Các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ đã cáo buộc Trung Quốc phản bội thỏa thuận thương mại đạt được hồi đầu năm, làm gia tăng căng thẳng giữa hai cường quốc kinh tế. Trong một cuộc họp báo có dàn dựng, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã chỉ trích kế hoạch của Trung Quốc nhằm hạn chế xuất khẩu đất hiếm là “cưỡng ép kinh tế” và “sự tranh đoạt quyền lực chuỗi cung ứng toàn cầu”.
“Nếu Trung Quốc muốn trở thành đối tác không đáng tin cậy của thế giới, thì thế giới sẽ phải tách rời,” ông Bessent cho biết. Cùng lúc đó, họ vẫn bỏ ngỏ khả năng đàm phán, đặt câu hỏi liệu Trung Quốc có thực sự thực hiện các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đã công bố hay không.
Ông Greer hôm thứ Tư nhận định về các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn của Trung Quốc: “Quy mô và phạm vi thật không thể tưởng tượng nổi, và nó không thể được thực hiện.” Trung Quốc xử lý khoảng 90% lượng đất hiếm và nam châm của thế giới, những vật liệu quan trọng cho sản xuất công nghệ cao và được sử dụng trong mọi thứ từ xe hơi đến điện thoại thông minh.
Sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực này là một điểm yếu chính trong các cuộc đàm phán thương mại đối với Hoa Kỳ, nơi nhiều công ty phụ thuộc vào các vật liệu này. Các quy định mới nhất của Bắc Kinh yêu cầu các công ty nước ngoài phải có sự chấp thuận của chính phủ Trung Quốc để xuất khẩu các sản phẩm có chứa dù chỉ một lượng nhỏ đất hiếm và phải giải thích mục đích sử dụng.
Bắc Kinh cũng công bố các hạn chế tương tự đối với việc xuất khẩu pin lithium và một số dạng than chì, vốn là những yếu tố thiết yếu đối với chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Theo tin từ BBC ngày 21/05/2024, Tổng Thống Donald Trump tuần trước đã đe dọa áp đặt mức thuế bổ sung 100% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc bắt đầu từ tháng tới. Ông nói trên mạng xã hội rằng Hoa Kỳ cũng sẽ áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với phần mềm quan trọng.
Căng thẳng thương mại gia tăng, trước một cuộc gặp dự kiến giữa Tổng Thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, làm dấy lên lo ngại về sự đổ vỡ một thỏa thuận ngừng bắn mong manh giữa hai đối tác thương mại và sự quay trở lại của một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện.
Các công ty xe hơi của Hoa Kỳ đã bắt đầu gọi đến Tòa Bạch Ốc bày tỏ quan ngại về sự chậm trễ trong nguồn cung. Ông Bessent cho rằng động thái của Bắc Kinh cho thấy sự cần thiết để Hoa Kỳ và một số đồng minh hợp tác cùng nhau, gọi đó là “không thể chấp nhận được” và “rất khiêu khích.”
“Đây là Trung Quốc chống lại thế giới,” ông nói. “Chúng ta và các đồng minh sẽ không bị sai khiến hay kiểm soát. Chúng ta sẽ không để một nhóm các quan chức ở Bắc Kinh cố gắng quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu.” Ông Bessent bày tỏ lạc quan rằng vấn đề có thể được giảm leo thang, nhưng cho biết Hoa Kỳ có những hành động đáng kể có thể thực hiện.
