Các sinh viên Iran có kế hoạch du học tại Hoa Kỳ cho biết sự nghiệp học vấn của họ đã bị đình trệ bởi lệnh cấm nhập cảnh đối với công dân nước này do chính quyền Tổng thống Trump ban hành. Một sinh viên đã kêu gọi chính quyền Trump tách biệt chế độ Iran khỏi người dân của họ.
Mohamad Enayati, một sinh viên 28 tuổi ngành kỹ thuật dân dụng, cho biết anh đã mất nhiều năm để xin được visa du học tại Mỹ, khiến gia đình anh vô cùng lo lắng sau mỗi lần bị từ chối và dần xa cách bạn bè. Anh chia sẻ rằng, quy trình xin visa vốn đã kéo dài đối với sinh viên Iran nay còn trở nên khó khăn hơn khi tương lai của anh bị ném vào tình trạng bấp bênh bởi lệnh cấm và sau đó là vụ ném bom các địa điểm hạt nhân của Iran vào cuối tuần qua.
“Bố mẹ tôi rất đau lòng khi thấy tôi sau những gì tôi đã trải qua,” Enayati nói. “Kế hoạch duy nhất của tôi là học tập và lấy bằng Tiến sĩ tại Hoa Kỳ. Nếu điều đó không xảy ra sau tất cả những gì tôi đã đấu tranh, sau tất cả những gì tôi đã trải qua – tôi thực sự không thể tưởng tượng được.”
Tuy nhiên, các sinh viên cho rằng bằng cách ngăn cản việc học tập của họ tại Mỹ, chính quyền Tổng thống Trump đã áp dụng một biện pháp quá rộng, đánh đồng người Iran với chế độ mà họ đang sinh sống.
“Chúng tôi không thể bị trừng phạt vì nơi chúng tôi đến, nơi chúng tôi sinh ra,” Hadis Abbasian, một nhà nghiên cứu ung thư người Iran đã chờ đợi visa của mình trong nhiều tháng, bày tỏ. “Đó không phải là sự lựa chọn của chúng tôi.”
Vụ tấn công của Hoa Kỳ vào các cơ sở làm giàu hạt nhân quan trọng của Iran diễn ra vài tuần sau khi Tổng thống Trump tuyên bố trong một sắc lệnh đầu tháng này rằng Iran sẽ nằm trong số 12 quốc gia có công dân bị hạn chế hoàn toàn việc nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Bảy quốc gia khác, bao gồm Cuba, Lào và Venezuela, đang bị hạn chế đi lại một phần.
Sắc lệnh nêu rõ rằng một số quốc gia trong danh sách đã từ chối chấp nhận hồi hương công dân của họ, trong khi những quốc gia khác có tỷ lệ lưu trú quá hạn visa cao. Đối với trường hợp của Iran, chính quyền cho biết việc nhập cảnh của công dân nước này đã bị đình chỉ vì Iran là “nhà tài trợ khủng bố của nhà nước.”
Tuyên bố này cũng nói thêm: “Iran thường xuyên không hợp tác với Chính phủ Hoa Kỳ trong việc xác định các rủi ro an ninh, là nguồn gốc của hoạt động khủng bố đáng kể trên toàn thế giới, và trong lịch sử đã không chấp nhận lại những công dân bị trục xuất của mình.”
Enayati cho biết anh đã rất thất vọng với lệnh cấm visa, một cảm xúc chỉ càng gia tăng sau các cuộc tấn công gần đây của Hoa Kỳ. Enayati, người bắt đầu quy trình xin visa vào năm 2023, đã mong đợi một vị trí Tiến sĩ tại Đại học Louisville ở Kentucky. Anh ấy cho biết đã phải chịu đựng nửa tá lần bị từ chối đơn xin visa. Đơn xin thứ bảy và cũng là cuối cùng của anh đã được chuyển sang xử lý hành chính bởi Đại sứ quán Hoa Kỳ và vẫn còn đó hơn một năm.
“Lệnh cấm du lịch của Tổng thống Trump đã đến và phá hỏng mọi thứ,” anh nói. “Tôi thực sự muốn trải nghiệm Giấc mơ Mỹ.”
Sau khi đổ nhiều tiền bạc và thời gian vào hồ sơ và quy trình xin visa, Enayati cho biết thật khó để hình dung một tương lai nào khác ngoài việc được học tập tại Hoa Kỳ.
“Tôi không hiểu tại sao lại cấm chúng tôi,” Enayati, người hiện đang sống ở Iran, cho biết. “Tất cả chúng tôi đều có vấn đề với chế độ Iran, nhưng chúng tôi chỉ là những người dân bình thường.”
Theo dữ liệu năm học 2023-24, có 12.430 sinh viên Iran đang theo học tại các trường đại học Hoa Kỳ. Phần lớn sinh viên theo đuổi các ngành STEM, đặc biệt là kỹ thuật.
Amy Malek, chủ tịch chương trình Nghiên cứu Iran và Vịnh Ba Tư tại Đại học Bang Oklahoma, cho biết sinh viên Iran từ lâu đã phải đối mặt với thời gian xử lý đặc biệt dài và sự kiểm tra gắt gao khi xin visa. Bà nói rằng nhóm nhân khẩu học này từng chiếm tỷ lệ lớn nhất trong số các sinh viên quốc tế vào cuối những năm 1970, đạt đỉnh 51.310 sinh viên tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, do căng thẳng địa chính trị, những người đến từ Iran đã phải đối mặt với các biện pháp sàng lọc và hạn chế bổ sung trong nhiều thập kỷ.
Một đạo luật dưới thời chính quyền Obama, chẳng hạn, đã từ chối cấp visa cho các sinh viên Iran có ngành học sẽ chuẩn bị cho họ làm việc trong các lĩnh vực năng lượng hoặc hạt nhân tại quê nhà. Và dưới thời chính quyền Trump lần đầu, Iran nằm trong số bảy quốc gia có đa số dân là người Hồi giáo mà công dân của họ bị cấm nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Lệnh cấm này đã được Joe Biden dỡ bỏ vào năm 2021.
Ngày nay, sinh viên Iran thường phải trải qua thời gian chờ đợi dài hơn đáng kể so với sinh viên từ các quốc gia khác, với quy trình xin visa đôi khi mất từ vài tháng đến vài năm – gấp nhiều lần thời gian chờ đợi trung bình từ vài ngày đến vài tuần. Tuy nhiên, Malek nói, nhiều người tìm kiếm giáo dục tại Hoa Kỳ có mối liên hệ rất ít với các hoạt động chính trị hoặc chống lại chế độ thần quyền của Iran.
“Có một sự hiểu lầm lâu dài, hoặc có lẽ là sự miễn cưỡng, trong việc xem công dân Iran là tách biệt khỏi chính phủ của họ,” Malek nói. “Tôi nghĩ rằng chính phủ Hoa Kỳ đã bỏ lỡ cơ hội hỗ trợ những thay đổi mà họ tuyên bố muốn cho Iran khi họ làm suy yếu khả năng du học của sinh viên Iran.”
Abbasian, nhà nghiên cứu ung thư, dự định bắt đầu chương trình của mình trong năm nay tại Đại học Missouri. Cô cũng cho biết các nghiên cứu của cô luôn tập trung hoàn toàn vào học thuật thay vì chính trị. Với xung đột đang diễn ra và lệnh cấm visa đe dọa tương lai của sinh viên, các biện pháp hạn chế có thể cản trở cơ hội của một thế hệ các nhà khoa học, đặc biệt là những người có thể không có đủ phương tiện hoặc thời gian để chờ đợi lệnh cấm vô thời hạn, hoặc những người có điểm thi hết hạn trong khi lệnh cấm vẫn có hiệu lực. Một số sinh viên sẽ phải tìm cách tiếp tục học tập ở các quốc gia khác hoặc ở lại Iran. Đối với Abbasian, cô ấy nói rằng cô ấy cam kết học tập theo chương trình cụ thể của Đại học Missouri và không muốn từ bỏ mục tiêu đó.
Abbasian, người cho biết cô đã sốc trong nhiều ngày vì những hạn chế này, nói rằng cô quyết tâm tìm cách đến Hoa Kỳ, lên tiếng cho những người có hoàn cảnh tương tự và giữ hy vọng lệnh cấm sẽ được dỡ bỏ vào một lúc nào đó.
“Dù có mất bao lâu, một ngày nào đó tôi sẽ ở Hoa Kỳ,” cô nói. “Tôi sẽ bắt đầu giấc mơ của mình. Tôi tin vào giấc mơ của mình.”
Theo tin từ NBC News.
