Trong bối cảnh đối mặt với khoản thâm hụt ngân sách lên tới 94 triệu Đô la Mỹ, Học Khu Công Lập Seattle (Seattle Public Schools – SPS) đang bị chỉ trích vì vẫn tiếp tục cho thuê những mảnh đất công đắc địa tại thành phố với mức giá lạc hậu từ thập niên 1980.
Nhiều thập kỷ trước, khi số lượng học sinh giảm dẫn đến việc đóng cửa hàng loạt trường học, SPS đã ký kết các hợp đồng cho thuê đất dài hạn (ground lease) kéo dài cả trăm năm với các nhà phát triển. Mục đích ban đầu là để giữ lại đất đai quý giá trong thành phố đang phát triển, đồng thời tạo ra một nguồn thu nhập nhỏ.
Tuy nhiên, theo phân tích của báo chí, nhiều hợp đồng này đã trở nên cực kỳ bất lợi cho học khu. Đơn cử như trung tâm thương mại Oak Tree Village rộng 8 mẫu Anh trên đường Aurora Avenue, SPS chỉ thu về vỏn vẹn 29,000 Đô la mỗi tháng, một con số được thừa nhận là thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường hiện tại, nhất là ở một trong những thành phố giàu có nhất nước Mỹ. Ba khu vực lớn khác là Jefferson Square ở West Seattle, Wallingford Center ở North Seattle và một khu chung cư 49 căn ở Queen Anne cũng mang lại nguồn thu rất khiêm tốn cho học khu.
Tổng cộng, từ những khu đất giá trị này, SPS chỉ kiếm được hơn 900,000 Đô la mỗi năm, trong khi các bên thuê lại thu về doanh thu gấp nhiều lần. Các hợp đồng thuê này quá dài, có cái kéo dài đến năm 2085 hoặc thậm chí 2181, khiến những khu vực này khó được tái phát triển theo hướng hiện đại và tận dụng được giá trị đất đai tăng cao theo thời gian.
Ông Fred Podesta, Giám đốc vận hành của SPS, thừa nhận rằng các hợp đồng ban đầu được đàm phán trong bối cảnh kinh tế suy thoái thập niên 1980 và ưu tiên của học khu lúc đó là giữ đất phòng khi số lượng học sinh tăng trở lại, chứ không phải tối đa hóa lợi nhuận. Ông cũng thừa nhận học khu đã khá “thụ động” trong việc quản lý các hợp đồng thuê này.
Việc chấm dứt hợp đồng sớm cũng không khả thi vì SPS sẽ phải trả cho bên thuê giá trị thị trường của các công trình xây dựng trên đất, điều này quá tốn kém, đặc biệt khi học khu đang tính đến việc đóng cửa thêm trường học.
Trước tình hình tài chính khó khăn, SPS đang tìm kiếm chuyên gia tư vấn bên ngoài để xem xét các phương án quản lý tài sản đất đai hiệu quả hơn. Tuy nhiên, việc thay đổi các hợp đồng đã ký kết từ lâu là vô cùng phức tạp.
Câu chuyện này làm dấy lên mối lo ngại trong cộng đồng về việc sử dụng kém hiệu quả các tài sản công quý giá. Nhiều người cho rằng những khu đất ở vị trí đắc địa, gần các tuyến giao thông công cộng, nên được phát triển mật độ cao hơn với nhiều nhà ở và tiện ích công cộng thay vì chỉ là các trung tâm thương mại thấp tầng với bãi đậu xe rộng lớn như hiện tại.
Theo tin tức từ Seattle Times ngày 18/05/2025.
