Thế giới đang theo dõi chặt chẽ tình hình sau khi Hoa Kỳ can thiệp vào cuộc xung đột giữa Israel và Iran bằng các cuộc tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Tehran. Động thái này làm dấy lên những câu hỏi cấp bách về chương trình hạt nhân của Iran và khả năng phản ứng của quân đội nước này.
Các chuyên gia cảnh báo rằng nỗ lực toàn cầu nhằm kiềm chế phổ biến vũ khí hạt nhân bằng biện pháp hòa bình đang bị đe dọa, trong khi nguy cơ xung đột khu vực lan rộng hiện hữu rõ rệt. Giá dầu cũng đã tăng vọt khi thị trường tài chính phản ứng với tin tức.
Iran đã lên án mạnh mẽ Hoa Kỳ, gọi cuộc tấn công bằng tên lửa và bom xuyên hầm nặng 30.000 pound vào ba địa điểm hạt nhân là vượt qua “lằn ranh đỏ rất lớn”. Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc cho biết Mỹ đã “quyết định phá hủy ngoại giao” và quân đội Iran sẽ xác định “thời gian, bản chất và quy mô” của một “phản ứng tương xứng”.
Hàng chục ngàn quân nhân Mỹ đang đóng quân ở Trung Đông. Một cố vấn của Lãnh tụ tối cao Iran cảnh báo rằng bất kỳ quốc gia nào được Mỹ sử dụng để tấn công Iran “sẽ là mục tiêu hợp pháp cho lực lượng vũ trang của chúng tôi”, theo hãng thông tấn IRNA của nhà nước.
Ban đầu, chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump ngụ ý muốn nối lại đàm phán ngoại giao. Ngoại trưởng Marco Rubio nói trong một cuộc phỏng vấn rằng “Hãy gặp trực tiếp”. Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cho biết Mỹ “không tìm kiếm chiến tranh”. Tuy nhiên, Tổng Thống Donald Trump, người đã cảnh báo về các cuộc tấn công bổ sung nếu Tehran trả đũa lực lượng Mỹ, sau đó đã nói về khả năng “thay đổi chế độ” ở Iran.
Các cuộc tấn công của Hoa Kỳ, được Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran xác nhận, đã nhắm vào các cơ sở làm giàu hạt nhân Fordo và Natanz, cũng như địa điểm hạt nhân Isfahan. Iran và cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc cho biết không có dấu hiệu ô nhiễm phóng xạ ngay lập tức xung quanh các địa điểm này.
Tổng Thống Donald Trump tuyên bố trên nền tảng Truth Social của mình rằng các cơ sở hạt nhân của Iran đã chịu “thiệt hại to lớn” trong cuộc tấn công, mặc dù việc đánh giá của Mỹ vẫn đang được tiến hành. Ông viết: “Thiệt hại lớn nhất xảy ra sâu dưới lòng đất. Trúng mục tiêu!!!”.
Trong khi đó, người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế của Liên Hợp Quốc (IAEA), Rafael Mariano Grossi, nói với Hội đồng Bảo an rằng không ai có thể đánh giá thiệt hại dưới lòng đất tại Fordo, nhưng các miệng hố có thể nhìn thấy phù hợp với thông báo của Mỹ. Ông nói các thanh sát viên IAEA nên được phép kiểm tra các địa điểm.
Theo tin từ NBC News, với cuộc tấn công mà Washington cho biết đã được thực hiện mà không bị phát hiện, Hoa Kỳ đã tham chiến vào một cuộc xung đột mà nước này đã cố gắng né tránh trong nhiều thập kỷ. Thành công có thể đồng nghĩa với việc chấm dứt tham vọng hạt nhân của Iran và loại bỏ mối đe dọa đáng kể cuối cùng đối với an ninh của Israel, đồng minh thân cận của Mỹ. Thất bại – hoặc hành động quá mức – có thể đẩy Mỹ vào một cuộc xung đột kéo dài và khó lường khác.
Đối với Iran, nước này bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc tấn công lớn nhất từ trước đến nay của Israel bắt đầu từ ngày 13 tháng 6, hiện có các lựa chọn trả đũa hạn chế. Iran có thể tấn công lực lượng Mỹ đóng tại Trung Đông hoặc tìm cách phong tỏa Eo biển Hormuz, nút thắt quan trọng đối với nguồn cung dầu toàn cầu. Iran tuyên bố chương trình hạt nhân của họ sẽ không bị dừng lại.
Mỹ đã sử dụng tổng cộng 14 quả bom xuyên hầm nhằm phá hủy các cơ sở nằm sâu dưới lòng đất. Quyết định tấn công là một rủi ro đối với Tổng Thống Donald Trump, nhưng phù hợp với lời hứa của ông rằng sẽ không cho phép Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ca ngợi Tổng Thống Donald Trump, nói rằng quyết định của ông “sẽ thay đổi lịch sử”.
