởng Quốc phòng Ricardo Trevilla Trejo, gần 1.000 binh sĩ bổ sung dự kiến sẽ đến Michoacan vào Thứ Hai, nâng tổng số lực lượng liên bang trong tiểu bang lên hơn 10.000 người. Gần một nửa số này sẽ tập trung vào chiến lược ngăn chặn tội phạm vượt biên giới tiểu bang, một nhiệm vụ đầy thách thức trong bối cảnh nhiều tổ chức tội phạm đang hoạt động mạnh mẽ trong và từ các tiểu bang lân cận như Jalisco.
Ông Omar García Harfuch, Bộ trưởng An ninh của Tổng Thống Sheinbaum, cho biết chính quyền liên bang sẽ tăng cường nguồn lực tình báo cho tiểu bang để hỗ trợ điều tra các nhóm tội phạm có tổ chức. Khả năng của Mexico trong việc thực hiện các cuộc điều tra hiệu quả để truy tố các băng đảng ma túy đã là một vấn đề tồn tại từ lâu. Ông García Harfuch khẳng định: “Những kẻ gây ra bạo lực, những kẻ phạm tội, những kẻ làm hại các gia đình ở Michoacan và người dân Mexico sẽ bị điều tra, bắt giữ và đưa ra trước pháp luật.”
Chính quyền Tổng Thống Sheinbaum đã thể hiện quyết tâm hơn trong việc truy quét các băng đảng ma túy hùng mạnh của quốc gia so với người tiền nhiệm, cựu Tổng Thống Andrés Manuel López Obrador. Chính quyền Tổng Thống Donald Trump cũng từng áp dụng áp lực dưới hình thức thuế quan đối với hàng nhập cảng từ Mexico nhằm ngăn chặn dòng ma túy vào Hoa Kỳ. Tổng Thống Donald Trump đã đề nghị Hoa Kỳ giúp đỡ trong việc truy bắt các băng đảng, nhưng Tổng Thống Sheinbaum tuyên bố Mexico chỉ chấp nhận hỗ trợ tình báo chứ không bao giờ cho phép lực lượng quân sự Hoa Kỳ trực tiếp can thiệp trên lãnh thổ Mexico.
Phần lớn khoản đầu tư hơn 3 tỷ Mỹ kim cho Michoacan sẽ được dùng để mở rộng các chương trình xã hội hiện có của chính phủ, tập trung vào giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của bạo lực như thất nghiệp, nghèo đói và y tế. Chính quyền sẽ mở rộng các học bổng nhằm giữ trẻ em ở trường, làm cho con đường tội phạm ít hấp dẫn hơn. Theo ABC News, Tổng Thống Sheinbaum, tương tự như người tiền nhiệm López Obrador, tin rằng các vấn đề an ninh không thể chỉ giải quyết bằng vũ lực.
Michoacan từ lâu đã là một thách thức an ninh đối với các Tổng Thống Mexico. Nhiều nhóm tội phạm có tổ chức tranh giành quyền kiểm soát lãnh thổ để vận chuyển ma túy dọc theo đường cao tốc và các chất hóa học dùng để sản xuất fentanyl và ma túy đá qua cảng biển Thái Bình Dương trọng yếu Lázaro Cárdenas. Chúng cũng gây áp lực nặng nề lên các cộng đồng địa phương bằng cách tống tiền các nhà trồng bơ và chanh, cũng như hầu hết các doanh nghiệp khác.
Tổng Thống Sheinbaum cho biết bà sẽ đưa tiến trình giải quyết vấn đề của Michoacan vào chương trình nghị sự quốc gia bằng cách cam kết thảo luận về nó hai tuần một lần trong các buổi họp báo buổi sáng hàng ngày của mình. Bà khẳng định: “Gửi tới tất cả cư dân Michoacan: quý vị không đơn độc, Tổng Thống của quý vị và toàn thể chính quyền Mexico luôn ủng hộ quý vị.”
