Các nhà lập pháp tiểu bang Washington đang đẩy giới hạn của Đạo luật Hồ sơ Công (Public Records Act – PRA) đã nhiều năm nay, và hành động mới nhất của Hạ viện tiểu bang này được xem là một sự lạm quyền, tước đoạt quyền tiếp cận thông tin từ người dân mà họ phục vụ.
Vào cuối tháng 7, một viên chức phụ trách hồ sơ công của Hạ viện đã gửi một email nội bộ cho các nhà lập pháp, thông báo về việc tái áp dụng hệ thống tự động xóa email sau 30 ngày, cùng với hướng dẫn cách thức xóa các email “nhất thời” sớm hơn.
Theo phán quyết năm 2019 của Tòa Tối cao Tiểu bang Washington, các nhà lập pháp cá nhân phải tuân thủ PRA, nhưng vẫn còn bỏ ngỏ về cách thức hoạt động của các viện lập pháp. Dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hạ viện Laurie Jinkins, Hạ viện đã liên tục khai thác điểm yếu này.
Hành động này không chỉ là vấn đề của riêng Hạ viện. Xu hướng bí mật hóa của cơ quan lập pháp ngày càng gia tăng, bất chấp các vụ kiện tụng, phán quyết của tòa án và sự phản đối mạnh mẽ của công chúng. Sau phán quyết của tòa án năm 2019, các nhà lập pháp đã viện dẫn “quyền miễn trừ lập pháp” (legislative privilege) – mà lẽ ra phải gọi là “quyền miễn trừ bí mật” (secrecy privilege) – để che giấu hồ sơ khỏi công chúng.
Liên minh vì Chính phủ Minh bạch Washington (Washington Coalition for Open Government – WashCOG) đang kiện để chống lại tuyên bố này, với các phiên tranh luận dự kiến diễn ra vào mùa thu này trước Tòa Phúc thẩm Tiểu bang.
Bà Colette Weeks, giám đốc điều hành của WashCOG, cho biết: “Thật khó tin khi sau khi Tòa Tối cao Washington và người dân Washington đã rõ ràng yêu cầu cơ quan lập pháp tuân thủ Đạo luật Hồ sơ Công, ban lãnh đạo Hạ viện vẫn tiếp tục nghĩ ra những cách để hạn chế các tài liệu do chính phủ tạo ra mà công dân yêu cầu.”
Bà Weeks nhấn mạnh hai điểm yếu lớn trong chính sách mới này: Thứ nhất, từ “nhất thời” tạo ra một kẽ hở lớn, củng cố xu hướng ngày càng nhiều thông tin bằng văn bản bị xóa khỏi tầm nhìn công cộng. Thứ hai, chính sách này quy định chỉ người bảo trợ ban đầu của một dự luật mới cần giữ lại email liên quan đến dự luật đó, bỏ qua vai trò và tương tác của các nhà lập pháp không bảo trợ, vốn cũng có thể quan trọng trong việc hình thành và nhận được sự ủng hộ của một dự luật.
WashCOG đã nghiên cứu về tình hình Đạo luật Hồ sơ Công và công bố một báo cáo năm 2024 cùng bản cập nhật năm 2025, kết luận rằng quyền được biết của người dân đang bị xói mòn, với cơ quan lập pháp là nguyên nhân hàng đầu. Bà Weeks kêu gọi công chúng cùng lên tiếng với các nhà lập pháp, khẳng định rằng sự việc này không thể chấp nhận được, và rằng họ phải “trình bày công việc của mình” như cách giáo viên yêu cầu học sinh, để chứng minh rằng họ đã làm việc đúng đắn.
