Cựu Tổng thống Honduras Juan Orlando Hernández, từng là đồng minh thân cận của Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống ma túy, nay có thể sắp được Tổng Thống Donald Trump ân xá.
Ông Hernández, 57 tuổi, cựu tổng thống hai nhiệm kỳ, đã bị tuyên án 45 năm tù giam tại Hoa Kỳ vào năm ngoái vì giúp đỡ các kẻ buôn ma túy vận chuyển hàng trăm tấn cocaine về phía bắc qua đất nước của ông tới Hoa Kỳ.
Trong phiên tòa xét xử vào tháng 2 năm 2024, một công tố viên Hoa Kỳ đã cáo buộc ông Hernández từng khoe khoang trong một cuộc gặp với những kẻ buôn ma túy rằng “cùng nhau, họ sẽ nhét ma túy thẳng vào mũi lũ Gringo.”
Tuy nhiên, Tổng Thống Trump đã chỉ trích vụ truy tố ông Hernández, một vụ án rộng lớn từng liên quan đến anh trai của ông trong nhiệm kỳ đầu của Tổng Thống Trump. Tổng Thống Trump cho biết vào hôm thứ Sáu rằng những người ông tôn trọng đã nói với ông rằng ông Hernández đã bị “đối xử rất khắc nghiệt và không công bằng.”
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Tim Kaine, đảng viên Dân chủ đến từ Virginia, thành viên cao cấp của Tiểu Ban Quan Hệ Đối Ngoại Thượng Viện về Bán Cầu Tây và là người từng chỉ trích ông Hernández khi ông còn tại vị, đã gọi quyết định ân xá của Tổng Thống Trump là “gây sốc.”
“Ông ấy là người đứng đầu một trong những tổ chức tội phạm lớn nhất từng bị kết án tại các tòa án Hoa Kỳ, và chưa đầy một năm thụ án, Tổng Thống Trump lại ân xá cho ông ấy, điều này cho thấy Tổng Thống Trump không quan tâm đến vấn đề buôn bán ma túy,” ông Kaine nói trên chương trình ‘Face the Nation’ của CBS.
Diễn biến mới nhất trong vận mệnh của ông Hernández chỉ có thể sánh ngang với sự sụp đổ của ông vào đầu năm 2022, từ vị thế cựu tổng thống trở thành tù nhân bị còng tay và dẫn giải ra tòa án Hoa Kỳ.
Trong nhiệm kỳ tổng thống từ năm 2014 đến tháng 1 năm 2022, ông Hernández đã nhận được sự ủng hộ từ các quan chức Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống ma túy và một số nhà ngoại giao không nhìn thấy lựa chọn nào tốt hơn. Tuy nhiên, chỉ chưa đầy ba tuần sau khi rời nhiệm sở, không còn là người có ích cho chính phủ Hoa Kỳ, các công tố viên đã tiến hành dẫn độ ông và mong muốn biến ông thành một bài học cho khu vực đầy rẫy tham nhũng.
Ông Hernández đã nhận được sự ủng hộ từ chính quyền Tổng Thống Trump trong nhiệm kỳ đầu, khi hai nhà lãnh đạo còn tại vị, bằng cách thực hiện các hành động như chuyển Đại sứ quán của Honduras tại Israel đến Jerusalem từ Tel Aviv.
Tuy nhiên, khi chính quyền Biden nhậm chức vào tháng 1 năm 2021, vấn đề tham nhũng ở Trung Mỹ đã trở thành một động lực quan trọng thúc đẩy di cư đến Hoa Kỳ.
Vài ngày sau khi ông Hernández rời nhiệm sở vào tháng 1 năm 2022 – và vẫn còn một tuần trước khi ông bị bắt ở Honduras – Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã công khai đưa ông Hernández vào danh sách các nhân vật tham nhũng và phản dân chủ vào tháng 7 năm 2021.
Ông Hernández bị bắt theo yêu cầu của Hoa Kỳ vào tháng 2 năm 2022, vài tuần sau khi bàn giao quyền lực cho Tổng thống đương nhiệm Xiomara Castro.
Hai năm sau, ông bị tuyên án 45 năm tù tại một tòa án liên bang ở New York vì nhận hối lộ từ những kẻ buôn ma túy để chúng có thể vận chuyển an toàn khoảng 400 tấn cocaine qua Honduras đến Hoa Kỳ.
Ông Hernández luôn khẳng định mình vô tội và là nạn nhân của sự trả thù từ những kẻ buôn ma túy mà ông đã giúp dẫn độ sang Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, các công tố viên cho biết ông Hernández đã sử dụng quân đội và cảnh sát của Honduras để hộ tống các chuyến hàng ma túy qua đất nước, mang về cho ông hàng triệu đô la, số tiền này đã thúc đẩy sự nghiệp chính trị của ông từ một nghị sĩ nông thôn lên chức tổng thống.
Thẩm phán P. Kevin Castel đã gọi ông là một “chính trị gia hai mặt khát khao quyền lực.”
Các nhân chứng trong vụ án bao gồm những kẻ buôn ma túy thừa nhận trách nhiệm cho hàng chục vụ giết người. Họ cho biết ông Hernández là người bảo vệ tích cực cho một số kẻ buôn cocaine quyền lực nhất thế giới, bao gồm cả ông trùm ma túy khét tiếng người Mexico Joaquín “El Chapo” Guzmán, người đang thụ án tù chung thân tại Hoa Kỳ.
Các công tố viên Hoa Kỳ cho biết ông Guzmán đã trả một khoản hối lộ 1 triệu đô la cho anh trai của ông Hernández, Juan Antonio “Tony” Hernández, cựu nghị sĩ Honduras, người đã bị kết án tù chung thân tại Hoa Kỳ vào năm 2021 ở New York vì tội danh buôn ma túy.
Họ liên tục ám chỉ đến Tổng thống Honduras trong phiên tòa xét xử anh trai ông vào năm 2019 về tội danh buôn ma túy, cáo buộc rằng sự trỗi dậy chính trị của ông được thúc đẩy bởi lợi nhuận từ ma túy.
Ông Hernández, một doanh nhân và cựu nhà lập pháp, nhậm chức vào tháng 1 năm 2014 và xây dựng sự ủng hộ chủ yếu dựa trên việc giảm bạo lực, vốn đã đạt đến mức báo động. Sau đó, một Tòa án Tối cao thân thiện đã mở đường cho việc tái đắc cử của ông, cho phép ông Hernández tìm kiếm nhiệm kỳ thứ hai, mà ông đã giành được trong một cuộc bầu cử bị bao phủ bởi những bất thường.
Honduras bị mô tả là một nhà nước ma túy và một công tố viên trong vụ án của người anh trai đã mô tả tình hình này là “buôn bán ma túy do nhà nước bảo trợ.”
Thẩm phán Castel mô tả số vụ giết người liên quan đến thương mại ma túy trong sự nghiệp chính trị của ông Hernández là “choáng váng”, nói rằng một nhân chứng buôn ma túy đã thừa nhận tại phiên tòa rằng ông ta đã tham gia vào 56 vụ giết người và một người khác cho biết ông ta đã tham gia vào 78 vụ giết người trước khi bắt đầu hợp tác với chính quyền Hoa Kỳ.
Ngay sau khi Tổng Thống Trump tuyên bố ý định ân xá cho cựu tổng thống, vợ của ông Hernández, Ana García, và các con trưởng thành của họ đã tập trung trên bậc thềm ngôi nhà của họ ở Tegucigalpa.
Bà García đã cảm ơn Tổng Thống Trump, nói rằng Tổng Thống Trump đã sửa chữa một sự bất công, khẳng định rằng vụ truy tố ông Hernández là một âm mưu phối hợp của những kẻ buôn ma túy và “phe tả cực đoan” để trả thù cựu tổng thống.
Thông tin được cung cấp bởi Associated Press.
