Tình hình khô hạn nghiêm trọng đang bao trùm phần lớn khu vực Đông Địa Trung Hải và Trung Đông, khiến sông hồ cạn kiệt, mùa màng khô héo và các thành phố lớn phải cắt nước sinh hoạt nhiều ngày. Tình hình đặc biệt khó khăn tại Syria, nơi lượng mưa đã giảm trong nhiều thập kỷ và chính phủ non trẻ đang nỗ lực phục hồi đất nước sau 14 năm nội chiến.
Nông dân Mansour Mahmoud al-Khatib cho biết, mặc dù vấn đề an ninh đã được cải thiện sau khi chính quyền Tổng thống Bashar Assad sụp đổ, nhưng hạn hán đã tàn phá trang trại của ông, làm khô cạn các giếng tưới tiêu. Sản lượng lúa mì của ông năm nay chỉ đạt khoảng 1/4 so với những năm trước, buộc ông phải giảm số lượng nhân công thuê mướn.
Theo Jalal Al Hamoud, cán bộ an ninh lương thực của Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hợp Quốc (FAO) tại Syria, việc hạn hán xảy ra sau một cuộc chiến kéo dài khiến nông dân vốn đã gặp khó khăn tài chính càng thêm kiệt quệ, khó có khả năng đối phó.
Trước đây, Syria có thể tự cung tự cấp lúa mì, nhưng sản lượng đã giảm mạnh trong chiến tranh và những năm gần đây, chính phủ phải nhập khẩu 60-70% nhu cầu lúa mì. Sản lượng năm nay dự kiến chỉ đạt 1 triệu tấn, buộc quốc gia này phải chi thêm ngoại tệ cho việc nhập khẩu, trong khi một nửa dân số đang đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực.
Mudar Dayoub, người phát ngôn Bộ Thương mại Nội địa và Bảo vệ Người tiêu dùng Syria, cho biết vụ lúa mì năm nay chỉ đủ dùng trong hai hoặc ba tháng và chính phủ đang tìm cách nhập khẩu và nhận viện trợ. Tuy nhiên, Saeed Ibrahim, giám đốc quy hoạch và kinh tế nông nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp Syria, cảnh báo rằng việc phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu và viện trợ là không bền vững.
Hạn hán không phải là vấn đề duy nhất của Syria, quốc gia cần hàng trăm tỷ đô la cho công cuộc tái thiết sau chiến tranh. Tình trạng bạo lực giáo phái gia tăng và sự không chắc chắn về khả năng duy trì ổn định của chính quyền mới khiến nhiều người tị nạn khó có thể trở về.
Tại Lebanon láng giềng, hồ Qaraoun trên sông Litani, nguồn cung cấp nước quan trọng, đã thu hẹp đáng kể do mùa đông khô hạn. Lượng nước chảy vào hồ năm nay chỉ đạt 45 triệu mét khối, so với mức trung bình 350 triệu mét khối, làm trầm trọng thêm tình hình hạn hán ở Syria.
Sông Orontes, hay còn gọi là sông Assi, ở tỉnh Idlib, Syria, nơi vốn là nguồn tưới tiêu quan trọng và mang lại sinh kế cho nhiều ngư dân, nay đã khô cạn và đầy cá chết. Nguồn tin từ AP cho biết, nhiều nông dân không đủ khả năng đào giếng, và hạn hán đã phá hủy cả hoa màu lẫn cây ăn quả lâu năm.
Các chuyên gia đồng ý rằng Syria và khu vực Trung Đông đang đối mặt với những cú sốc khí hậu ngày càng khắc nghiệt, trong khi chưa có sự chuẩn bị đầy đủ. Matti Kummu, giáo sư tại Đại học Aalto (Phần Lan), nhận định rằng biến đổi khí hậu đang khiến khu vực này trở nên khô hạn hơn, với lượng mưa giảm và việc sử dụng nước không bền vững làm mực nước ngầm ngày càng thấp.
Dù gặp nhiều khó khăn, Syria có thể thực hiện các biện pháp giảm thiểu tác động như tăng cường thu hoạch nước mưa, chuyển đổi sang các loại cây trồng chịu hạn tốt hơn và cải thiện hệ thống tưới tiêu. Tuy nhiên, tương lai của đất đai canh tác tại Syria vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ nếu xu hướng biến đổi khí hậu tiếp tục diễn biến như dự báo, theo tin từ Associated Press.
