PORT-AU-PRINCE, Haiti — Một loạt tiếng súng dữ dội đã bùng nổ tại khu trung tâm Port-au-Prince vào thứ Năm vừa qua, ngay sau khi các lãnh đạo Haiti đưa ra quyết định hiếm hoi và đầy thách thức là tổ chức một cuộc họp tại Dinh Tổng Thống. Động thái này nhằm mục đích tượng trưng cho việc tái chiếm một khu vực đã bị các băng đảng quyền lực kiểm soát trong thời gian dài, theo tin từ hãng tin AP.
Mặc dù chưa có báo cáo ngay lập tức về thương vong, nhưng ít nhất một xe bọc thép đi qua khu vực đã bị bắn phá, theo các bản tin truyền thông địa phương. Thủ Tướng Alix Didier Fils-Aimé và các thành viên của hội đồng chuyển tiếp tổng thống Haiti, cùng với các quan chức chính phủ cấp cao khác, đều có mặt tại Dinh Tổng Thống khi tiếng súng bắt đầu.
Hiện chưa rõ liệu các quan chức có được sơ tán hay không, nhưng trang tin tức địa phương Tripotay Lakay đã quay được cảnh một đoàn xe chính phủ nhanh chóng rời Dinh Tổng Thống từ lối ra phía sau, trong khi người dân trong khu vực chạy tìm chỗ ẩn nấp. Các quan chức chính phủ đã tập trung tại dinh thự này để tiến hành một cuộc họp quan trọng, nơi họ dự kiến sẽ phê duyệt các ngân sách và biện pháp trọng yếu.
Trước khi cuộc họp bắt đầu, họ đã tụ tập bên ngoài khuôn viên dinh thự trong khi một ban nhạc cảnh sát biểu diễn và quốc kỳ Haiti được kéo lên. Các sĩ quan được trang bị vũ khí hạng nặng đứng canh gác ở tầng hai, sau các bao cát bảo vệ.
Một tuyên bố của chính phủ được đưa ra vào thứ Năm, trước khi tiếng súng nổ, nêu rõ: “Cuộc họp chính phủ này đánh dấu một bước đi mang tính biểu tượng và quyết định trong việc dần dần tái lập quyền kiểm soát của nhà nước đối với khu trung tâm Port-au-Prince, trái tim lịch sử của quyền lực cộng hòa.”
Các lãnh đạo Haiti từ lâu đã tránh xa Dinh Tổng Thống vì nó nằm trong một khu vực mà cho đến gần đây vẫn được coi là không an toàn và bị kiểm soát bởi liên minh băng đảng Viv Ansanm. Tuy nhiên, trong những tuần gần đây, các nhân viên chính phủ đã bắt đầu dọn dẹp và đảm bảo an ninh khu vực với hy vọng giành lại nó từ tay các băng đảng.
Ông Fils-Aimé phát biểu ngay trước khi vụ tấn công xảy ra: “Chúng tôi đang giành lại quyền kiểm soát thủ đô của mình và mang lại cho người dân sự an toàn và phẩm giá mà họ xứng đáng có được.”
Ước tính các băng đảng đang kiểm soát tới 90% Port-au-Prince và chúng vẫn cố thủ ở khu vực trung tâm và các cộng đồng lân cận.
Leslie Voltaire, cựu phó chủ tịch hội đồng chuyển tiếp tổng thống, người đã chủ trì cuộc họp vì lãnh đạo hội đồng đang trong chuyến công du nước ngoài, không đề cập đến vụ bạo lực trong bài đăng trên X của mình, thay vào đó ông ca ngợi cuộc họp. Ông viết: “Chúng tôi đã thảo luận các vấn đề quan trọng cấp quốc gia, như an ninh, ngân sách 2025-2026 và quản trị quốc gia. Nhà nước tái khẳng định toàn bộ quyền lực của mình đối với Champ de Mars,” ám chỉ khu vực Dinh Tổng Thống tọa lạc.
Vụ tấn công xảy ra chỉ vài ngày sau khi Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc chấp thuận thành lập một lực lượng trấn áp băng đảng nhằm giúp đẩy lùi các băng đảng tại quốc gia Caribbean đầy rắc rối này. Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ tại Haiti hôm thứ Năm cho biết Hoa Kỳ và các đối tác Caribbean đang nỗ lực hỗ trợ triển khai lực lượng mới. “Cùng nhau, chúng ta sẽ đánh bại các băng đảng đang khủng bố khu vực!” Tòa Đại Sứ viết trên X.
Lực lượng này dự kiến sẽ thay thế sứ mệnh do cảnh sát Kenya lãnh đạo, được Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn, vốn đang dần kết thúc sau khi bị cản trở nghiêm trọng do thiếu nguồn lực và nhân sự.
