Sau khi hàng chục học khu và trường đại học sa thải hoặc đình chỉ công tác nhiều giáo chức vì các bài đăng trên mạng xã hội liên quan đến vụ sát hại Charlie Kirk vào ngày 10 tháng 9, một số giáo chức này đang khởi kiện tại tòa án liên bang để đòi lại việc làm.
Một cựu nhân viên của Đại học Ball State ở Indiana đang kiện hiệu trưởng trường sau khi bà bị sa thải vì đăng trên Facebook: “Cái chết của Charlie Kirk là sự phản ánh của bạo lực, sợ hãi và hận thù mà ông ấy đã gieo rắc. Điều đó không biện minh cho cái chết của ông, VÀ đó là một sự thật đáng buồn.”
Một giáo viên nghệ thuật ở trung tâm Iowa cũng đã đệ đơn kiện vào tuần trước sau khi hội đồng trường Oskaloosa bỏ phiếu sa thải ông vì đã đăng “Giảm 1 tên Quốc Xã” về vụ sát hại Kirk.
Một trợ giảng tiểu học ở Hạt Spartanburg, South Carolina, cũng đang kiện học khu của mình về điều mà đơn kiện gọi là chính sách mạng xã hội vi hiến. Bà bị sa thải vì đăng một câu nói của Kirk về việc chấp nhận “một số người chết vì súng mỗi năm” để bảo vệ Tu Chính Án Thứ Hai, sau đó thêm cụm từ “suy nghĩ và lời cầu nguyện.”
Trong một trường hợp khác, một giáo sư nghệ thuật sẽ biện hộ trước một thẩm phán liên bang ở Sioux Falls vào thứ Tư, với hy vọng ngăn Đại học South Dakota sa thải ông. Ông đã đăng trên Facebook: “Mọi người quan tâm ở đâu khi các chính trị gia ở Minnesota bị bắn? Và các vụ xả súng trường học? Và cảnh sát Capitol? Tôi không có suy nghĩ hay lời cầu nguyện nào cho tên Quốc Xã gieo rắc hận thù này. Có lẽ chỉ nhún vai mà thôi.”
Các trường học vẫn chưa phản hồi trước tòa, và các trường đại học cùng hai học khu đã từ chối bình luận về các vụ kiện đang chờ xử lý.
Những vụ kiện này là những hành động pháp lý đầu tiên của các nhà giáo dục nhằm chống lại một chiến dịch được thúc đẩy bởi những người có ảnh hưởng bảo thủ và các nhà lập pháp thuộc Đảng Cộng Hòa. Họ đã kêu gọi các trường học và chủ lao động khác sa thải những người mà họ cho là đã xem nhẹ hoặc ăn mừng cái chết của Kirk. Những người ủng hộ việc sa thải lập luận rằng giáo viên và giáo sư với những quan điểm đáng ghê tởm không nên được phép ảnh hưởng đến học sinh. Ngược lại, những người chỉ trích có khuynh hướng tự do đã cáo buộc giới bảo thủ đang thực hiện “văn hóa tẩy chay” (cancel culture) mà họ từng lên án.
Các nhóm dân quyền đã cảnh báo rằng một số vụ sa thải có thể vi phạm Tu Chính Án Thứ Nhất của Hiến Pháp Hoa Kỳ, bất kể họ chỉ trích Kirk hay công khai ăn mừng cái chết của ông. Ông Adam Goldstein, Phó Chủ tịch Sáng kiến Chiến lược tại Tổ Chức Quyền Lợi và Biểu Đạt Cá Nhân (Foundation for Individual Rights and Expression – FIRE), cho biết những thách thức pháp lý này sẽ là các trường hợp thử nghiệm quan trọng về việc liệu công chức có thể đăng những tuyên bố bị coi là xúc phạm hay không.
Ông Goldstein nhận định: “Việc các tòa án phải can thiệp vào đây là một điều cần thiết đáng tiếc. Không có lựa chọn nào khác ngoài việc các tòa án hy vọng sẽ hướng dẫn lại chúng ta về cách Tu Chính Án Thứ Nhất phải hoạt động.”
Sau vụ sát hại Kirk hồi đầu tháng này, Phó Tổng Thống JD Vance và các nhà lãnh đạo Đảng Cộng Hòa khác đã kêu gọi người dân báo cáo những người chế giễu vụ việc cho chủ lao động của họ. Bộ trưởng Bộ Giáo Dục Linda McMahon cũng nói với Fox News rằng bà “muốn thấy nhiều” giảng viên đại học ăn mừng cái chết của Kirk bị sa thải hoặc đình chỉ hơn. Ngay cả một số thành viên Đảng Dân Chủ cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Tại Iowa, một ứng cử viên thống đốc hàng đầu của Đảng Dân Chủ đã lặp lại lời kêu gọi sa thải giáo viên Oskaloosa. Theo tin từ NBC News, ứng cử viên này cho biết: “Tôi sẽ cảm thấy khá khó chịu nếu con cái mình có những giáo viên ăn mừng vụ giết người của ai đó.”
Các chuyên gia pháp lý cho biết, vì các vụ việc liên quan đến công chức, các chủ lao động phải đối mặt với tiêu chuẩn cao hơn trước khi sa thải họ vì lên tiếng. Họ sẽ phải chứng minh rằng các bài đăng của nhân viên đã gây ra sự gián đoạn ảnh hưởng đến các lớp học hoặc hoạt động của trường. Ông Goldstein nói rằng việc tạo ra tranh cãi hoặc khiếu nại thường không đủ để biện minh cho việc sa thải.
Giáo sư nghệ thuật Michael Hook của Đại học South Dakota đã xóa các bình luận của mình sau vài giờ và chia sẻ lời xin lỗi, nói rằng ông hối hận về bài đăng ban đầu. Tuy nhiên, ông vẫn đối mặt với việc bị chấm dứt hợp đồng. Ông Hook cáo buộc việc bị sa thải là do “chọc giận những người không nên chọc giận”, lưu ý rằng thống đốc và chủ tịch Hạ viện tiểu bang đã kêu gọi sa thải ông. Một kiến nghị trực tuyến đòi phục chức cho Giáo sư Hook đã thu hút hơn 8.000 chữ ký.
Ông Goldstein nhận xét, trong nhiều trường hợp, hình phạt đối với các giáo viên dường như không tương xứng với hành vi bị cáo buộc của họ, đồng thời chỉ ra rằng một bài đăng không phù hợp có thể được gắn cờ mà không cần phải sa thải. “Thật kỳ lạ khi sống trong một thế giới nơi vợ của Charlie có thể tha thứ cho kẻ nổ súng,” ông Goldstein nói, “nhưng chúng ta không thể tha thứ cho một giáo viên đã trích dẫn lời ông ta.” (Theo NBC News)
