Iran đã bắt đầu quá trình tái thiết các địa điểm sản xuất tên lửa từng bị Israel tấn công trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày hồi tháng Sáu. Tuy nhiên, theo phân tích hình ảnh vệ tinh, một bộ phận quan trọng dường như vẫn còn thiếu: đó là các máy trộn cỡ lớn cần thiết để sản xuất nhiên liệu rắn cho vũ khí.
Việc khôi phục chương trình tên lửa là yếu tố sống còn đối với Cộng hòa Hồi giáo, vốn tin rằng một cuộc xung đột nữa với Israel có thể xảy ra. Tên lửa là một trong số ít công cụ răn đe quân sự của Iran sau khi chiến tranh làm suy yếu hệ thống phòng không của nước này.
Các chuyên gia tên lửa cho biết việc tìm kiếm các máy trộn này là mục tiêu hàng đầu của Tehran, đặc biệt khi nước này chuẩn bị đối mặt với việc các biện pháp trừng phạt của Liên Hợp Quốc có thể được tái áp đặt vào cuối tháng này. Theo tin từ The Associated Press ngày 24/9/2025, các biện pháp trừng phạt này sẽ nhắm vào bất kỳ sự phát triển nào của chương trình tên lửa.
Được biết đến với tên gọi máy trộn hành tinh (planetary mixers), loại máy này có các lưỡi dao quay quanh một điểm trung tâm, tương tự như các hành tinh quay, và mang lại khả năng trộn hiệu quả hơn các thiết bị khác. Iran có thể mua chúng từ Trung Quốc, nơi các chuyên gia và quan chức Hoa Kỳ cho biết họ đã từng mua các thành phần nhiên liệu tên lửa và các bộ phận khác.
Ông Sam Lair, một cộng tác viên nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Không phổ biến Vũ khí James Martin, nhận định: “Nếu họ có thể có lại một số thứ quan trọng như máy trộn hành tinh, thì cơ sở hạ tầng đó vẫn còn đó và sẵn sàng hoạt động trở lại.”
Nhiều địa điểm sản xuất tên lửa nhiên liệu rắn của Iran, bao gồm Khojir, Parchin và Shahroud, đã bị tấn công bởi Israel trong các cuộc giao tranh trước đây và trong cuộc chiến tháng Sáu. Hình ảnh vệ tinh gần đây cho thấy hoạt động xây dựng và sửa chữa đang diễn ra tại các cơ sở ở Parchin và Shahroud, đặc biệt là tại các tòa nhà dùng để trộn nhiên liệu. Tốc độ tái thiết cho thấy tầm quan trọng mà Tehran đặt vào chương trình tên lửa của mình.
Trước chiến tranh, Iran có khả năng sản xuất hơn 200 tên lửa nhiên liệu rắn mỗi tháng. Israel được cho là đã nhắm mục tiêu vào các cơ sở sản xuất tên lửa vì họ tin rằng việc trộn nhiên liệu là một điểm nghẽn trong dây chuyền sản xuất tên lửa của Iran. Nếu Iran khắc phục được hạn chế này, họ sẽ có đủ năng lực để bắt đầu sản xuất với số lượng lớn trở lại.
Bộ Quốc phòng Iran gần đây tuyên bố Tehran hiện có các tên lửa mới với đầu đạn tiên tiến hơn. Iran có thể tìm kiếm sự trợ giúp từ Trung Quốc để có được máy trộn và các hóa chất cần thiết cho nhiên liệu rắn. Tuy nhiên, Bắc Kinh cho biết họ “sẵn sàng tiếp tục phát huy ảnh hưởng của mình để đóng góp cho hòa bình và ổn định ở Trung Đông” và “quan ngại sâu sắc về sự leo thang căng thẳng liên tục ở Trung Đông”.
Các chuyên gia cho rằng nếu Iran tiếp tục tăng cường năng lực quân sự của mình thông qua mối quan hệ với Trung Quốc, cuộc chiến 12 ngày vừa qua có thể chỉ là một trở ngại nhỏ đối với chính quyền Iran, chứ không phải là một thất bại quyết định.
