Juneteenth, ngày 19 tháng 6, là một ngày lễ quan trọng đánh dấu thời điểm vào năm 1865, hai năm sau khi Tổng Thống Abraham Lincoln ban hành Bản Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ, những người nô lệ cuối cùng tại Galveston, Texas mới thực sự biết tin mình được tự do.
Trải qua 160 năm, ngày lễ Juneteenth ngày càng được biết đến rộng rãi. Đến năm 2021, Tổng Thống Joe Biden đã ký luật công nhận Juneteenth là ngày lễ liên bang, mở rộng sự công nhận vượt ra ngoài cộng đồng người Mỹ gốc Phi.
Năm nay là Juneteenth đầu tiên dưới nhiệm kỳ thứ hai của Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump. Chính quyền của ông đã có những động thái như hạn chế các sáng kiến về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI) trong chính phủ liên bang, bao gồm cả việc loại bỏ nội dung lịch sử người Mỹ gốc Phi khỏi các trang web chính phủ. Tuy nhiên, theo tin từ ABC News, nhiều người vẫn kỳ vọng được nghỉ làm vào ngày này.
Ông Marc Morial, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành National Urban League, cho rằng không ai nên bị đe dọa hay cảm thấy bắt buộc phải bỏ qua việc ăn mừng Juneteenth. Ông khẳng định việc từ chối cho phép nghỉ lễ này sẽ là điều đáng trách.
Đối với những người lần đầu tìm hiểu hoặc muốn ôn lại lịch sử, có thể có câu hỏi về cách kỷ niệm Juneteenth cho đúng. Juneteenth có thể là một ngày tưởng niệm trang nghiêm hoặc một dịp lễ hội vui vẻ, tùy thuộc vào sự lựa chọn của mỗi người.
Theo truyền thống, các buổi ăn mừng Juneteenth thường là dã ngoại, tiệc nướng ngoài trời, cho phép các gia đình nô lệ cũ sum họp. Những buổi tụ họp này mang ý nghĩa cách mạng vì chúng diễn ra mà không bị ràng buộc bởi các “Mã Đen” (Black Codes) hà khắc ở các bang Liên minh Miền Nam cũ.
Tuy nhiên, nhiều người khác lại chọn Juneteenth là ngày để nghỉ ngơi, suy ngẫm, làm công việc cộng đồng hoặc tham dự các buổi nói chuyện giáo dục. Điều quan trọng nhất, theo ông Morial, là mọi người cần biết rõ Juneteenth là ngày gì.
Các sự kiện công cộng kỷ niệm Juneteenth rất đa dạng trên khắp cả nước, từ lễ hội, diễu hành, hòa nhạc đến các buổi thảo luận giáo dục. Dịch vụ Vườn Quốc gia Hoa Kỳ cũng thường mở cửa miễn phí vào ngày này.
Juneteenth có những biểu tượng riêng. Cờ Giải phóng Châu Phi (đỏ, đen, xanh lá cây) thường được dùng. Gần đây hơn, cờ Juneteenth do Ben Haith tạo ra năm 1997, với màu đỏ, trắng, xanh dương giống cờ Mỹ và ngôi sao ở giữa tượng trưng cho Texas (nơi ra đời Juneteenth), cũng rất phổ biến.
Về ẩm thực, màu đỏ là màu chủ đạo trong các món ăn Juneteenth qua nhiều thế hệ, tượng trưng cho máu đổ và sự hy sinh của tổ tiên nô lệ. Các món phổ biến bao gồm sườn nướng hoặc thịt đỏ khác, dưa hấu, bánh red velvet và đồ uống màu đỏ như nước trái cây hay Kool-Aid.
Trong những năm gần đây, Juneteenth đã trở nên thương mại hóa hơn. Tuy nhiên, theo ông Morial, dù có mua sắm gì cho dịp này, mọi người nên ưu tiên tìm mua từ các nhà cung cấp người Mỹ gốc Phi để ủng hộ cộng đồng.
Tiến sĩ Karida Brown, giáo sư xã hội học tại Đại học Emory, nhấn mạnh rằng những người không phải là người Mỹ gốc Phi hoàn toàn có thể và nên kỷ niệm Juneteenth. Bà cho rằng đây là một phần lịch sử của nước Mỹ, là câu chuyện về sự giải phóng và tự do dưới Hiến pháp, nên là lịch sử chung của tất cả mọi người.
Ngoài ra, Juneteenth còn có các tên gọi khác như Ngày Tự do (Freedom Day), Ngày Giải phóng (Emancipation Day), Ngày Độc lập thứ hai của Người Da Đen (Black Fourth of July). Sở dĩ có tên gọi Black Fourth of July là vì Ngày Độc lập 4 tháng 7 năm 1776 không bao gồm tự do cho những người Mỹ gốc Phi khi đó còn là nô lệ.
Cách chào hỏi phổ biến trong ngày này là chúc nhau “Happy Juneteenth” hoặc “Happy Teenth”, tương tự như cách nói “Merry Christmas” vào dịp Giáng sinh.
Theo bản tin từ ABC News.
