Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, ông Robert F. Kennedy Jr., hôm thứ Hai vừa qua đã thông báo loại bỏ tất cả 17 thành viên khỏi Ủy ban Cố vấn Thực hành Tiêm chủng (ACIP) độc lập của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC).
Trong một bài xã luận trên tờ The Wall Street Journal, ông Kennedy tuyên bố rằng ủy ban này “đã bị đeo bám bởi mâu thuẫn lợi ích kéo dài và trở thành một con dấu cao su cho bất kỳ loại vaccine nào”.
Phản ứng trước động thái này, Tiến sĩ Sean O’Leary, một chuyên gia bệnh truyền nhiễm từ Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, cho rằng tuyên bố của ông Kennedy là “xúc phạm sâu sắc đến nhiều nhà khoa học đã đóng góp vô số giờ làm việc cho quy trình này”. Ông O’Leary nói thêm, “Đây là hỗn loạn giả tạo”.
ACIP là một ủy ban gồm các chuyên gia y tế công cộng và y học độc lập, có nhiệm vụ đưa ra các khuyến nghị cho CDC về việc ai nên tiêm các loại vaccine nhất định, bao gồm cả lịch tiêm chủng cho trẻ em. Các khuyến nghị này thường được giám đốc CDC xem xét và chấp thuận, và là cơ sở quan trọng để các bác sĩ và chuyên gia y tế trên khắp nước Mỹ đưa ra lời khuyên cho bệnh nhân.
Các thành viên của ACIP phải trải qua quy trình kiểm tra kỹ lưỡng trước khi được bổ nhiệm và buộc phải công khai các mâu thuẫn lợi ích. CDC đã công bố một cơ sở dữ liệu về công việc trước đây của một số thành viên liên quan đến các thử nghiệm lâm sàng hoặc nghiên cứu vaccine do các công ty dược tài trợ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia y tế công cộng cho rằng mối liên hệ trước đây với ngành dược phẩm có thể là kinh nghiệm chuyên môn hữu ích cho các thành viên ACIP, miễn là các mâu thuẫn được công khai minh bạch.
Một nhân viên CDC ẩn danh, bày tỏ lo ngại về việc bị trả đũa, cho rằng việc ông Kennedy tuyên bố sa thải ủy ban để lấy lại niềm tin vào CDC là một “chiêu trò đánh lừa”.
Việc giải tán ủy ban được coi là một trong những hành động mạnh mẽ nhất của ông Kennedy cho đến nay nhằm định hình lại chính sách vaccine của Hoa Kỳ. Ông Kennedy nổi tiếng là một nhân vật có tiếng nói trong phong trào chống vaccine và từng đưa ra nhiều tuyên bố vô căn cứ, bị bác bỏ về tác hại của vaccine. Kể từ khi liên kết với Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump và trở thành người đứng đầu Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, ông Kennedy đã thực hiện một loạt các bước làm suy yếu việc tiếp cận vaccine, bao gồm cắt giảm quỹ phân phối vaccine cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.
Tiến sĩ Richard Besser, cựu quyền giám đốc CDC và hiện là chủ tịch của tổ chức phi lợi nhuận Robert Wood Johnson Foundation, cho rằng quyết định sa thải các thành viên ACIP của ông Kennedy “nên xóa bỏ bất kỳ nghi ngờ nào còn lại rằng ông ấy có ý định áp đặt chương trình chống vaccine cá nhân của mình lên người dân Mỹ”. Ông Besser nói thêm, hành động này sẽ “làm cho việc chăm sóc bệnh nhân của các bác sĩ nhi khoa và các nhà cung cấp dịch vụ y tế khác trở nên khó khăn hơn nhiều”, vì họ dựa vào hướng dẫn của ACIP để đưa ra lời khuyên về vaccine.
Trong bài xã luận của mình, ông Kennedy kêu gọi một “cuộc tổng dọn dẹp” ACIP nhưng không nói rõ ông dự định bổ nhiệm ai vào các vị trí còn trống hoặc cung cấp một mốc thời gian cụ thể. Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh cho biết ACIP sẽ triệu tập cuộc họp tiếp theo từ ngày 25 đến 27 tháng 6.
Matt Motta, trợ lý giáo sư luật và chính sách y tế tại Trường Y tế Công cộng Đại học Boston, nhận định: “Điều tôi nghĩ Kennedy đang làm ở đây là cố gắng thay thế các công chức sự nghiệp có chuyên môn khoa học bằng những người có thể phù hợp hơn với chương trình nghị sự của ông ấy và chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại”.
Ông Motta cho rằng việc sa thải các thành viên ACIP là “một nỗ lực rõ ràng nhằm phá vỡ lời hứa” mà ông Kennedy đã đưa ra trong phiên điều trần xác nhận của mình là không giới hạn việc tiếp cận vaccine. Thượng nghị sĩ Bill Cassidy cho biết hồi tháng 2 rằng ông Kennedy đã hứa sẽ duy trì ACIP “không thay đổi”.
Cuộc cải tổ ủy ban vaccine của ông Kennedy diễn ra trong bối cảnh Hoa Kỳ đang chứng kiến sự gia tăng các đợt bùng phát các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine, bao gồm sởi và ho gà. Kể từ mùa thu năm ngoái, 241 trẻ em, chủ yếu là chưa được tiêm phòng, đã tử vong do các bệnh liên quan đến cúm, đây là con số cao nhất trong mùa không đại dịch kể từ năm 2004.
Các thành viên của ACIP được bổ nhiệm với nhiệm kỳ bốn năm, và nhiều người dự kiến sẽ tiếp tục phục vụ trong ủy ban thêm ba năm nữa. Ông Kennedy viết hôm thứ Hai rằng “nếu không loại bỏ các thành viên hiện tại, chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại sẽ không thể bổ nhiệm đa số thành viên mới cho đến năm 2028”.
Theo một thành viên ACIP, động thái này làm giảm thêm uy tín của chính phủ liên bang như một nguồn đáng tin cậy về vaccine và có thể buộc người tiêu dùng, bác sĩ và công ty bảo hiểm phải tìm kiếm hướng dẫn chuyên môn về vaccine ở nơi khác. Thành viên này nói với điều kiện giấu tên vì nhà tuyển dụng không cho phép họ phát ngôn với truyền thông rằng: “Ý nghĩa rõ ràng là CDC sẽ không còn đáng tin cậy trong lĩnh vực tiêm chủng nữa. Các công ty bảo hiểm và các cơ quan tài trợ khác sẽ phải chuyển sang các hiệp hội chuyên nghiệp để có khuyến nghị về vaccine.”
Thông tin được tổng hợp từ NBC News.
