Chính sách nhập cư cứng rắn của Tổng Thống Donald Trump hiện đang tập trung vào việc áp dụng Đạo Luật Kẻ Thù Ngoại Kiều (Alien Enemies Act) từ năm 1798. Đây là một đạo luật thời chiến cho phép Tổng Thống giam giữ hoặc trục xuất công dân nước ngoài từ các quốc gia đối địch.
Ban đầu, Đạo Luật Kẻ Thù Ngoại Kiều được ban hành để ngăn chặn hoạt động gián điệp nước ngoài. Tuy nhiên, chính quyền Tổng Thống Donald Trump đã viện dẫn đạo luật này làm cơ sở pháp lý để trục xuất hàng trăm người bị cáo buộc là thành viên băng đảng. Cụ thể, vào tháng 3 vừa qua, Hoa Kỳ đã trục xuất 261 người Venezuela bị tình nghi là thành viên băng đảng đến một nhà tù khét tiếng ở El Salvador. Tòa Bạch Ốc cho biết, 137 người trong số này đã bị trục xuất theo đạo luật nói trên.
Tổng Thống Donald Trump cáo buộc rằng những di dân này là thành viên của băng đảng Tren de Aragua (TdA), đang “tiến hành chiến tranh không chính quy” chống lại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, nhiều nhóm nhân quyền cho rằng việc chính quyền sử dụng đạo luật này là bất hợp pháp và phân biệt đối xử với di dân dựa trên nguồn gốc dân tộc của họ.
Việc áp dụng đạo luật đã gây ra làn sóng kiện tụng pháp lý và các tòa án đã có những phán quyết khác nhau. Các thẩm phán ở New York, Colorado và Texas đã ra phán quyết chống lại việc chính quyền sử dụng luật để trục xuất người Venezuela. Vào ngày 7 tháng 4, Tối Cao Pháp Viện đã ra phán quyết rằng Tổng Thống Donald Trump có thể sử dụng Đạo Luật Kẻ Thù Ngoại Kiều để trục xuất các thành viên băng đảng bị cáo buộc, nhưng những người bị trục xuất phải có cơ hội phản đối quyết định này. Sau đó, vào ngày 19 tháng 4, Tối Cao Pháp Viện lại yêu cầu chính quyền Tổng Thống Donald Trump tạm dừng trục xuất một nhóm người Venezuela bị giam giữ ở phía bắc Texas, sau khi luật sư của họ lập luận rằng họ chưa được thông báo về quyền phản đối quyết định trước tòa.
Ngày 1 tháng 5, Thẩm phán liên bang Fernando Rodriguez đã ra phán quyết rằng Tổng Thống Hoa Kỳ không thể sử dụng Đạo Luật Kẻ Thù Ngoại Kiều để trục xuất di dân Venezuela, đánh dấu lần đầu tiên một thẩm phán liên bang tuyên bố việc sử dụng đạo luật này là “bất hợp pháp”. Tuy nhiên, vào ngày 13 tháng 5, một thẩm phán liên bang ở Pennsylvania, Stephanie Haines, lại cho phép Tổng Thống Donald Trump sử dụng đạo luật này để loại bỏ các thành viên băng đảng bị cáo buộc khỏi tiểu bang, nhưng phải thông báo trước ít nhất 21 ngày và tạo cơ hội cho họ phản đối. Đến ngày 2 tháng 9, Tòa Phúc Thẩm Khu Vực Năm có trụ sở tại Texas đã chặn nỗ lực của chính quyền Tổng Thống Donald Trump trong việc sử dụng đạo luật này vì tòa án nhận thấy “không có cuộc xâm lược hay cuộc tấn công cướp bóc” nào biện minh cho việc áp dụng nó.
Tổng Thống Donald Trump đã nhiều lần tấn công các thẩm phán đã đưa ra các phán quyết chỉ trích việc ông sử dụng đạo luật. Một trong những cố vấn hàng đầu của Tổng Thống, Stephen Miller, gần đây còn cho biết chính quyền đang “tích cực xem xét” việc đình chỉ nguyên tắc habeas corpus, một nguyên tắc pháp lý cho phép một người được đưa ra trước thẩm phán để quyết định tính hợp pháp của việc giam giữ.
Quyết định của Tổng Thống Donald Trump đã bị các nhóm nhân quyền chỉ trích mạnh mẽ. Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU) đã kiện để ngăn chặn việc trục xuất, với lý do Hoa Kỳ không trong tình trạng chiến tranh. Phát biểu với BBC News, Lee Gelernt, luật sư của ACLU, nhấn mạnh: “Không có nghi ngờ gì trong tâm trí chúng tôi rằng luật đang bị vi phạm.” Elora Mukherjee, Giám đốc Phòng Khám Quyền Di dân tại Trường Luật Columbia, nhận định chính quyền đang “vượt quá giới hạn quyền hành pháp, đặc biệt là trong các vấn đề di trú.” Katherine Yon Ebright, cố vấn tại Trung tâm Brennan vì Công lý, cho biết việc Tổng Thống Donald Trump sử dụng Đạo Luật Kẻ Thù Ngoại Kiều là bất hợp pháp, dựa trên nguồn gốc dân tộc chứ không phải hoạt động băng đảng có thể chứng minh qua các thủ tục nhập cư. Chính phủ Venezuela cũng lên tiếng chỉ trích, cho rằng việc làm này “hình sự hóa một cách bất công tình trạng di dân Venezuela” và “gợi lại những giai đoạn đen tối nhất trong lịch sử nhân loại, từ chế độ nô lệ đến sự kinh hoàng của các trại tập trung của Đức Quốc xã”, theo tin từ BBC News.
