Những kiến tạo văn hóa Hawaii có niên đại ít nhất nửa thiên niên kỷ đang hiện rõ trở lại trên đảo Oahu sau nhiều năm bị vùi lấp, nhờ vào những đợt sóng biển theo mùa đã cuốn trôi lớp cát bao phủ một khu vực có hơn hai chục hình khắc, chủ yếu là hình người que.
Các hình khắc cổ này dễ dàng nhận thấy vào lúc thủy triều xuống, khi những con sóng nhẹ nhàng tràn qua lớp rêu xanh mướt bám trên khối đá sa thạch.
Đây là lần đầu tiên toàn bộ các hình khắc được nhìn thấy kể từ khi chúng được phát hiện lần đầu cách đây chín năm bởi hai du khách.
Ông Glen Kila, một người thực hành văn hóa bản địa Hawaii, tin rằng sự tái xuất hiện của những kỳ quan truyền thống này là thông điệp từ tổ tiên, cho thấy nước biển đang dâng cao.
“Điều đó cho cộng đồng biết rằng biển đang dâng lên,” ông Kila, một chuyên gia được công nhận về văn hóa và lịch sử địa phương, cho biết.
Giới chức quân đội đang nỗ lực cân bằng giữa việc bảo vệ các kiến tạo văn hóa và việc cho phép cộng đồng tiếp cận chúng trên một bãi biển công cộng.
Theo các nhà khảo cổ, khu vực này có những dấu tích có niên đại khoảng 600 năm trước. Ông Kila cho biết thêm, người Hawaii đã đến Waianae ít nhất 1.000 năm trước.
Sự thay đổi của các đợt sóng biển được cho là nguyên nhân khiến những kiến tạo này xuất hiện. Các nhà khảo cổ đã xác định được tổng cộng 26 hình khắc, trong đó có 18 hình người que với nhiều mô tả khác nhau.
Khi các kiến tạo văn hóa này lần đầu tiên xuất hiện trở lại vào tháng 7 năm 2016, đó là sau những cơn bão vào cuối mùa xuân và đầu mùa hè, với nhiều hoạt động sóng biển đã cuốn trôi cát. Kể từ đó, một phần của chúng vẫn được nhìn thấy, nhưng đây là lần đầu tiên toàn bộ khu vực này hiện ra trở lại.
Dựa trên những kiến thức được truyền lại, các nhà nghiên cứu cho rằng những hình khắc này kể lại một câu chuyện tôn giáo, nghi lễ. Ông Kila diễn giải hình khắc lớn nhất, mô tả một cánh tay giơ lên và một cánh tay buông xuống, tượng trưng cho mặt trời mọc và lặn.
Ông Kila cũng chia sẻ về việc gia đình ông đã sinh sống tại cộng đồng này qua nhiều thế hệ và những khó khăn mà họ gặp phải khi quân đội tiếp quản khu vực này. Tuy nhiên, ông bày tỏ hy vọng rằng sự quan tâm của quân đội đối với việc bảo vệ các kiến tạo văn hóa này là một dấu hiệu tích cực về mối quan hệ giữa cộng đồng.
Các nhà chức trách đang tìm cách chia sẻ những kiến tạo này với cộng đồng nhưng đồng thời cũng phải bảo vệ chúng, vì không muốn mọi người đào bới tìm kiếm khi chúng không lộ ra. Tuy nhiên, việc được chiêm ngưỡng chúng trên bãi biển công cộng là điều vô cùng tuyệt vời.
Một người bản địa Hawaii khác cũng bày tỏ niềm xúc động khi nhìn thấy những hình khắc này, coi đó là sự “xác nhận rằng tổ tiên của chúng tôi đã từng ở đây”.
Thông tin từ The Associated Press.
