Các nhà khảo cổ tại Israel vừa phát hiện một kho báu cổ xưa có niên đại hơn 1.600 năm, gần nơi Chúa Jesus thực hiện nhiều phép lạ của Ngài. Số tiền xu này được tìm thấy tại Hukok, một kibbutz ở miền Bắc Israel, theo Cơ quan Cổ vật Israel (IAA). Hukok cách Capernaum, một thị trấn đánh cá cổ xưa nơi Chúa Giê-su từng rao giảng và làm phép lạ, khoảng ba dặm về phía Tây.
Số tiền xu này có niên đại từ thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên, hơn 1.600 năm trước. Chúng được người Do Thái để lại trong cuộc nổi dậy Gallus, cuộc nổi dậy cuối cùng của người Do Thái dưới sự cai trị của La Mã, vào khoảng năm 351-352 sau Công nguyên. Kho báu này bao gồm 22 đồng tiền xu bằng đồng được tìm thấy trong một “hốc nhỏ được chuẩn bị sâu trong một khu phức hợp ẩn náu dưới lòng đất”.
Các chuyên gia của IAA tin rằng những đồng tiền xu này đã được giấu một cách có chủ đích với hy vọng sẽ lấy lại được chúng sau khi tình hình bất ổn lắng xuống. Khu phức hợp ẩn náu này có niên đại từ các cuộc nổi dậy sớm hơn, như Cuộc nổi dậy Lớn vào thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên và Cuộc nổi dậy Bar-Kochba (132-136 sau Công nguyên), cho thấy các đường hầm này đã được tái sử dụng trong nhiều thế kỷ.
Phát hiện này cung cấp bằng chứng độc đáo về việc khu phức hợp ẩn náu được sử dụng trong một cuộc khủng hoảng khác, đó là cuộc nổi dậy Gallus, một cuộc nổi dậy mà chỉ có rất ít bằng chứng lịch sử tồn tại. Khu vực Galilee, nơi có địa điểm khảo cổ Hukok, cũng là bối cảnh cho nhiều hoạt động giảng dạy của Chúa Giê-su. Các nhà nghiên cứu đã rất ngạc nhiên trước khám phá này, được tìm thấy bởi các tình nguyện viên đang khai quật khu phức hợp để phát triển du lịch, biến sự kiện này thành một trải nghiệm giáo dục cộng đồng quan trọng, gắn kết công chúng với di sản của họ.
