Theo tin từ NBC News, Tổng Thống Donald Trump đang có kế hoạch thực hiện chiến dịch trục xuất diện rộng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Tuy nhiên, các chính sách mới của chính quyền Tổng Thống Trump đang bị chỉ trích là đang ‘tạo ra’ thêm một lượng lớn người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ, bằng cách chấm dứt các chương trình từng cho phép họ nhập cảnh và cư trú hợp pháp tại Mỹ.
Chính quyền Tổng Thống Trump đã tuyên bố rằng các chương trình do chính quyền trước thiết lập, cho phép hơn 1 triệu người nhập cảnh hợp pháp theo các diện khác nhau (như diện nhân đạo Parole CHNV cho người Cuba, Haiti, Nicaragua, Venezuela hay qua ứng dụng CBP One) là bất hợp pháp. Điều này có nghĩa là những người từng được cấp phép tạm thời giờ đây bị xem là không có giấy tờ hợp lệ và đối mặt với nguy cơ bị trục xuất.
Nhiều chuyên gia và nhóm bảo vệ quyền người nhập cư cho rằng đây là một ‘lời tiên tri tự hoàn thành’ của Tổng Thống Trump. Bằng cách tước bỏ tình trạng pháp lý của những người đang cư trú hợp pháp, chính quyền đang tăng đáng kể số lượng người ‘không giấy tờ’ để đạt được mục tiêu trục xuất hàng triệu người mỗi năm.
Quyết định này đã được đẩy mạnh sau khi Tối Cao Pháp Viện vào ngày 30 tháng 5 cho phép chính quyền Tổng Thống Trump thu hồi giấy phép cư trú và làm việc tạm thời của hơn 500,000 người thuộc chương trình CHNV Parole. Bộ An ninh Nội địa (DHS) đã ban hành thông báo yêu cầu những người này ‘tự nguyện rời đi’ (self-deport) ngay lập tức.
Các tổ chức hỗ trợ người nhập cư phản bác tuyên bố của chính quyền rằng các chương trình nhân đạo này là bất hợp pháp. Họ nhấn mạnh rằng hàng trăm ngàn người đã tin tưởng vào chính phủ Mỹ, trải qua quá trình kiểm tra gắt gao để có được tình trạng pháp lý tạm thời, và giờ đây họ đang bị tước bỏ cơ hội đó một cách đột ngột.
Chính quyền Tổng Thống Trump biện minh rằng chương trình nhân đạo Parole CHNV không cải thiện an ninh biên giới và gây khó khăn cho việc thực thi luật di trú nội địa. Họ cho rằng diện Parole chỉ nên được sử dụng hạn hẹp hơn và cáo buộc các chương trình này có gian lận. Phản hồi yêu cầu bình luận, DHS đã dẫn lại tuyên bố trước đó, trong khi Tòa Bạch Ốc chưa đưa ra phản hồi.
Những người ủng hộ chính sách siết chặt nhập cư, như ông Steve Camarota từ Trung tâm Nghiên cứu Nhập cư, đồng tình với hành động của chính quyền, cho rằng việc duy trì các chính sách Parole trước đó là nguyên nhân gây ra khủng hoảng biên giới. Ông nói rằng nếu không chấm dứt các chương trình này, thì không thể nghiêm túc giải quyết tình hình.
Tuy nhiên, các nhà phê bình chỉ ra rằng trong khi chính quyền Tổng Thống Trump tập trung vào việc trục xuất, họ lại không mở rộng các con đường hợp pháp như cấp thêm visa lao động, điều mà cộng đồng doanh nghiệp và nông nghiệp đang kêu gọi để giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân công. Thay vào đó, họ còn siết chặt các quy định về visa, bao gồm cả visa du học và áp đặt lệnh cấm du lịch với nhiều quốc gia.
Ngoài chương trình CHNV Parole, chính quyền Tổng Thống Trump cũng đang tìm cách hủy bỏ Tình trạng Được Bảo vệ Tạm thời (TPS) của hàng trăm ngàn người từ Venezuela, Afghanistan, Cameroon và Haiti. Hơn 900,000 người được phép nhập cảnh qua ứng dụng CBP One dưới thời chính quyền trước cũng bị yêu cầu rời đi. Thậm chí, chính quyền còn muốn thu hồi quyền công dân bẩm sinh đối với trẻ em sinh ra tại Mỹ mà cha mẹ không phải là công dân hoặc thường trú nhân hợp pháp, điều mà theo các nghiên cứu, sẽ làm gia tăng đáng kể dân số không giấy tờ trong tương lai.
Đối mặt với nguy cơ bị trục xuất hoặc phải trở về quê hương đầy nguy hiểm, nhiều người từng ở Mỹ hợp pháp qua các chương trình tạm thời đang tìm đường đến các quốc gia khác như Canada, Chile, Mexico hoặc Virgin Islands.
