Các quốc gia trên toàn thế giới đã bày tỏ sự bàng hoàng sau khi Tổng Thống Donald Trump công bố lệnh cấm du hành đối với công dân từ hàng chục quốc gia và hủy bỏ các chương trình visa đặc biệt của bảy quốc gia khác. Nhiều người cho rằng động thái này gợi nhớ đến năm 2017, thời điểm chính quyền Trump ban hành một trong những chính sách gây tranh cãi nhất nhiệm kỳ đầu tiên.
Tổng Thống Trump viện dẫn các lo ngại về an ninh quốc gia và khủng bố là động lực chính cho lệnh cấm này, chủ yếu nhắm vào công dân từ các quốc gia châu Phi và châu Á. Quyết định này đã vấp phải những phản ứng khác nhau, từ sự thất vọng đến phẫn nộ.
Bộ trưởng Nội vụ Venezuela, ông Diosdado Cabello, phát biểu trên truyền hình rằng: “Sự thật là ở Hoa Kỳ là một rủi ro lớn cho bất kỳ ai, không chỉ riêng người Venezuela.” Ông cũng lên án chính phủ Hoa Kỳ là “phát xít” vì hủy bỏ chương trình visa đặc biệt với Venezuela, cho rằng họ “bức hại đồng bào của chúng tôi mà không có lý do.”
Lệnh cấm mới ảnh hưởng đến 19 quốc gia, một số bị cấm lần đầu tiên. Theo chính quyền Trump, lý do bao gồm tỷ lệ lưu trú quá hạn visa cao, thiếu các biện pháp kiểm tra và sàng lọc phù hợp, và cáo buộc tài trợ khủng bố. Cụ thể, công dân của 12 quốc gia sẽ bị cấm nhập cảnh vào Hoa Kỳ: Afghanistan, Myanmar, Chad, Cộng hòa Congo, Guinea Xích đạo, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Somalia, Sudan và Yemen. Các lệnh cấm một phần cũng được áp dụng đối với công dân từ Burundi, Cuba, Lào, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan và Venezuela.
Nhiều quốc gia trong danh sách này có đa số dân là người Hồi giáo, và một số đã bắt đầu lễ hành hương Hajj, khiến việc phản ứng ngay lập tức trở nên khó khăn hơn. Các quan chức tại đại sứ quán Hoa Kỳ ở Libya, Chad, Eritrea, Sudan và Turkmenistan không có sẵn để đưa ra bình luận.
Shawn VanDiver, chủ tịch nhóm vận động cho người tị nạn Afghanistan #AfghanEvac, gọi lệnh cấm này là “một vở kịch chính trị” và “một lệnh cấm Hồi giáo thứ hai, được ngụy trang dưới lớp vỏ quan liêu.”
Tổng Thống Trump bắt đầu bài phát biểu bằng cách đề cập đến vụ bạo lực gần đây ở Boulder, Colorado, nơi một người đàn ông Ai Cập xin tị nạn với visa du lịch hết hạn đã tấn công và làm bị thương ít nhất 12 người biểu tình. Ông dùng sự kiện này như một lời biện minh cho lệnh cấm du hành mới.
Ahmed Aboudouh, một thành viên tại Chatham House, cho biết lệnh cấm của Tổng Thống Trump chủ yếu ảnh hưởng đến “các quốc gia dễ xảy ra xung đột hoặc có các vấn đề an ninh vào thời điểm này, hoặc không có tầm ảnh hưởng ngoại giao hoặc an ninh để phản ứng một cách quyết liệt với lệnh cấm của Hoa Kỳ.”
Ủy ban Liên minh Châu Phi đã lên tiếng phản đối quyết định của Nhà Trắng, kêu gọi Hoa Kỳ thực hiện quyền bảo vệ biên giới của mình “một cách cân bằng, dựa trên bằng chứng và phản ánh mối quan hệ đối tác lâu dài giữa Hoa Kỳ và Châu Phi.”
Các nhóm viện trợ quốc tế cũng lên án lệnh cấm mới. Tổ chức Ân xá Quốc tế gọi đây là hành động “phân biệt đối xử, phân biệt chủng tộc và tàn ác” trên mạng xã hội X.
Alex Nowrasteh từ Viện Cato cho biết các cuộc tấn công khủng bố do công dân từ 12 quốc gia bị cấm hoàn toàn là rất hiếm. Ông chỉ ra rằng chỉ có một kẻ khủng bố từ các quốc gia này giết một người trên đất Mỹ.
Lệnh cấm của Tổng Thống Trump cũng ảnh hưởng đến gần 200.000 người Afghanistan đã chuyển đến Hoa Kỳ kể từ sau cuộc rút quân khỏi Afghanistan năm 2021. Theo NBC News, lệnh cấm này vấp phải nhiều chỉ trích từ các tổ chức nhân quyền và cộng đồng quốc tế, gây ra nhiều tranh cãi về vấn đề nhân đạo và chính trị.
