Lãnh đạo lâm thời Syria, ông Ahmad al-Sharaa, người đã dẫn dắt cuộc tấn công chóng vánh của phe nổi dậy hồi năm ngoái, lật đổ Tổng thống Syria Bashar Assad dù có sự hậu thuẫn của Moscow trong nhiều năm, đã có chuyến thăm đầu tiên tới Nga vào thứ Tư.
Theo Điện Kremlin, ông al-Sharaa dự kiến sẽ có các cuộc hội đàm tại Điện Kremlin với Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm “thảo luận tình hình hiện tại và triển vọng phát triển quan hệ Nga-Syria trên các lĩnh vực thương mại, kinh tế và nhân đạo, cũng như những diễn biến mới nhất ở Trung Đông”. Cuộc gặp này nhấn mạnh mong muốn của Moscow trong việc thiết lập quan hệ làm việc với giới lãnh đạo mới của Syria và củng cố chỗ đứng quân sự của Nga tại quốc gia này.
Ông Assad từng là đồng minh của Nga, và sự can thiệp “tiêu thổ” của Moscow để ủng hộ ông một thập kỷ trước đã xoay chuyển cục diện cuộc nội chiến ở Syria, giữ ông Assad tại vị cho đến khi bị lật đổ chóng vánh vào tháng 12. Nga, vốn tập trung vào cuộc chiến ở Ukraine và chỉ duy trì một lực lượng quân sự nhỏ tại Syria, đã không tìm cách chống lại cuộc tấn công của phe nổi dậy mà thay vào đó đã đề nghị cho ông Assad tị nạn sau khi ông rời khỏi đất nước.
Hãng thông tấn nhà nước Syria SANA đưa tin ông al-Sharaa và ông Putin sẽ “thảo luận các diễn biến khu vực và quốc tế cùng quan tâm, đồng thời tìm kiếm các biện pháp để phát triển hợp tác phục vụ lợi ích chung của cả hai nước”.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với chương trình “60 Minutes” của CBS News, ông al-Sharaa cho biết chính quyền Syria hiện tại “sẽ sử dụng mọi phương tiện pháp lý có sẵn” để yêu cầu xét xử ông Assad. Phát biểu với các phóng viên hôm thứ Hai, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nhấn mạnh rằng Moscow đã cấp quy chế tị nạn cho ông Assad trên cơ sở nhân đạo vì “ông ấy và gia đình đối mặt với nguy cơ bị tiêu diệt về thể chất”. Ông Lavrov bác bỏ những suy đoán gần đây rằng cựu Tổng thống Syria đã được điều trị ngộ độc, nói rằng ông “không gặp vấn đề gì khi sống ở thủ đô của chúng tôi và không có vụ ngộ độc nào xảy ra”.
Bất chấp việc đứng ở các chiến tuyến đối lập trong cuộc nội chiến, giới lãnh đạo mới ở Damascus đã có cách tiếp cận thực tế đối với quan hệ với Moscow. Nga vẫn duy trì sự hiện diện tại các căn cứ không quân và hải quân ở bờ biển Syria, và Điện Kremlin đã bày tỏ hy vọng đàm phán một thỏa thuận để duy trì các tiền đồn này. Nga cũng được cho là đã gửi các lô hàng dầu mỏ đến Syria.
Một phái đoàn Nga đã đến thăm Damascus vào tháng Giêng, và Ngoại trưởng Syria Asaad al-Shibani đã thăm Moscow vào tháng Bảy. Trong cuộc phỏng vấn với CBS, ông al-Sharaa lưu ý rằng “Nga có mối quan hệ mật thiết và lâu dài với Syria, liên quan đến cấu trúc cơ bản của nhà nước, năng lượng và lương thực, mà Syria phụ thuộc một phần vào nguồn cung của Nga, cũng như một số lợi ích chiến lược cũ”. Theo tin từ Associated Press, nhà báo Abby Sewell tại Beirut đã đóng góp vào báo cáo này.
