Trong bối cảnh cuộc bầu cử Thống đốc California năm 2026 sắp tới, một ý kiến đề xuất cần có phương án cho phép cử tri bỏ phiếu viết tên ứng cử viên trong các cuộc bầu cử tháng 11, nhằm ngăn chặn một kết quả có lợi cho Tổng thống Donald Trump và những người ủng hộ ông.
Hệ thống bầu cử Top-Two của California, vốn áp dụng từ năm 2011, đặt tất cả các ứng cử viên vào cùng một lá phiếu trong vòng bầu cử sơ bộ vào tháng 6. Hai ứng cử viên có số phiếu cao nhất, bất kể đảng phái, sẽ tiến vào vòng bầu cử cuối cùng vào tháng 11. Tuy nhiên, hệ thống này có thể dẫn đến tình trạng “khóa cửa” đảng chiếm đa số nếu có quá nhiều ứng cử viên cùng đảng, khiến họ chia nhau phiếu bầu và tạo điều kiện cho hai ứng cử viên của đảng thiểu số lọt vào vòng trong.
Hiện tại, cuộc đua vào ghế Thống đốc California đang chứng kiến sự tham gia của tám ứng cử viên Đảng Dân chủ chuyên nghiệp và hai ứng cử viên Đảng Cộng hòa, trong đó cả hai đều là người ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống Donald Trump. Các cuộc thăm dò ý kiến gần đây cho thấy hai ứng cử viên Cộng hòa này có khả năng giành hai vị trí dẫn đầu, điều mà tác giả bài viết gọi là “tình huống khẩn cấp” cần được ngăn chặn.
Để giải quyết vấn đề này, một dự luật cho phép bỏ phiếu viết tên ứng cử viên trong cuộc bầu cử tháng 11 được đề xuất như một “chính sách bảo hiểm” cho California. Phương án này không mới khi hơn 40 tiểu bang khác của Hoa Kỳ cho phép bỏ phiếu viết tên ở một mức độ nào đó. Washington, tiểu bang duy nhất cũng áp dụng hệ thống Top-Two, có mục bỏ phiếu viết tên trên tất cả các lá phiếu.
Việc cho phép bỏ phiếu viết tên sẽ tạo ra một lựa chọn thay thế cho cử tri nếu hai ứng cử viên Cộng hòa có liên hệ với Tổng thống Donald Trump lọt vào vòng chung kết. Về lâu dài, tác giả còn đề xuất xem xét lại hệ thống Top-Two và hướng tới một hệ thống đại diện tỷ lệ để đảm bảo kết quả bầu cử phản ánh đúng ý chí của cử tri.
Bài viết được đăng trên tờ Mercury News, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ nền dân chủ California khỏi những ảnh hưởng tiêu cực từ các chính sách hoặc xu hướng chính trị cực đoan.
