Các lãnh đạo Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang nhóm họp tại Hà Lan trong hai ngày cho một hội nghị thượng đỉnh được xem là lịch sử. Cuộc họp này có thể sẽ đi đến đồng thuận về mục tiêu chi tiêu quốc phòng mới cho các thành viên, hoặc có nguy cơ làm gia tăng thêm sự chia rẽ trong khối liên minh 32 thành viên.
Một trong những mục tiêu chính là thông qua đề xuất các nước thành viên chi 5% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho an ninh quốc phòng, nhằm đảm bảo khả năng phòng thủ trước các cuộc tấn công bên ngoài. Tuy nhiên, mục tiêu này đang vấp phải sự phản đối hoặc dè dặt từ một số quốc gia. Tây Ban Nha tuyên bố không thể đạt được mức này và gọi đây là “không hợp lý”. Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng cho rằng Hoa Kỳ không nên phải chịu gánh nặng này. Slovakia thì cho biết họ bảo lưu quyền tự quyết cách đạt được mục tiêu trước hạn chót mới là năm 2035.
“Chúng ta không còn sống trong thời kỳ tươi đẹp sau khi Bức tường Berlin sụp đổ. Chúng ta đang sống trong những thời điểm nguy hiểm hơn nhiều và có những kẻ thù, đối thủ có thể muốn tấn công chúng ta,” Tổng Thư ký NATO Mark Rutte phát biểu trước thềm thượng đỉnh. “Chúng ta phải đảm bảo rằng chúng ta bảo vệ lối sống tươi đẹp, hệ thống và các giá trị của mình.”
Trước thềm cuộc họp kéo dài hai ngày, Anh, Pháp và Đức đã cam kết đạt mục tiêu 5%. Nước chủ nhà Hà Lan cũng ủng hộ. Các quốc gia gần biên giới Ukraine, Nga và đồng minh Belarus trước đó đã cam kết thực hiện.
Sự xuất hiện lần đầu tiên của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump tại NATO kể từ khi trở lại Tòa Bạch Ốc được cho là sẽ tập trung vào việc Hoa Kỳ đã giúp các đồng minh cam kết chi tiêu quốc phòng ở mức cao hơn như thế nào. Tuy nhiên, tâm điểm chú ý hiện nay lại hướng về quyết định của Tổng Thống Trump ra lệnh tấn công ba cơ sở làm giàu hạt nhân ở Iran, mà chính quyền cho rằng đã làm suy yếu tham vọng hạt nhân của Tehran. Bên cạnh đó là thông báo đột ngột của Tổng Thống về việc Israel và Iran đã đạt được “lệnh ngừng bắn toàn diện và hoàn toàn”.
Ukraine cũng đang chịu ảnh hưởng từ cuộc xung đột ở Trung Đông khi sự chú ý của thế giới bị phân tán. Nhu cầu về vũ khí và đạn dược của Kyiv đang rất lớn, nhưng các tin tức về cuộc chiến ở Ukraine, hiện đã bước sang năm thứ tư, không còn chiếm lĩnh các tiêu đề như trước.
Tuy nhiên, theo tin từ ABC News ngày 24/06/2025, Tổng Thư ký Rutte khẳng định Ukraine vẫn là vấn đề sống còn đối với NATO, và liên minh có thể xử lý nhiều cuộc xung đột cùng lúc. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã đến Hà Lan để tham gia các cuộc gặp song phương, dù ông không có mặt trong cuộc họp của các lãnh đạo nhằm chốt thỏa thuận tăng chi tiêu quân sự. Đây là một sự thay đổi lớn so với thượng đỉnh năm ngoái tại Washington, nơi Ukraine được hứa hẹn hỗ trợ an ninh dài hạn và ủng hộ “trên con đường không thể đảo ngược” để gia nhập NATO. Đề nghị gia nhập liên minh của Ukraine hiện đang bị Tổng Thống Trump “đóng băng sâu”.
Trong một động thái thể hiện sự ủng hộ, Thủ tướng Hà Lan Dick Schoof đã công bố gói hỗ trợ mới cho Kyiv, bao gồm 100 hệ thống radar phát hiện drone và kế hoạch sản xuất drone cho Ukraine ngay tại Hà Lan.
Trong một bài viết chung trước thềm thượng đỉnh, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Friedrich Merz bày tỏ sự ủng hộ đối với các nỗ lực hòa bình của Hoa Kỳ nhằm bảo vệ chủ quyền của Ukraine và an ninh châu Âu. Họ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo Ukraine thoát khỏi cuộc chiến một cách thịnh vượng, vững mạnh và an toàn, không bao giờ còn phải sống trong sợ hãi sự xâm lược của Nga nữa.
