Hàng trăm nghìn người dân Philippines đã tập trung tại thủ đô Manila vào ngày Chủ Nhật, trong một cuộc biểu tình lớn nhất từ trước đến nay, nhằm đòi hỏi trách nhiệm giải trình về một vụ bê bối tham nhũng liên quan đến các dự án kiểm soát lũ lụt. Vụ việc này đã làm dấy lên sự phẫn nộ trong công chúng, khi nhiều dự án được cho là kém chất lượng, chưa hoàn thành hoặc thậm chí không tồn tại.
Theo lời khai dưới thề trước các phiên điều trần của Thượng Viện và một ủy ban điều tra, các kỹ sư chính phủ, quan chức Bộ Công chính và giám đốc các công ty xây dựng đã nhận hối lộ để giúp các công ty giành được hợp đồng béo bở và trốn tránh trách nhiệm. Phần lớn những người bị cáo buộc đều phủ nhận các lời tố cáo.
Khoảng 650.000 thành viên của Giáo hội Iglesia Ni Cristo (Giáo hội Chúa Kitô) đã tham gia vào ngày đầu tiên của cuộc biểu tình kéo dài ba ngày tại Công viên Rizal, Manila, bất chấp mưa phùn. Nhiều người mặc áo trắng và mang theo các biểu ngữ chống tham nhũng. Tin từ AP cho biết, khoảng 2.000 người khác, bao gồm cả các tướng lĩnh về hưu, đã tổ chức một cuộc biểu tình riêng biệt phản đối tham nhũng tại tượng đài “Quyền lực Nhân dân” ở thành phố Quezon.
Bà Rachel Morte, 41 tuổi, một người dân từ tỉnh Pampanga, chia sẻ trong cuộc biểu tình ở Manila: “Những kẻ trộm cắp này đã khiến chúng tôi vô cùng tức giận bởi vì chúng tôi đóng thuế và các quan chức này chỉ biết cướp ngân quỹ và lấy đi tương lai của chúng tôi. Chúng tôi hy vọng sẽ đòi lại được công lý và số tiền bị đánh cắp sẽ được trả lại cho người dân.”
Giáo hội Iglesia Ni Cristo là một tổ chức có ảnh hưởng, thường bỏ phiếu theo khối, và luôn được các ứng cử viên chính trị săn đón trong các cuộc bầu cử.
Theo Bộ trưởng Nội vụ Jonvic Remulla, lực lượng cảnh sát, với sự hỗ trợ của quân đội, đã đặt toàn bộ lực lượng trong tình trạng báo động cao và triển khai hàng ngàn nhân viên để bảo vệ các cuộc biểu tình cuối tuần, vốn diễn ra trong hòa bình.
Vấn đề kiểm soát lũ lụt là một chủ đề đặc biệt nhạy cảm tại Philippines, một trong những quốc gia châu Á dễ bị ảnh hưởng bởi các cơn bão chết người, lũ lụt và thời tiết khắc nghiệt. Hai cơn bão trong tháng này đã khiến ít nhất 259 người thiệt mạng, chủ yếu do lũ quét và lở đất, ảnh hưởng đến hàng triệu người.
Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã cố gắng xoa dịu sự phẫn nộ của công chúng và các cuộc biểu tình trên đường phố do vụ bê bối gây ra. Ông tuyên bố vào thứ Năm rằng nhiều thượng nghị sĩ, thành viên Quốc hội và doanh nhân giàu có bị liên lụy sẽ bị tống giam trước Giáng sinh.
Ông Marcos cho biết một ủy ban điều tra độc lập do ông thành lập đã đệ đơn khiếu nại hình sự về các tội tham nhũng, hối lộ và biển thủ đối với 37 nghi phạm. Các khiếu nại hình sự cũng đã được đệ trình chống lại 86 giám đốc điều hành công ty xây dựng và chín quan chức chính phủ vì bị cáo buộc trốn thuế gần 9 tỷ peso (152 triệu USD).
Trong số những người bị buộc tội có các nhà lập pháp cả ủng hộ lẫn chống đối ông Marcos, bao gồm cựu Chủ tịch Hạ viện Martin Romualdez, anh họ và là đồng minh chủ chốt của Tổng thống; và cựu Chủ tịch Thượng viện Chiz Escudero. Cả hai đều phủ nhận mọi hành vi sai trái.
Thượng nghị sĩ Bong Go, một đồng minh quan trọng của cựu Tổng thống Rodrigo Duterte, cũng bị cáo buộc liên quan đến tham nhũng trong các dự án kiểm soát lũ lụt và cơ sở hạ tầng khác. Ông đã phủ nhận những lời cáo buộc này.
Cựu Tổng thống Duterte, một người chỉ trích gay gắt ông Marcos, đã bị Tòa án Hình sự Quốc tế ở Hà Lan bắt giữ vào tháng 3 với cáo buộc tội ác chống lại loài người liên quan đến chiến dịch trấn áp ma túy tàn bạo của ông.
Con gái của ông Duterte, Phó Tổng thống đương nhiệm, cho biết ông Marcos cũng phải chịu trách nhiệm và bị bỏ tù vì đã phê duyệt ngân sách quốc gia năm 2025, với hàng tỷ peso được phân bổ cho các dự án kiểm soát lũ lụt.
