Hàng trăm nhân vật nổi tiếng, bao gồm các nhà khoa học đoạt giải Nobel, cựu lãnh đạo quân sự, nghệ sĩ và hoàng gia Anh, đã ký tên vào một tuyên bố kêu gọi cấm các công trình nghiên cứu có thể dẫn đến siêu trí tuệ nhân tạo (superintelligence). Họ cho rằng giai đoạn phát triển này của trí tuệ nhân tạo (AI), một khi đạt được, có thể gây ra mối đe dọa cho nhân loại.
Tuyên bố đề xuất “cấm phát triển siêu trí tuệ” cho đến khi có cả “sự đồng thuận khoa học rộng rãi rằng nó sẽ được thực hiện một cách an toàn và có thể kiểm soát” và “sự ủng hộ mạnh mẽ của công chúng”.
Được tổ chức bởi các nhà nghiên cứu AI quan tâm đến tốc độ phát triển nhanh chóng của công nghệ, tuyên bố đã có hơn 800 chữ ký từ nhiều thành phần khác nhau. Những người ký tên bao gồm nhà khoa học đoạt giải Nobel và nhà nghiên cứu AI Geoffrey Hinton, cựu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mike Mullen, rapper Will.i.am, cựu cố vấn Tòa Bạch Ốc dưới thời Tổng Thống Donald Trump là Steve Bannon, cùng Hoàng tử Harry và vợ là Meghan Markle của Vương quốc Anh.
Tuyên bố này bổ sung vào danh sách các lời kêu gọi giảm tốc độ phát triển AI, trong bối cảnh AI đang đe dọa định hình lại phần lớn nền kinh tế và văn hóa. OpenAI, Google, Meta và các công ty công nghệ khác đang đổ hàng tỷ đô la vào các mô hình AI mới và các trung tâm dữ liệu hỗ trợ chúng, trong khi các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực đang tìm cách bổ sung các tính năng AI vào nhiều sản phẩm và dịch vụ.
Một số nhà nghiên cứu AI tin rằng các hệ thống AI đang tiến triển nhanh chóng đến mức chúng sẽ sớm thể hiện cái được gọi là trí tuệ nhân tạo tổng quát (artificial general intelligence), hay khả năng thực hiện các nhiệm vụ trí tuệ như con người. Từ đó, các nhà nghiên cứu và lãnh đạo công nghệ tin rằng giai đoạn tiếp theo có thể là siêu trí tuệ, trong đó các mô hình AI hoạt động tốt hơn cả những chuyên gia giỏi nhất.
Tuyên bố này là sản phẩm của Viện Tương lai Sự sống (Future of Life Institute), một tổ chức phi lợi nhuận hoạt động về các rủi ro quy mô lớn như vũ khí hạt nhân, công nghệ sinh học và AI. Trong số những người ủng hộ ban đầu vào năm 2015 có tỷ phú công nghệ Elon Musk, người hiện cũng đang tham gia vào cuộc đua AI với công ty khởi nghiệp xAI của mình. Hiện tại, viện cho biết nhà tài trợ gần đây lớn nhất của họ là Vitalik Buterin, đồng sáng lập blockchain Ethereum, và viện không nhận tài trợ từ các công ty công nghệ lớn hoặc các công ty tìm cách xây dựng trí tuệ nhân tạo tổng quát.
Giám đốc điều hành của Viện, Anthony Aguirre, một nhà vật lý tại Đại học California, Santa Cruz, cho biết sự phát triển AI đang diễn ra nhanh hơn khả năng công chúng có thể hiểu được những gì đang xảy ra hoặc điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Ông nói rằng có lẽ con đường phát triển này đã được các công ty AI và hệ thống kinh tế quyết định thay vì được hỏi ý kiến rộng rãi của công chúng.
Tuyên bố không nhắm vào bất kỳ tổ chức hay chính phủ cụ thể nào. Ông Aguirre hy vọng sẽ thúc đẩy một cuộc thảo luận bao gồm không chỉ các công ty AI lớn mà còn cả các chính trị gia ở Hoa Kỳ, Trung Quốc và các nơi khác. Ông cho rằng quan điểm ủng hộ ngành công nghiệp AI của chính quyền Tổng Thống Donald Trump cần có sự cân bằng.
Theo một cuộc thăm dò của NBC News, người dân Mỹ gần như chia đều về tác động tiềm tàng của AI. Trong số những người trưởng thành được khảo sát, 44% cho rằng AI sẽ làm cho cuộc sống của họ và gia đình tốt đẹp hơn, trong khi 42% cho rằng nó sẽ làm cho tương lai của họ tồi tệ hơn.
Các lãnh đạo công nghệ hàng đầu, những người đã đưa ra dự đoán về siêu trí tuệ và cho biết họ đang hướng tới mục tiêu đó, đã không ký vào tuyên bố này. Giám đốc điều hành của Meta, Mark Zuckerberg, cho biết vào tháng 7 rằng siêu trí tuệ “đã ở trong tầm nhìn”. Musk đã đăng trên X vào tháng 2 rằng sự xuất hiện của siêu trí tuệ kỹ thuật số “đang xảy ra trong thời gian thực” và trước đó đã cảnh báo về “robot đi lang thang trên đường phố giết người”, mặc dù hiện tại Tesla, nơi Musk làm CEO, đang phát triển robot hình người.
Vài tuần trước, Viện Tương lai Sự sống đã nói với NBC News rằng OpenAI đã gửi trát đòi hầu tòa cho họ và chủ tịch của họ như một hình thức trả đũa vì kêu gọi giám sát AI. OpenAI cho biết trát đòi là kết quả của những nghi ngờ về nguồn tài trợ của một số nhóm phi lợi nhuận đã chỉ trích việc tái cấu trúc của họ.
Những người ký tên khác bao gồm đồng sáng lập Apple Steve Wozniak, đồng sáng lập Virgin Group Richard Branson, người dẫn chương trình bình luận bảo thủ Glenn Beck, cựu cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Susan Rice, nhà vật lý đoạt giải Nobel John Mather, người đoạt giải Turing và nhà nghiên cứu AI Yoshua Bengio, cùng Cha Paolo Benanti, cố vấn AI của Vatican. Một số nhà nghiên cứu AI ở Trung Quốc cũng đã ký vào tuyên bố.
Ông Aguirre cho biết mục tiêu là có được một tập hợp những người ký tên đa dạng từ khắp xã hội để thể hiện rằng đây không chỉ là vấn đề của một nhóm nhỏ ở Thung lũng Silicon, mà là vấn đề của toàn nhân loại.
Thông tin được cung cấp bởi NBC News.
