Nhiều bệnh nhân ung thư có thể sống tại một địa phương có bốn nhóm bác sĩ chuyên khoa, nhưng chỉ một trong số họ chấp nhận bảo hiểm của họ – nhóm này lại thuộc sở hữu của chính công ty bảo hiểm. Một cặp vợ chồng trẻ có thể nhận những hóa đơn khổng lồ sau khi con chào đời, vì công ty bảo hiểm của họ đã đồng ý với mức phí của hệ thống y tế để đổi lấy hợp đồng với các bác sĩ sản khoa trên toàn quốc. Một phụ nữ có thể phải trả một khoản lớn không thể kham nổi cho các xét nghiệm cơ bản tại bệnh viện – với mức phí bị đội lên mà công ty bảo hiểm của cô đã chấp nhận để khách hàng của họ có quyền tiếp cận bệnh viện nhi của hệ thống ở nơi khác trong tiểu bang.
Ngay cả những bệnh nhân được bảo hiểm tốt cũng nhận được những hóa đơn không thể kham nổi trong thời đại kế hoạch y tế có mức khấu trừ cao, mạng lưới bảo hiểm hẹp và chia sẻ chi phí 20%. Các hệ thống y tế, nhóm bác sĩ và công ty bảo hiểm đang hợp nhất và cấu kết thành những tập đoàn ngày càng lớn mạnh. Mặc dù các vụ sáp nhập này có lợi cho kinh doanh, các nghiên cứu cho thấy sự tập trung ngày càng tăng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe đang làm tăng giá, gây tổn hại đến kết quả điều trị của bệnh nhân và giảm sự lựa chọn cho những người cần chăm sóc. Một nghiên cứu gần đây cho thấy sáu năm sau khi bệnh viện mua lại các bệnh viện khác, họ đã tăng giá lên 12,9%, với các bệnh viện đã thực hiện nhiều vụ mua lại tăng giá lên 16,3%.
Ông Barak Richman, giáo sư luật kinh doanh tại Đại học George Washington, gọi các thỏa thuận mới này là “sự độc quyền bị cưỡng chế lẫn nhau”. Ông nói: “Đó không phải là cạnh tranh. Nó giống như thông đồng. Họ không quan tâm đến giá cả”. Những yếu tố thị trường này đã góp phần tạo ra một bức tranh mà một liều thuốc kháng vi-rút Paxlovid được dùng tại bệnh viện có giá 4.500 đô la; chụp cộng hưởng từ có giá 15.000 đô la; và thay khớp nối có giá 100.000 đô la.
Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần lên tiếng về gánh nặng chi phí chăm sóc sức khỏe kể từ chiến dịch tranh cử đầu tiên của ông. Tuy nhiên, ông đã báo hiệu rằng các cơ quan quản lý dưới thời chính quyền của ông ít có xu hướng can thiệp vào các vụ sáp nhập y tế hơn so với người tiền nhiệm. Mùa hè này, ông đã thu hồi chỉ thị năm 2021 của Tổng thống Joe Biden yêu cầu tất cả các cơ quan liên bang phải đảm bảo thị trường luôn cạnh tranh, đảo ngược hướng đi từ cách diễn giải rộng rãi hơn về luật chống độc quyền của ông Biden. Và trong một tuyên bố gay gắt khi nhậm chức, Chủ tịch Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) do ông Trump bổ nhiệm, Andrew Ferguson, đã chỉ trích người tiền nhiệm Lina Khan, ám chỉ rằng bà đã vượt quá thẩm quyền pháp lý của cơ quan này, đồng thời chỉ trích những gì ông gọi là những lời lẽ “vụng về” và “háo hức” của bà cũng như sự tập trung của bà vào sự xâm nhập của các công ty cổ phần tư nhân vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
Việc này sẽ có ý nghĩa thực tế như thế nào vẫn chưa rõ ràng. Trong một cuộc phỏng vấn với KFF Health News, Daniel Guarnera, Giám đốc Cục Cạnh tranh của FTC, cho biết ban lãnh đạo tại FTC và Bộ Tư pháp đã thông qua các hướng dẫn do chính quyền Biden ban hành, mà ông mô tả là “khuôn khổ” cho các công ty đang xem xét sáp nhập. Các hướng dẫn sáp nhập mở rộng, được ban hành vào năm 2023, lần đầu tiên tập trung vào nhiều loại hình thực hành phản cạnh tranh mới phổ biến trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, chẳng hạn như các bệnh viện và công ty cổ phần tư nhân mua lại các phòng khám bác sĩ và các công ty bảo hiểm sở hữu các nhà thuốc chuyên khoa để phân phối các loại thuốc phức tạp và thường đắt tiền.
Ông Guarnera lưu ý rằng công cụ thực thi mạnh mẽ nhất của các nhà quản lý là thuyết phục một thẩm phán rằng các vụ sáp nhập vi phạm Đạo luật chống độc quyền Clayton, một đạo luật là nền tảng của luật chống độc quyền. Tuy nhiên, các chính quyền có thể diễn giải đạo luật này khác nhau, và không rõ chính quyền của ông Trump sẽ chọn trường hợp nào để theo đuổi.
Giáo sư Erin Fuse Brown, từ Trường Y tế Công cộng thuộc Đại học Brown, nhận xét: “Chính quyền Biden đã cố gắng trở nên sáng tạo hơn. Chính quyền Trump đã báo hiệu một cách tiếp cận truyền thống hơn – rằng họ không sẵn sàng đẩy giới hạn”. Trong cuộc chiến giành lợi nhuận giữa các công ty bảo hiểm và nhà cung cấp dịch vụ, mỗi bên khẳng định rằng họ cần phải lớn mạnh hơn để có tiếng nói trong các cuộc đàm phán xác định giá chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, bằng chứng cho thấy mức giá có ý nghĩa trong các thỏa thuận cấp ngành ít liên quan đến giá trị thực tế của dịch vụ. Thay vào đó, chúng chỉ đơn thuần là một điểm dữ liệu trong các tính toán quy mô lớn, mà tốt nhất chỉ phản ánh sự cân bằng quyền lực giữa các bên đối lập.
Dưới thời ông Trump, FTC đã khởi kiện để ngăn chặn hai vụ sáp nhập của các nhà sản xuất thiết bị y tế và tiếp tục các thách thức của chính quyền Biden đối với các bằng sáng chế thuốc riêng lẻ. Ông Guarnera cho biết: “Việc giúp cải thiện hệ thống chăm sóc sức khỏe thông qua việc đảm bảo cạnh tranh nhiều hơn và tốt hơn là những ưu tiên rất, rất cao đối với chúng tôi tại FTC”, đồng thời lưu ý rằng lĩnh vực chăm sóc sức khỏe có “ảnh hưởng to lớn đến cả túi tiền của người Mỹ cũng như phúc lợi của họ”.
Tuy nhiên, việc đối phó với các thực thể lớn hơn rất khó khăn. Mặc dù số lượng các vụ sáp nhập mới đã giảm vào đầu năm nay khi các công ty điều hướng những tác động không chắc chắn của thuế quan và lãi suất, sự tập trung vẫn tiếp diễn. Một bài báo gần đây trên Becker’s Hospital Review đã xác định “28 hệ thống y tế lớn đang ngày càng lớn mạnh”, và lưu ý rằng “Đây không phải là một danh sách đầy đủ”. Ví dụ, vào tháng 5, Northwell Health của New York đã sáp nhập với Nuvance của Connecticut để trở thành một tập đoàn 28 bệnh viện với hơn 1.000 phòng khám ngoại trú. Đó là một vụ sáp nhập truyền thống hơn, nơi các bệnh viện trong cùng một khu vực hợp nhất để mở rộng phạm vi hoạt động và tăng sức mạnh thị trường của họ.
Trong khi đó, các công ty đang tạo ra những tập đoàn chưa từng thấy trước đây trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, bằng cách gom góp các khoản mua lại nhỏ hơn không đủ đắt đỏ để bị xem xét kỹ lưỡng của liên bang. Chúng bao gồm các vụ sáp nhập theo chiều dọc, kết hợp các công ty cung cấp các chức năng khác nhau trong cùng một ngành – phổ biến nhất là các hệ thống bệnh viện hoặc các công ty bảo hiểm mua lại các phòng khám bác sĩ hoặc các nhà thuốc chuyên khoa.
Ví dụ, UnitedHealth Group, công ty chăm sóc sức khỏe lớn nhất thế giới, hiện sở hữu các kế hoạch bảo hiểm y tế; các phòng khám bác sĩ và các nhà cung cấp khác; dịch vụ dữ liệu và phân tích; bộ xử lý thanh toán; một nhà quản lý phúc lợi dược phẩm; và chính các nhà thuốc. Jonathan Kanter, người phụ trách cạnh tranh tại Bộ Tư pháp của ông Biden, đã ví sự hợp nhất của UnitedHealth với Amazon.
Tương tự, các hệ thống bệnh viện và các công ty tư nhân – thường là các công ty cổ phần tư nhân – ngày càng mở rộng phạm vi hoạt động sang các khu vực khác nhau, thu gom các bệnh viện, phòng khám y tế và trung tâm phẫu thuật. Loại hình tập trung này, được gọi là sáp nhập đa thị trường, cho phép các công ty tích lũy một bộ sưu tập lớn các bác sĩ – và sức mạnh thị trường đáng kể – trên toàn quốc trong các chuyên khoa cụ thể, chẳng hạn như tiêu hóa, nhãn khoa, nhi khoa hoặc sản phụ khoa.
Nghiên cứu cho thấy sự thay đổi quyền sở hữu đồng nghĩa với sự thay đổi về giá cả. Ví dụ, mặc dù nhi khoa và sản phụ khoa theo truyền thống là các chuyên khoa được trả lương thấp, chúng lại đại diện cho cơ hội lớn cho các nhà đầu tư vì phụ huynh sẵn sàng trả nhiều hơn cho việc chăm sóc con cái họ.
Trước đây, các cơ quan quản lý có thể dễ dàng nhận biết khi một bệnh viện sáp nhập với đối thủ cạnh tranh gần đó và giành được sức mạnh độc quyền, khiến nó trở thành phản cạnh tranh và đẩy giá lên. Các nhà nghiên cứu y tế cho rằng các thỏa thuận mới, phức tạp hơn này, tạo ra một sự tương tác phức tạp hơn giữa các công ty bảo hiểm và nhà cung cấp dịch vụ y tế, đã khiến điểm giới hạn đó trở nên khó xác định hơn nhiều.
Ông Richman cho rằng, trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, ngay cả sự tập trung theo chiều dọc truyền thống hơn cũng có thể có vấn đề. “Lý thuyết kinh tế cho rằng nó có thể vô hại, giống như một nhà sản xuất giày mở một cửa hàng. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, nó rất nguy hiểm – giá cao hơn, chất lượng kém hơn, ít lựa chọn hơn,” ông nói.
Ví dụ, bệnh nhân có kế hoạch bảo hiểm Cigna và cần một loạt các loại thuốc tiêm đắt tiền hơn, thường phải sử dụng Accredo, nhà thuốc chuyên khoa mà công ty bảo hiểm đã mua lại vào năm 2018, ngay cả khi một nhà thuốc khác có thể có giá tốt hơn. Các nhà kinh tế đã phát triển mô hình máy tính để dự đoán khi nào bệnh nhân sẽ phải chịu giá cao hơn và ít lựa chọn hơn do các loại hình tập trung mới này. Tuy nhiên, ông Daniel Arnold, một nhà kinh tế y tế tại Trường Y tế Công cộng của Đại học Brown, cho biết các thẩm phán có thể bác bỏ các giao dịch này cho đến nay “vẫn chưa thuyết phục”.
Các chuyên gia như bà Fuse Brown cho rằng cần có luật pháp và công cụ thực thi mới. Bà nói: “Các luật cũ không còn phù hợp với sự phức tạp và các loại hình sáp nhập mới”. Bài báo được cung cấp bởi KFF Health News, một cơ quan tin tức quốc gia sản xuất báo chí chuyên sâu về các vấn đề sức khỏe.
