Trưởng phái bộ gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc (LHQ) tại Congo, bà Bintou Keita, mới đây đã có cuộc gặp với các lãnh đạo của nhóm phiến quân M23 được Rwanda hậu thuẫn tại thành phố Goma. Đây là chuyến thăm đầu tiên của bà tới thành phố phía đông Congo kể từ khi nơi này bị phiến quân chiếm giữ.
Cuộc gặp diễn ra nhằm thảo luận về nhiệm vụ của phái bộ gìn giữ hòa bình LHQ, được biết đến với tên gọi MONUSCO, đặc biệt tập trung vào việc bảo vệ thường dân. Theo thông tin từ phái bộ trên mạng xã hội X, các thủ lĩnh phiến quân, bao gồm Corneille Nangaa thuộc Liên minh Congo River Alliance (bao gồm M23), đã bày tỏ thiện chí tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng.
Cuộc xung đột kéo dài hàng thập kỷ ở miền đông Congo đã leo thang vào tháng 1 khi M23, với sự hỗ trợ của Rwanda, tiến chiếm Goma và sau đó là Bukavu vào tháng 2. Dù quân đội Congo và M23 đã đồng ý hướng tới thỏa thuận ngừng bắn vào tháng 4, giao tranh vẫn tiếp diễn.
Cuộc gặp của bà Keita diễn ra trong bối cảnh M23 gần đây bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh tại các vùng lãnh thổ mà họ kiểm soát. Tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International) hồi tháng 5 cho biết phiến quân đã giết hại, tra tấn và cưỡng bức mất tích các tù nhân dân sự ở Goma và Bukavu.
M23 là một trong khoảng 100 nhóm vũ trang đang tranh giành ảnh hưởng tại miền đông Congo giàu khoáng sản, gần biên giới với Rwanda. Xung đột đã tạo ra một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng nhất thế giới, khiến hơn 7 triệu người phải di dời, trong đó có 100.000 người phải bỏ nhà cửa trong năm nay.
Phái bộ MONUSCO được triển khai tại Congo từ năm 2010 với nhiệm vụ bảo vệ thường dân và nhân viên nhân đạo, cũng như hỗ trợ chính phủ Congo ổn định và củng cố hòa bình. Tuy nhiên, sự thất vọng của người dân địa phương khi cảm thấy không được bảo vệ trước các cuộc tấn công của phiến quân đã dẫn đến các cuộc biểu tình chống lại phái bộ LHQ, đôi khi gây thương vong.
Năm 2023, theo yêu cầu của Congo, Hội đồng Bảo an LHQ đã bỏ phiếu nhất trí giảm quy mô lực lượng gìn giữ hòa bình và dần bàn giao trách nhiệm an ninh cho chính phủ Congo. Giai đoạn rút quân đầu tiên đã bắt đầu từ năm ngoái tại tỉnh Nam Kivu.
Chuyến thăm Goma của người đứng đầu MONUSCO nhận được phản ứng trái chiều từ người dân. Một số hy vọng sự hiện diện của bà sẽ mang lại thay đổi, trong khi những người khác bày tỏ sự hoài nghi, cho rằng phái bộ LHQ đã ở đây lâu nhưng hòa bình vẫn chưa đến. (Theo Associated Press)
