Một phán quyết từ tòa án phúc thẩm liên bang đã cho phép chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump chấm dứt Chương Trình Bảo Vệ Tạm Thời (TPS) đối với công dân từ Nepal, Honduras và Nicaragua. Quyết định này ảnh hưởng đến hơn 61,000 di dân trên khắp Hoa Kỳ, bao gồm hàng ngàn gia đình đang sinh sống tại Houston.
Chương trình TPS được Quốc Hội Hoa Kỳ thiết lập vào năm 1990, nhằm cung cấp sự bảo vệ tạm thời khỏi bị trục xuất cho những di dân có quốc gia đang đối mặt với chiến tranh, thiên tai hoặc các cuộc khủng hoảng nhân đạo khác. Công dân Honduras và Nicaragua được cấp TPS vào năm 1999 sau cơn bão Mitch tàn phá, trong khi Nepal nhận được quy chế này vào năm 2015 sau một trận động đất kinh hoàng.
TPS cho phép người thụ hưởng sống và làm việc hợp pháp tại Hoa Kỳ, nhưng không cung cấp con đường trực tiếp để trở thành thường trú nhân hay công dân. Các gia hạn thường được cấp mỗi 18 tháng. Theo phán quyết mới, nếu không có sự can thiệp của tòa án khác, TPS cho Honduras và Nicaragua sẽ chính thức chấm dứt vào ngày 6 tháng Chín.
Đối với Carolina, một di dân Nicaragua đã sống ở Houston hơn hai thập niên, phán quyết này là một cú sốc lớn. Cô giấu tên thật và không lộ mặt vì lo sợ bị chính quyền Nicaragua trả đũa nếu bị trục xuất. Carolina đến Houston sau bão Mitch để tìm kiếm một cuộc sống an toàn hơn. Kể từ đó, cô đã làm việc hợp pháp theo diện TPS, kết hôn và xây dựng gia đình. Cô chia sẻ nỗi đau đớn khi phải chứng kiến nhiều gia đình bị chia cắt, khi con cái của họ đều là công dân Hoa Kỳ. Cô cho biết sẽ phải ra đi một mình nếu bị trục xuất, vì con cái cô đã có cuộc sống riêng tại đây. Carolina cũng lo sợ bị bức hại chính trị nếu trở về Nicaragua.
Houston là nơi có cộng đồng người Honduras lớn nhất và một trong những cộng đồng người Nicaragua lớn nhất Hoa Kỳ. Nhiều người thụ hưởng TPS đã làm việc hàng chục năm trong các ngành xây dựng, dịch vụ và kinh doanh nhỏ tại địa phương. Các nhà vận động di trú cảnh báo rằng việc chấm dứt chương trình này không chỉ ảnh hưởng đến các gia đình mà còn gây tổn hại đến nền kinh tế thành phố.
Liên Minh TPS Quốc Gia đã đệ đơn kiện liên bang chống lại Bộ An Ninh Nội Địa (DHS) để ngăn chặn việc chấm dứt chương trình cho Honduras, Nicaragua và Nepal. Vụ kiện, mang tên National TPS Alliance v. Kristi Noem, được nộp vào ngày 7 tháng 7 năm 2025, tại Tòa Án Quận Bắc California. Các lập luận chính bao gồm cáo buộc quyết định của DHS là tùy tiện và vô căn cứ, có động cơ phân biệt chủng tộc, vi phạm Tu Chính Án Thứ Năm của Hiến Pháp, và tác động tiêu cực đến hơn 60,000 người sẽ mất tư cách pháp lý và giấy phép làm việc.
Mặc dù một thẩm phán ban đầu đã trì hoãn việc chấm dứt, nhưng quyết định của Tòa Thượng Thẩm Liên Bang đã mang lại sự bấp bênh cho hàng ngàn gia đình. Luật sư di trú Priscilla Mendoza khuyến nghị những người thụ hưởng TPS nên thực hiện ba bước ngay lập tức: tham khảo ý kiến luật sư di trú để xem xét các lựa chọn như bảo lãnh gia đình, visa lao động hoặc tị nạn; chuẩn bị kế hoạch cho con cái là công dân Hoa Kỳ, bao gồm quyền nuôi con và chăm sóc trong trường hợp bị trục xuất; và luôn cập nhật thông tin từ các tổ chức như Liên Minh TPS Quốc Gia. Luật sư Mendoza cũng cảnh báo rằng các lựa chọn này thường kéo dài, tốn kém và không chắc chắn về kết quả.
Trừ khi có sự can thiệp của một tòa án khác, TPS cho Honduras và Nicaragua sẽ hết hạn vào ngày 6 tháng 9. Trong khi đó, các gia đình ở Houston như của Carolina đang chuẩn bị cho tình huống xấu nhất, nhưng vẫn hy vọng rằng Quốc Hội hoặc các tòa án sẽ cung cấp một giải pháp lâu dài, theo tin từ KPRC Click2Houston ngày 25/08/2025.
