Hoa Kỳ đã tiến hành các cuộc tấn công vào ba địa điểm ở Iran vào rạng sáng Chủ nhật, chính thức can thiệp vào cuộc chiến của Israel nhằm tiêu diệt chương trình hạt nhân của quốc gia này. Động thái này làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn, khi Tehran cáo buộc Washington đã khơi mào “một cuộc chiến nguy hiểm”.
Tổng Thống Donald Trump tuyên bố rằng các địa điểm hạt nhân quan trọng của Iran đã “bị phá hủy hoàn toàn” trong một bài phát biểu trước quốc dân từ Nhà Trắng. Tuy nhiên, chưa có đánh giá thiệt hại độc lập nào được đưa ra.
Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran xác nhận rằng các cuộc tấn công đã diễn ra tại các địa điểm Fordo, Isfahan và Natanz, nhưng khẳng định rằng chương trình hạt nhân của họ sẽ không bị dừng lại. Iran và cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc cho biết không có dấu hiệu ô nhiễm phóng xạ ngay lập tức nào tại ba địa điểm sau các cuộc tấn công.
Hiện chưa rõ liệu Hoa Kỳ có tiếp tục tấn công Iran cùng với đồng minh Israel hay không, quốc gia đã tham gia vào một cuộc chiến với Iran trong chín ngày. Tổng Thống Trump hành động mà không có sự cho phép của Quốc hội và cảnh báo rằng sẽ có thêm các cuộc tấn công nếu Tehran trả đũa lực lượng Hoa Kỳ.
“Sẽ có hòa bình hoặc sẽ có bi kịch cho Iran,” Tổng Thống Trump nói.
Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố Washington đã “phản bội ngoại giao” bằng các cuộc tấn công quân sự để hỗ trợ Israel và nói rằng “Hoa Kỳ đã tự mình phát động một cuộc chiến nguy hiểm chống lại Iran”.
“Cộng hòa Hồi giáo Iran bảo lưu quyền chống lại bằng mọi lực lượng chống lại sự xâm lược quân sự của Hoa Kỳ và các tội ác do chế độ lừa đảo này gây ra, đồng thời bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia của Iran,” Bộ Ngoại giao Iran cho biết trong một tuyên bố dài.
Vài giờ sau các cuộc tấn công của Mỹ, tên lửa Iran đã tấn công các khu vực ở miền bắc và miền trung Israel, theo một dịch vụ cứu hộ của Israel. Các báo cáo ban đầu cho thấy ít nhất 16 người bị thương nhẹ và một số tòa nhà bị hư hại.
Sau loạt đạn pháo của Iran, quân đội Israel cho biết họ đã “nhanh chóng vô hiệu hóa” các bệ phóng tên lửa của Iran và bắt đầu một loạt các cuộc tấn công vào các mục tiêu quân sự ở miền tây Iran.
Iran khẳng định rằng chương trình hạt nhân của họ chỉ dành cho mục đích hòa bình và các cơ quan tình báo Hoa Kỳ đã đánh giá rằng Tehran không tích cực theo đuổi việc chế tạo bom. Tuy nhiên, Tổng Thống Trump và các nhà lãnh đạo Israel đã lập luận rằng Iran có thể nhanh chóng lắp ráp vũ khí hạt nhân, biến nó thành một mối đe dọa cận kề.
Quyết định trực tiếp can thiệp Hoa Kỳ vào cuộc chiến diễn ra sau hơn một tuần các cuộc tấn công của Israel đã làm suy yếu đáng kể hệ thống phòng không và khả năng tên lửa tấn công của Iran, đồng thời gây thiệt hại cho các cơ sở làm giàu hạt nhân của họ. Nhưng các quan chức Hoa Kỳ và Israel cho biết máy bay ném bom tàng hình B-2 của Mỹ và bom xuyên бункером nặng 30.000 pound (13.500 kg) mà chỉ họ mới được cấu hình để mang theo mang lại cơ hội tốt nhất để phá hủy các địa điểm được bảo vệ nghiêm ngặt liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran chôn sâu dưới lòng đất.
Tổng Thống Trump dường như đã tính toán – theo sự thúc đẩy của các quan chức Israel và nhiều nhà lập pháp Đảng Cộng hòa – rằng hoạt động của Israel đã làm suy yếu tình hình và tạo ra một cơ hội có lẽ vô song để đẩy lùi chương trình hạt nhân của Iran, có lẽ là vĩnh viễn.
“Chúng tôi đã hoàn thành cuộc tấn công rất thành công vào ba địa điểm hạt nhân ở Iran, bao gồm Fordow, Natanz và Esfahan,” Tổng Thống Trump cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội, sử dụng các cách viết thay thế phổ biến cho hai trong số các địa điểm. “Tất cả máy bay hiện đã ở bên ngoài không phận Iran. Một tải trọng BOMBS đầy đủ đã được thả xuống địa điểm chính, Fordow. Tất cả các máy bay đều an toàn trên đường về nhà.”
Tổng Thống Trump nói thêm trong một bài đăng sau đó: “Đây là một KHOẢNH KHẮC LỊCH SỬ CHO HỢP CHÚNG QUỐC HOA KỲ, ISRAEL VÀ THẾ GIỚI. IRAN PHẢI ĐỒNG Ý KẾT THÚC CUỘC CHIẾN NÀY. CẢM ƠN!”
Israel hôm Chủ nhật thông báo đã đóng cửa không phận đối với cả các chuyến bay đến và đi sau các cuộc tấn công của Hoa Kỳ.
Nhà Trắng và Lầu Năm Góc chưa đưa ra thông tin chi tiết về hoạt động này. Các nhà lãnh đạo quân sự Hoa Kỳ dự kiến sẽ cung cấp một cuộc họp báo vào lúc 8 giờ sáng theo giờ miền Đông.
Cuộc tấn công đã sử dụng bom xuyên бункером vào nhà máy làm giàu nhiên liệu hạt nhân Fordo của Iran được xây dựng sâu trong núi, một quan chức Hoa Kỳ cho biết. Các loại vũ khí này được thiết kế để xuyên thủng mặt đất trước khi phát nổ. Quan chức này phát biểu với điều kiện giấu tên để thảo luận về các hoạt động quân sự.
Ngoài ra, các tàu ngầm Hoa Kỳ đã phóng khoảng 30 tên lửa Tomahawk, theo một quan chức Hoa Kỳ khác cũng nói với điều kiện giấu tên.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế đã viết trên X rằng “không có sự gia tăng mức độ phóng xạ bên ngoài” sau các cuộc tấn công nhưng sẽ tiếp tục theo dõi tình hình. Theo tin từ Associated Press.
Quyết định tấn công là một quyết định rủi ro đối với Tổng Thống Trump, người đã giành được Nhà Trắng một phần nhờ lời hứa giữ nước Mỹ tránh xa các cuộc xung đột nước ngoài tốn kém và chế giễu giá trị của chủ nghĩa can thiệp của Mỹ.
Nhưng Tổng Thống Trump cũng thề rằng ông sẽ không cho phép Iran có được vũ khí hạt nhân và ban đầu ông hy vọng rằng mối đe dọa vũ lực sẽ khiến các nhà lãnh đạo của đất nước từ bỏ chương trình hạt nhân một cách hòa bình.
