Các nhà nghiên cứu đang chạy đua để hiểu rõ cách các định dạng video ngắn, được thuật toán điều khiển và có tính tương tác cao, đang định hình lại bộ não chúng ta. Hiện nay, nội dung video ngắn đã trở thành nền tảng của hầu hết các mạng xã hội, từ TikTok đến Instagram Reels và YouTube Shorts.
Nghiên cứu ban đầu cho thấy mối liên hệ đáng lo ngại giữa việc tiêu thụ nhiều video ngắn và các thách thức về khả năng tập trung, tự kiểm soát. Điều này dường như phản ánh những lo ngại rộng rãi về thuật ngữ lóng “brain rot” (tạm dịch: não mục rữa), được Nhà Xuất bản Đại học Oxford định nghĩa là “sự suy giảm trạng thái tinh thần hoặc trí tuệ của một người”, và đã được chọn là Từ của Năm 2024.
Một tổng hợp 71 nghiên cứu với gần 100.000 người tham gia, được công bố trên tập san *Psychological Bulletin* của Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ vào tháng 9, cho thấy việc xem nhiều video ngắn có liên quan đến nhận thức kém hơn, đặc biệt là về khả năng chú ý và kiểm soát xung động. Nghiên cứu này cũng phát hiện mối liên hệ giữa việc tiêu thụ nhiều video và sự gia tăng các triệu chứng trầm cảm, lo âu, căng thẳng và cô đơn.
Một báo cáo khác vào tháng 10, tóm tắt 14 nghiên cứu về việc sử dụng video ngắn, cũng mô tả mối liên hệ giữa việc sử dụng nhiều và thời gian tập trung ngắn hơn, cũng như kết quả học tập kém. James Jackson, một nhà thần kinh học tại Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt, thừa nhận nhiều lo ngại là có cơ sở, mặc dù vẫn thận trọng trước việc phản ứng thái quá với các công nghệ mới.
Các chẩn đoán rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) đang gia tăng tại Hoa Kỳ. Keith Robert Head, nghiên cứu sinh ngành công tác xã hội tại Đại học Capella, tác giả báo cáo tháng 10, đặt câu hỏi liệu các chẩn đoán ADHD này có thực sự là ADHD hay là ảnh hưởng từ việc sử dụng video ngắn liên tục.
Ba chuyên gia nói với NBC News rằng nghiên cứu về tác động lâu dài của việc sử dụng video ngắn quá mức vẫn đang trong giai đoạn đầu, đặc biệt ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, các nghiên cứu từ Vương quốc Anh, Jordan, Ả Rập Saudi và Ai Cập cũng đã tìm thấy mối liên hệ giữa việc tiêu thụ video và các vấn đề như khó khăn về chú ý, gián đoạn trí nhớ và mệt mỏi nhận thức.
Tiến sĩ Nidhi Gupta, chuyên gia nội tiết nhi khoa nghiên cứu tác động của thời gian sử dụng màn hình, lo ngại rằng video ngắn đã tạo ra một loại nghiện mới, mà bà mô tả là “video game và TV trên steroid”. Bà tin rằng có thể mất nhiều năm nghiên cứu nữa để xác định liệu những thay đổi nhận thức liên quan đến việc tiêu thụ truyền thông ngắn có thể đảo ngược được hay không.
Tuy nhiên, ông Jackson cũng cho rằng video ngắn có thể hữu ích, tạo cơ hội học hỏi và xây dựng cộng đồng trực tuyến. Điều quan trọng là sự cân bằng: “Có những người tương tác với video ngắn theo những cách có giá trị gia tăng. Nhưng nếu sự tương tác của họ khiến họ xa rời những cơ hội lành mạnh khác, nếu nó cô lập họ khỏi những người khác, nếu nó tạo ra những tình huống mà họ ngày càng ít có khả năng ngồi yên và cảm thấy buồn chán, thì tôi nghĩ đó là một vấn đề”, theo NBC News cho biết.
