Giáo sư hóa học Omar Yaghi của Đại học California, Berkeley, đã được vinh danh Giải Nobel Hóa học 2025 vào Thứ Tư, theo tin từ NBC Bay Area. Ông Yaghi, 60 tuổi, nhận giải thưởng danh giá này cùng với hai nhà khoa học khác là Susumu Kitagawa từ Đại học Kyoto ở Nhật Bản và Richard Robson từ Đại học Melbourne ở Úc.
Hàn lâm Viện Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công nhận bộ ba này “vì những phát triển khung kim loại-hữu cơ” (metal-organic frameworks – MOFs), gọi đây là một đột phá trong cấu trúc phân tử. MOFs là những cấu trúc có khả năng bẫy, lưu trữ và lọc khí, với nhiều ứng dụng đa dạng từ xử lý nước sạch đến thu giữ carbon và lưu trữ khí độc hại một cách an toàn, thậm chí thu hoạch nước từ không khí sa mạc.
Giáo sư Yaghi, sinh năm 1965 tại Amman, Jordan, đã lấy bằng tiến sĩ từ Đại học Illinois Urbana-Champaign vào năm 1990. Công trình phát triển MOFs khởi nguồn từ năm 1989 bởi Robson, sau đó Kitagawa và Yaghi đã có những đóng góp then chốt từ năm 1992 đến 2003 để ổn định và mở rộng công nghệ này.
Heiner Linke, chủ tịch Ủy ban Nobel Hóa học, nhấn mạnh rằng MOFs có tiềm năng to lớn, mang lại những cơ hội chưa từng thấy cho các vật liệu được thiết kế riêng với những chức năng mới. Hàng chục ngàn loại MOFs đã được phát triển, cung cấp các công cụ mới để giải quyết những thách thức toàn cầu như khan hiếm nước, ô nhiễm và biến đổi khí hậu.
Ba nhà khoa học sẽ chia sẻ giải thưởng trị giá 11 triệu kronor Thụy Điển, tương đương hơn 1 triệu Mỹ kim. Sự công nhận này đến chỉ một ngày sau khi Giải Nobel Vật lý 2025 được trao cho ba nhà khoa học cũng có liên hệ với Đại học California, Berkeley.
