Thành phố Honolulu của Hawaii đang đi đầu trong nỗ lực pháp lý nhằm buộc các công ty nhiên liệu hóa thạch phải chịu trách nhiệm về tác động của biến đổi khí hậu. Vụ kiện, chống lại các tập đoàn lớn như ExxonMobil, Shell và Chevron, đã được đệ trình vào năm 2020. Honolulu lập luận rằng các công ty này đã biết trong gần nửa thế kỷ rằng các sản phẩm nhiên liệu hóa thạch của họ gây ô nhiễm khí nhà kính, làm hành tinh nóng lên và thay đổi khí hậu, đồng thời kiếm lợi từ việc lừa dối công chúng về vai trò của các sản phẩm này.
Vụ kiện cáo buộc các công ty này phải chịu trách nhiệm cho việc nước biển dâng lên quanh bờ biển nổi tiếng của đảo Oahu, cũng như cảnh báo về tần suất gia tăng các cơn bão, sóng nhiệt và các hiện tượng thời tiết cực đoan khác. Ngoài ra, việc nước biển ấm lên sẽ làm giảm nguồn lợi thủy sản và hủy hoại các rạn san hô.
Mặc dù các yêu cầu bồi thường thiệt hại chưa được xác định cụ thể, vụ kiện của Honolulu đã tiến xa hơn so với các vụ kiện tương tự trên toàn quốc. Một phiên điều trần sắp tới sẽ cho thấy cách thức các cuộc chiến pháp lý này diễn ra tại tòa án. Các luật sư của các công ty hầu hết đều từ chối bình luận về vụ kiện, trong khi ConocoPhillips và Phillips 66 cho biết họ không bình luận về các vụ kiện đang chờ xử lý.
Theo tin từ AP, một phiên điều trần sẽ xem xét yêu cầu của bên bị đơn về việc bác bỏ vụ kiện với lý do thời hiệu truy tố đã hết hạn. Tuy nhiên, các luật sư và chuyên gia pháp lý cho rằng phán quyết của tòa án sẽ có ý nghĩa quan trọng, vì đây là một trong số ít các vụ kiện đã tiến gần đến giai đoạn xét xử.
Trong khi đó, một vụ kiện tương tự của Hạt Maui, nơi một trận cháy rừng thảm khốc đã thiêu rụi phần lớn Lahaina và cướp đi sinh mạng của 102 người, hiện đang tạm dừng. Bang Hawaii cũng đã đệ trình một vụ kiện tương tự, bất chấp việc Bộ Tư pháp Hoa Kỳ kiện chính quyền Hawaii và Michigan về kế hoạch hành động pháp lý chống lại các công ty nhiên liệu hóa thạch.
Giáo sư lịch sử khoa học Naomi Oreskes của Đại học Harvard đã so sánh ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch với ngành công nghiệp thuốc lá, cho rằng ngành này đã tạo ra một chiến dịch có tổ chức nhằm gieo rắc nghi ngờ về sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra và ngăn chặn hành động ý nghĩa. Bà nhấn mạnh: “Họ đã làm điều này bằng cách gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng và công chúng.”
