Giới kinh tế dự báo lạm phát tại Hoa Kỳ có khả năng đã gia tăng trong tháng Sáu, khi các loại thuế quan áp dụng trên hầu hết hàng nhập khẩu có thể đã đẩy giá các mặt hàng điện tử, thiết bị gia dụng và nhiều sản phẩm khác lên cao.
Theo dữ liệu từ FactSet, giá tiêu dùng được dự báo tăng 2,6% trong tháng Sáu so với cùng kỳ năm ngoái, nhỉnh hơn mức tăng 2,4% của tháng Năm. Cục Thống kê Lao động dự kiến sẽ công bố báo cáo lạm phát vào lúc 8:30 sáng giờ miền Đông. Về phương diện hàng tháng, giá cả có thể đã tăng 0,3% từ tháng Năm đến tháng Sáu, mức tăng lớn nhất kể từ tháng Giêng.
Sự gia tăng lạm phát có thể gây ra thách thức chính trị cho Tổng thống Donald Trump, người đã cam kết giảm chi phí sinh hoạt ngay lập tức trong chiến dịch tranh cử năm ngoái. Tình trạng lạm phát tăng vọt vào năm 2022-2023 là tồi tệ nhất trong bốn thập kỷ và khiến đa số người Mỹ không hài lòng với cách cựu Tổng thống Joe Biden điều hành nền kinh tế.
Ngoài ra, việc giá cả tăng nhanh hơn cũng củng cố thêm lập trường không muốn cắt giảm lãi suất ngắn hạn của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), điều mà ông Trump đang liên tục yêu cầu. Nếu lạm phát trong tháng Sáu yếu hơn nhiều so với dự báo của các nhà kinh tế, ông Trump có khả năng sẽ thúc giục Chủ tịch Fed Jerome Powell giảm chi phí vay mượn ngay lập tức.
Cho đến nay, các biện pháp thuế quan dường như chưa tác động đáng kể đến lạm phát, vốn vẫn ở mức vừa phải trong bốn tháng qua. Lạm phát lõi đã giảm từ 3,3% hồi tháng Giêng xuống còn 2,8% vào tháng Năm, mặc dù vẫn còn trên mục tiêu 2% của Fed.
Ông Trump đã áp đặt mức thuế 10% trên tất cả hàng nhập khẩu, cộng thêm thuế 50% đối với thép và nhôm, 30% đối với hàng hóa từ Trung Quốc và 25% đối với ô tô nhập khẩu. Tuần trước, Tổng thống còn đe dọa áp thuế 30% lên Liên minh Châu Âu bắt đầu từ ngày 1 tháng 8.
Ông Powell và các quan chức Fed nhấn mạnh rằng họ muốn xem xét diễn biến của nền kinh tế khi các biện pháp thuế quan có hiệu lực trước khi quyết định cắt giảm lãi suất cơ bản. Chủ tịch Fed cho biết các loại thuế này có thể vừa đẩy giá lên cao vừa làm chậm lại nền kinh tế, một tình huống phức tạp đối với ngân hàng trung ương bởi vì chi phí cao hơn thường dẫn đến việc Fed tăng lãi suất, trong khi nền kinh tế yếu hơn thường thúc đẩy Fed cắt giảm lãi suất.
Ông Trump vào thứ Hai đã nói rằng ông Powell là người “tệ hại” và “không biết mình đang làm gì”. Tổng thống cho biết thêm rằng nền kinh tế đang hoạt động tốt bất chấp việc ông Powell từ chối giảm lãi suất, nhưng sẽ “tốt đẹp” nếu có việc cắt giảm lãi suất “vì mọi người sẽ dễ dàng mua nhà hơn”.
Tuần trước, các quan chức Tòa Bạch Ốc cũng chỉ trích ông Powell về việc chi phí vượt dự toán trong công tác cải tạo hai tòa nhà của Fed kéo dài nhiều năm, hiện dự kiến sẽ tiêu tốn 2,5 tỷ đô la, cao hơn khoảng một phần ba so với ngân sách ban đầu. Mặc dù ông Trump về mặt pháp lý không thể sa thải ông Powell chỉ vì bất đồng về quyết định lãi suất, Tòa án Tối cao đã cho thấy ông có thể làm vậy “vì lý do chính đáng”, chẳng hạn như hành vi sai trái hoặc quản lý yếu kém.
Mặc dù lạm phát ở mức vừa phải trong tháng Năm, đã có những dấu hiệu trong báo cáo tháng trước cho thấy thuế quan bắt đầu có tác động. Chi phí cho đồ nội thất, thiết bị gia dụng, đồ chơi và dụng cụ đã tăng, mặc dù những khoản tăng này bị bù đắp bởi giá vé máy bay, khách sạn giảm và chi phí thuê nhà tăng chậm.
Một số công ty đã cho biết họ đã hoặc có kế hoạch tăng giá do ảnh hưởng của thuế quan, bao gồm cả Walmart, nhà bán lẻ lớn nhất thế giới. Hãng xe Mitsubishi cho biết tháng trước rằng họ đã tăng giá trung bình 2,1% để đối phó với thuế quan, và Nike cũng cho biết sẽ thực hiện các đợt tăng giá “có tính toán” để bù đắp chi phí thuế quan. Tuy nhiên, nhiều công ty đã có thể trì hoãn hoặc tránh tăng giá sau khi tích trữ hàng tồn kho trong mùa xuân để đi trước các loại thuế này. Một số công ty khác có thể đã kiềm chế tăng giá trong khi chờ xem liệu Hoa Kỳ có đạt được thỏa thuận thương mại với các quốc gia khác để giảm thuế quan hay không.
Theo hãng tin AP, những động thái này cho thấy ảnh hưởng ngày càng tăng của các chính sách thương mại đối với nền kinh tế Mỹ, một vấn đề được quan tâm đặc biệt trong bối cảnh chuẩn bị cho cuộc bầu cử sắp tới.
