Houston có thể sẽ có cơ hội sở hữu một tàu con thoi nhờ một điều khoản trong dự luật chính sách đối nội của Tổng Thống Donald Trump. Dự luật này đã được Thượng Viện thông qua và đang được chuyển đến Hạ Viện để xem xét.
Từ năm 1980 đến 2011, mọi chuyến thám hiểm bằng tàu con thoi đều được điều hành từ Trung Tâm Vũ Trụ Johnson của NASA đặt tại Houston. Tuy nhiên, khi chương trình tàu con thoi kết thúc, Houston đã không nhận được bất kỳ chiếc tàu nào trong số bốn chiếc mà NASA quyết định cho “về hưu” và gửi đến các địa điểm trên khắp Hoa Kỳ.
Thay vào đó, bốn tàu con thoi đã được trao cho Trung Tâm Vũ Trụ Kennedy ở Florida, Trung Tâm Khoa Học California ở Los Angeles, Viện Bảo Tàng Biển, Không Quân và Vũ Trụ Intrepid ở New York và Trung Tâm Udvar-Hazy thuộc Viện Bảo Tàng Hàng Không và Vũ Trụ Quốc Gia Smithsonian ở Virginia.
Vào tháng Tư, các Thượng nghị sĩ Texas John Cornyn và Ted Cruz đã quyết định khắc phục điều này. Hai vị Thượng nghị sĩ đã giới thiệu “Đạo Luật Đưa Tàu Con Thoi Trở Về Nhà”, nhằm mục đích mang một tàu con thoi về cho Thành Phố Vũ Trụ. Thượng nghị sĩ Cruz tuyên bố: “Đã đến lúc Viện Bảo Tàng Trung Tâm Vũ Trụ Houston nên có một tàu con thoi, do mối quan hệ đặc biệt giữa toàn bộ chương trình và đội ngũ hỗ trợ của nó ở Houston”.
Tuy nhiên, dự luật của họ đã không đạt được bất kỳ tiến triển nào và có vẻ như nỗ lực này sẽ chết cùng với tất cả các dự luật được đề xuất khác bị loại bỏ vào cuối mỗi kỳ họp lập pháp. Cho đến khi đề xuất được đưa vào khoản ngân sách 9,9 tỷ đô la cho NASA trong “dự luật lớn và đẹp đẽ” mà Tổng Thống Trump yêu cầu phải được trình lên bàn làm việc của ông để ký vào thứ Sáu tuần này.
Theo đó, dự luật dài 887 trang này, có thể làm tăng thâm hụt quốc gia hơn 4 nghìn tỷ đô la, đẩy khoảng 12 triệu người khỏi chương trình Medicaid, tăng thuế cho những người nghèo nhất trong nước khoảng 1.600 đô la mỗi năm và cắt giảm tài trợ cho các dự án năng lượng gió và mặt trời, cũng bao gồm một điều khoản cho phép Texas lấy tàu con thoi của Smithsonian.
Vẫn còn phải xem liệu dự luật có được thông qua tại Hạ Viện hay không. Dự luật Thượng Viện, bao gồm điều khoản về tàu con thoi, đã được thông qua tại Thượng Viện với lá phiếu quyết định của Phó Tổng Thống J.D. Vance vào hôm Thứ Ba.
Hiện tại, Dân Biểu Randy Weber đã cam kết sẽ bổ sung điều khoản này vào dự luật của Hạ Viện. Tại Hạ Viện, dự luật sẽ chỉ được thông qua theo đường lối đảng phái và đang phải đối mặt với tỷ lệ ủng hộ mong manh khi những người theo đường lối “diều hâu” về thâm hụt lo ngại về việc gia tăng thâm hụt.
Nếu dự luật, bao gồm điều khoản về tàu con thoi, được thông qua, Texas sẽ được phép lấy tàu Discovery của Smithsonian, tàu con thoi duy nhất vẫn thuộc sở hữu trực tiếp của chính phủ liên bang, theo luật của Thượng nghị sĩ Cornyn và Cruz.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ chi phí di chuyển tàu con thoi là bao nhiêu. Dự luật ban đầu cung cấp 85 triệu đô la tài trợ để di chuyển tàu Discovery trên khắp đất nước, nhưng Viện Bảo Tàng Hàng Không và Vũ Trụ Quốc Gia Smithsonian ước tính sẽ mất từ 200 triệu đến 300 triệu đô la để thực hiện việc di chuyển và xây dựng một không gian đạt tiêu chuẩn viện bảo tàng để chứa tàu vũ trụ. Điều khoản về tàu con thoi trong “dự luật lớn và đẹp đẽ” chỉ quy định sẽ cung cấp “không dưới 5 triệu đô la”.
Trong khi đó, các quan chức Smithsonian không mấy vui vẻ trước viễn cảnh mất tàu con thoi của họ, gọi động thái này là “chưa từng có” trong báo cáo gửi Quốc Hội. Các quan chức Smithsonian cũng tranh cãi về tuyên bố rằng chính phủ liên bang vẫn sở hữu tàu con thoi vì quyền sở hữu đã được chuyển giao cho Viện Bảo Tàng Hàng Không và Vũ Trụ Quốc Gia.
Theo Dianna Wray của Houston Press, nếu điều khoản này vẫn còn trong dự luật, chúng ta sẽ phải xem liệu vấn đề quyền sở hữu có ngăn cản được Thượng nghị sĩ Cruz và Cornyn hay không.
