Tổng Thống Donald Trump vừa hứng chịu chỉ trích từ các chuyên gia y tế sau khi ông tìm cách tuyên bố có mối liên hệ giữa thuốc giảm đau Tylenol (còn gọi là paracetamol ở nhiều quốc gia khác) và chứng tự kỷ. Cùng với Bộ Trưởng Y Tế Robert F Kennedy Jr., Tổng Thống Trump cho biết các bác sĩ sẽ sớm được khuyến nghị không kê đơn thuốc này cho phụ nữ mang thai.
Các tuyên bố này đã bị giới y khoa phản bác gay gắt. Đại Học Sản Phụ Khoa Hoa Kỳ (American College of Obstetricians and Gynaecologists) mô tả thông báo là “đáng lo ngại” và không dựa trên “dữ liệu đáng tin cậy.” Trong khi đó, Hiệp Hội Tự Kỷ Quốc Gia Anh Quốc (UK’s National Autism Society) gọi phát biểu của Tổng Thống Trump là “nguy hiểm, phản khoa học và vô trách nhiệm.”
Tỷ lệ tự kỷ gia tăng
Trong sự kiện này, Tổng Thống Trump đã liệt kê một số thống kê mà ông cho là cho thấy chẩn đoán tự kỷ tại Hoa Kỳ đã tăng nhanh trong hai thập niên qua. Ông tuyên bố tỷ lệ mắc bệnh đã tăng từ khoảng “một trên 10,000… khoảng 18 năm trước” lên “một trên 31” vào năm 2025.
Thống kê cuối cùng được Tổng Thống Trump trích dẫn – rằng tỷ lệ tự kỷ đã tăng lên một trên 31 – là đúng. Dữ liệu từ Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) năm 2022 cho thấy mức độ chẩn đoán này ở trẻ em tám tuổi tại 16 tiểu bang Hoa Kỳ. Mặc dù tỷ lệ này đã tăng so với 18 năm trước, nhưng không phải là mức độ mà Tổng Thống Trump đã đưa ra. Hầu hết các chuyên gia cho rằng tỷ lệ tự kỷ gia tăng chủ yếu là do những thay đổi trong cách chẩn đoán tình trạng này, cũng như sự nhận thức rộng rãi hơn về bệnh và nhiều người được xét nghiệm hơn.
Về vaccine MMR
Một tuyên bố khác của Tổng Thống Trump liên quan đến tác dụng của vaccine quai bị, sởi và rubella (MMR). Tổng Thống Trump cho rằng các mũi tiêm phòng nên “được tiêm riêng lẻ” thay vì tiêm kết hợp và rằng “có vẻ như khi trộn chúng lại, có thể có vấn đề.”
Các chuyên gia lo ngại rằng nếu phụ huynh kiêng không cho con cái tiêm phòng do những tuyên bố vô căn cứ của ông, điều này có nguy cơ tái bùng phát các bệnh như sởi. Ý tưởng không có căn cứ cho rằng vaccine thời thơ ấu có liên quan đến tự kỷ lần đầu tiên thu hút sự chú ý vào năm 1998 sau một bài báo trên tạp chí y học The Lancet của bác sĩ người Anh Andrew Wakefield. Wakefield sau đó bị phát hiện có xung đột lợi ích tài chính và làm giả kết quả. Bài nghiên cứu đã bị rút lại và Wakefield bị tước giấy phép hành nghề vào năm 2010.
Nhiều nghiên cứu kể từ đó đã không tìm thấy mối liên hệ nào giữa vaccine MMR và tự kỷ. Nghiên cứu gần đây nhất, một nghiên cứu chất lượng cao từ Đan Mạch năm 2019, đã xem xét 657,461 trẻ em và kết luận rằng dữ liệu không ủng hộ việc vaccine MMR gây ra hoặc kích hoạt chứng tự kỷ. Trên trang web của mình, CDC Hoa Kỳ khuyến nghị trẻ em nên tiêm hai liều vaccine MMR kết hợp, bắt đầu với liều đầu tiên từ 12-15 tháng và liều thứ hai từ bốn đến sáu tuổi. Theo chính phủ Anh, “không có bằng chứng” cho thấy các mũi tiêm nên được tiêm riêng lẻ.
Năm nay, Hoa Kỳ đã chứng kiến số ca mắc sởi cao nhất trong hơn ba thập niên, với 1,491 trường hợp đã được xác nhận và ba người đã tử vong, theo BBC Verify.
Tỷ lệ tự kỷ có thấp hơn ở người Amish?
Tổng Thống Trump đã trích dẫn người Amish là một nhóm trong Hoa Kỳ có “hầu như không có tự kỷ” trong cộng đồng của họ. Ông Trump gợi ý – mà không đưa ra bằng chứng – rằng tỷ lệ sử dụng Tylenol thấp trong nhóm này có thể dẫn đến tỷ lệ tự kỷ thấp hơn.
Có tương đối ít nghiên cứu về tỷ lệ tự kỷ trong cộng đồng Amish. Nhiều trẻ em được chẩn đoán ở trường, nhưng hầu hết người Amish bỏ học sau lớp tám. Giáo sư Eva Loth của King’s College London cho BBC Verify biết: “Tôi nghĩ rất rất khó có chuyện không có người mắc tự kỷ trong số những người Amish.”
Trong một nghiên cứu năm 2010, một nhóm các nhà di truyền học đã tìm thấy tự kỷ xuất hiện ở khoảng một trên 271 trẻ em Amish. Nghiên cứu đã sàng lọc 1,899 trẻ em tại hai cộng đồng Amish lớn ở Ohio và Indiana. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nghiên cứu về chủ đề này còn hạn chế, và chưa có nghiên cứu nào cho thấy mối liên hệ giữa tỷ lệ tiêm chủng thấp và chẩn đoán tự kỷ trong người Amish.
Tổng Thống Trump đã nói gì về tự kỷ trước đây?
Tổng Thống Trump đã thường xuyên bày tỏ lo ngại về tỷ lệ tự kỷ gia tăng ở trẻ em Hoa Kỳ trong gần 20 năm. Năm 2007, ông lần đầu tiên công khai gợi ý rằng ông tin có mối liên hệ giữa vaccine và tỷ lệ mắc bệnh ngày càng tăng. Tổng Thống Trump đã bày tỏ sự quan tâm đến công việc của ông Kennedy ít nhất từ năm 2017, khi ông Kennedy nói rằng Tổng Thống Trump đã yêu cầu ông lãnh đạo một lực lượng đặc nhiệm về an toàn vaccine. Bảy năm sau, ông Kennedy đã rút khỏi cuộc đua tổng thống và ủng hộ Tổng Thống Trump. Sau cuộc bầu cử, Tổng Thống Trump công bố ông Kennedy là lựa chọn của mình để lãnh đạo Bộ Y Tế và Dịch Vụ Nhân Sinh (Department of Health and Human Services), với nhiệm vụ “giúp Hoa Kỳ khỏe mạnh trở lại.” Tuy nhiên, trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Tổng Thống Trump đã ủng hộ một số chiến dịch tiêm chủng. Trong đợt bùng phát sởi năm 2019 tại Hoa Kỳ, ông nói rằng mọi người “phải tiêm phòng. Tiêm chủng rất quan trọng,” và chính quyền của ông đã giám sát việc phát triển nhanh chóng và triển khai sớm vaccine Covid-19.
