HONOLULU – Lễ kỷ niệm thường niên vụ tấn công Trân Châu Cảng năm 1941, từng là nơi quy tụ các cựu chiến binh, đang trải qua một sự thay đổi sâu sắc khi số lượng người sống sót ngày càng ít đi. Theo tin từ ABC News, chỉ còn 12 cựu chiến binh Trân Châu Cảng còn sống, tất cả đều đã ngoài trăm tuổi, và không ai trong số họ có thể thực hiện chuyến đi đến Hawaii để tham dự buổi lễ dự kiến vào Chủ Nhật.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử gần đây, buổi lễ sẽ không có sự hiện diện trực tiếp của bất kỳ nhân chứng nào từng phục vụ trong cuộc tấn công tàn khốc đã cướp đi sinh mạng của hơn 2,300 binh sĩ và đẩy Hoa Kỳ vào Thế chiến thứ hai. Bà Kimberlee Heinrichs, con gái của cựu chiến binh Ira “Ike” Schab 105 tuổi, người đã phải hủy chuyến đi từ Oregon vì bệnh tật, bày tỏ sự đau lòng khi không có cựu chiến binh nào tham dự.
Lễ kỷ niệm luôn bắt đầu với một phút mặc niệm lúc 7:55 sáng, chính là thời điểm cuộc tấn công bắt đầu vào ngày 7 tháng 12 năm 1941. Sau đó là các nghi thức trang trọng như máy bay chiến đấu bay theo đội hình “người vắng mặt” để tượng trưng cho những người đã hy sinh, và việc đặt vòng hoa để tưởng niệm các nạn nhân tại Đài tưởng niệm USS Arizona, nơi con tàu bị đánh chìm.
Khi các cựu chiến binh dần khuất núi, con cháu và công chúng ngày càng tìm đến các phương thức khác để tìm hiểu về sự kiện lịch sử này. Nhà sử học Daniel Martinez của Cục Công Viên Quốc Gia đã ghi lại gần 800 cuộc phỏng vấn trực tiếp bằng video với các cựu chiến binh. Thư Viện Quốc Hội cũng sở hữu bộ sưu tập gồm 535 tư liệu từ những người sống sót, bao gồm phỏng vấn, thư từ và nhật ký, với hơn 80% đã được số hóa và truy cập trực tuyến.
Tổ chức “Sons and Daughters of Pearl Harbor Survivors” cũng đang tích cực tổ chức các buổi thuyết trình tại trường học và tham gia các cuộc diễu hành để tiếp nối câu chuyện của gia đình họ. Bà Deidre Kelley, chủ tịch nhóm, khẳng định rằng ngay cả khi tất cả các cựu chiến binh đã qua đời, mục tiêu của họ là giữ cho ký ức về Trân Châu Cảng luôn sống động.
