Việc giấc ngủ bị gián đoạn giữa đêm, nhất là khi phải tỉnh dậy để vào nhà vệ sinh, chắc chắn là điều không ai mong muốn. Tình trạng này càng tệ hơn nếu xảy ra nhiều lần, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ và khiến bạn mệt mỏi vào ngày hôm sau.
Thông thường, quá trình sản xuất nước tiểu của cơ thể sẽ giảm đi khi bạn ngủ, giúp bạn có thể nghỉ ngơi liền mạch từ 6 đến 8 tiếng. Đó là lý do vì sao việc phải thức dậy đi tiểu lại gây khó chịu đến vậy.
May mắn thay, có những thói quen đơn giản có thể giúp bạn giảm thiểu tình trạng này. Tuy nhiên, cần lưu ý đây chỉ là những lời khuyên chung, nếu tình trạng nghiêm trọng, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Tiểu đêm (Nocturia) là gì?
Tiểu đêm, hay Nocturia, là tình trạng bạn phải thức dậy hơn một lần mỗi đêm để đi tiểu. Tình trạng này ảnh hưởng đến khoảng một phần ba người trưởng thành trên 30 tuổi và khoảng một nửa số người từ 65 tuổi trở lên.
Có nhiều nguyên nhân gây tiểu đêm, bao gồm uống quá nhiều nước trước khi ngủ, dùng đồ uống chứa cồn hoặc caffeine vào buổi tối, và sử dụng một số loại thuốc lợi tiểu. Một số bệnh lý như tắc nghẽn bàng quang, tiểu đường hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu cũng có thể góp phần gây ra tiểu đêm. Đôi khi, người bệnh tiểu đêm đơn giản là vì họ đã hình thành thói quen thức dậy và đi vệ sinh (dù có thể không thực sự cần thiết).
Bao nhiêu lần đi tiểu đêm là bình thường?
Tần suất đi tiểu đêm khác nhau tùy mỗi người, phụ thuộc vào tuổi tác, các bệnh lý tiềm ẩn, tình trạng mang thai và lượng chất lỏng đưa vào cơ thể.
Hầu hết mọi người có thể ngủ liền mạch 6 đến 8 tiếng mà không cần thức dậy đi tiểu. Các chuyên gia cho rằng nếu chỉ thức dậy một lần mỗi đêm thì không hẳn là đáng lo ngại, đặc biệt là khi nó phụ thuộc vào yếu tố cá nhân. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên phải thức dậy nhiều hơn một lần, đó có thể là dấu hiệu của tiểu đêm và bạn nên chú ý.
5 thói quen giúp bạn ngủ ngon hơn mà không cần thức dậy đi tiểu đêm
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi vì phải thức dậy giữa đêm để đi tiểu, những mẹo sau đây có thể hữu ích:
- Theo dõi lượng caffeine nạp vào cơ thể vào buổi tối: Caffeine có tính lợi tiểu, làm tăng nhu cầu đi tiểu. Hạn chế caffeine vào buổi chiều hoặc tối, tốt nhất là ngừng dùng sau bữa trưa, có thể giúp giảm thiểu tình trạng này.
- Tìm hiểu về vật lý trị liệu sàn chậu: Các vấn đề về sàn chậu có thể liên quan đến tiểu đêm. Tập các bài Kegel tại nhà hoặc tìm đến các phòng khám vật lý trị liệu sàn chậu có thể giúp tăng cường cơ bắp vùng này, cải thiện kiểm soát bàng quang.
- Thử dùng vớ nén (compression socks): Trong ngày, chất lỏng có thể tích tụ ở chân. Khi nằm xuống ngủ, thận bắt đầu xử lý chất lỏng này, làm tăng nhu cầu đi tiểu. Mang vớ nén vào ban ngày giúp cải thiện lưu thông máu, giảm tích tụ chất lỏng ở chân, từ đó giảm bớt nhu cầu đi tiểu đêm.
- Tránh uống nhiều nước sau bữa tối: Hạn chế lượng chất lỏng đưa vào cơ thể trước khi ngủ là một chiến lược hiệu quả. Cố gắng không uống gì trong khoảng hai giờ trước khi đi ngủ và giảm lượng đồ uống vào cuối buổi chiều và tối. Đặc biệt, nên tránh xa đồ uống có cồn vì nó là chất lợi tiểu mạnh.
- Ngủ trưa hàng ngày: Một giấc ngủ ngắn vào buổi chiều có thể giúp cơ thể hấp thụ chất lỏng vào máu, từ đó bạn sẽ đi tiểu khi thức dậy. Việc này có thể làm giảm lượng chất lỏng cần đào thải vào ban đêm. Ngủ trưa khoảng 20 phút vào đầu giờ chiều là lý tưởng để không ảnh hưởng đến giấc ngủ đêm.
Rủi ro với người lớn tuổi
Tình trạng tiểu đêm phổ biến hơn ở người lớn tuổi, ảnh hưởng đến 70% người trên 70 tuổi. Một trong những lo ngại chính là tăng nguy cơ té ngã hoặc gãy xương hông khi đi lại trong bóng tối vào ban đêm. Nhiều vụ té ngã của người cao tuổi xảy ra trong nhà vệ sinh vào ban đêm.
Vì vậy, đặc biệt quan trọng đối với người lớn tuổi là giữ cho đường đi từ giường đến nhà vệ sinh luôn thông thoáng, đủ ánh sáng và có điện thoại hoặc thiết bị liên lạc để gọi trợ giúp trong trường hợp khẩn cấp.
Khi nào nên gặp bác sĩ?
Nếu đã thử các phương pháp trên mà tình trạng tiểu đêm vẫn không cải thiện, hoặc nếu nó gây ra căng thẳng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, hoặc bạn gặp các triệu chứng tiết niệu khó chịu khác, hãy đi khám bác sĩ. Bác sĩ có thể giúp xác định nguyên nhân gây tiểu đêm và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, có thể bao gồm thay đổi hành vi, tập thể dục hoặc dùng thuốc.
Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế lời khuyên y tế chuyên nghiệp, theo CNET ngày 30/05/2025. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ về bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến tình trạng sức khỏe của bạn.
