Tổng Thống Volodymyr Zelensky cho biết Hoa Kỳ đã đề nghị cung cấp các bảo đảm an ninh cho Ukraine trong thời hạn 15 năm. Thông tin này được đưa ra trong cuộc đàm phán về kế hoạch hòa bình sửa đổi với Tổng Thống Donald Trump tại Florida vào Chủ nhật.
Tổng Thống Donald Trump cho biết thỏa thuận về vấn đề này đã hoàn thành “gần 95%”, nhưng nhà lãnh đạo Ukraine sau đó nói rằng ông muốn nhận được bảo đảm lên đến 50 năm. Ông Zelensky đã nêu ra các vấn đề lãnh thổ và nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia do Nga kiểm soát là những vấn đề chưa được giải quyết cuối cùng, trong khi ít đề cập đến tương lai của khu vực Donbas đang tranh chấp của Ukraine.
Nga trước đó đã bác bỏ các phần quan trọng của kế hoạch, nhưng một phát ngôn viên Điện Kremlin đã đồng ý với đánh giá của Tổng Thống Trump rằng hòa bình đang đến gần hơn, theo hãng thông tấn Tass của Nga đưa tin. Phát biểu với các phóng viên tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của Tổng Thống Trump sau cuộc gặp vào Chủ nhật, Tổng Thống Zelensky nhắc lại niềm tin của mình rằng một thỏa thuận hòa bình tổng thể đã đạt 90%, một con số mà ông đã đưa ra trước chuyến thăm. Cả hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Ukraine cũng chỉ ra rằng đã có tiến triển về một điểm vướng mắc chính – các bảo đảm an ninh cho Ukraine. Hãng thông tấn Reuters đưa tin rằng ông hy vọng bất kỳ bảo đảm an ninh nào sẽ bắt đầu ngay khi Kyiv ký một thỏa thuận hòa bình.
Tổng Thống Zelensky nhấn mạnh: “Nếu không có bảo đảm an ninh, cuộc chiến này không thể được coi là thực sự kết thúc. Chúng ta không thể công nhận rằng nó đã kết thúc, bởi vì với một người hàng xóm như vậy, vẫn còn nguy cơ tái diễn hành động gây hấn”. Ông nói thêm rằng ông muốn Hoa Kỳ xem xét thêm “khả năng 30, 40, 50 năm”. Hoa Kỳ vẫn chưa bình luận về khung thời gian. Vào Chủ nhật, Tổng Thống Donald Trump cho biết một thỏa thuận đã gần hoàn thành và ông hy vọng các đồng minh châu Âu sẽ “đảm nhận một phần lớn” nỗ lực đó với sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ.
Đối với Tổng Thống Zelensky, hai vấn đề cốt lõi hiện vẫn chưa được giải quyết trong kế hoạch – vấn đề lãnh thổ và tương lai của nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia, hiện nằm trong lãnh thổ do Nga kiểm soát ở Ukraine. Moscow hiện kiểm soát khoảng 75% khu vực Donetsk và khoảng 99% khu vực lân cận Luhansk. Hai khu vực này được gọi chung là Donbas.
Tổng Thống Trump cho biết một thỏa thuận về Donbas vẫn “chưa được giải quyết, nhưng đang đến gần hơn rất nhiều”. Vận mệnh của khu vực này là một trở ngại lớn trong suốt các cuộc đàm phán, khi Nga nhất quán không muốn thỏa hiệp về mục tiêu giành toàn quyền kiểm soát Donbas.
Vào thứ Hai, Điện Kremlin một lần nữa nói rằng Ukraine nên rút quân khỏi phần của khu vực mà Kyiv vẫn kiểm soát. Ukraine khẳng định khu vực này có thể trở thành một khu kinh tế tự do do lực lượng của họ kiểm soát – nhưng Tổng Thống Zelensky đã nhấn mạnh rằng bất kỳ cuộc đàm phán nào về vấn đề này nên có sự tham gia của người dân Ukraine, theo Reuters đưa tin. Tổng Thống Donald Trump đã nhiều lần thay đổi lập trường của mình về các vùng lãnh thổ bị mất của Ukraine, và vào tháng 9, đã gây ngạc nhiên cho những người quan sát khi gợi ý rằng Ukraine có thể lấy lại được chúng. Sau đó, ông đã đảo ngược lập trường.
Tổng Thống Donald Trump cũng đã đưa ra khả năng đàm phán ba bên giữa Hoa Kỳ, Nga và Ukraine, nói rằng điều đó có thể xảy ra “vào thời điểm thích hợp”. Trong khi ông mong muốn thêm cuộc chiến Ukraine-Nga vào danh sách các cuộc xung đột mà ông tuyên bố đã kết thúc, Tổng Thống Donald Trump cảnh báo rằng các cuộc đàm phán bị đình trệ hoặc bị hủy bỏ có thể khiến chiến tranh tiếp diễn lâu hơn.
Tổng Thống Zelensky cho rằng các quan chức Ukraine có thể gặp nhau tại Tòa Bạch Ốc vào tháng Giêng, có khả năng cùng với các nhà lãnh đạo châu Âu, khi các phái đoàn Hoa Kỳ và Ukraine hoàn thiện kế hoạch cho các cuộc đàm phán tiếp theo. Trong một cuộc điện đàm sau cuộc họp với các đồng minh châu Âu, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen hoan nghênh “tiến bộ tốt đẹp” trong các cuộc đàm phán tại Florida, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải có “các bảo đảm an ninh vững chắc” cho Ukraine. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng cho biết các đồng minh của Kyiv sẽ gặp nhau tại Paris vào tháng tới để thảo luận về các bảo đảm an ninh.
Tổng Thống Zelensky cho biết một kế hoạch hòa bình nên được đưa ra trưng cầu dân ý ở Ukraine, nhấn mạnh rằng một lệnh ngừng bắn 60 ngày là cần thiết để cuộc bỏ phiếu như vậy diễn ra. Tuy nhiên, Nga không ủng hộ lệnh ngừng bắn tạm thời – một vấn đề được cho là đã được đưa ra trong một cuộc điện đàm giữa Tổng Thống Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin trước cuộc họp Chủ nhật. Theo tin từ BBC News.
