Thị trường tài chính toàn cầu dường như đã phản ứng khá bình tĩnh sau khi Hoa Kỳ tiến hành tấn công các mục tiêu hạt nhân ở Iran. Giới đầu tư đang theo dõi sát sao phản ứng của Tehran.
Giá dầu ban đầu tăng hơn 2% nhưng đã giảm nhẹ trở lại vào đầu tuần. Trong khi đó, hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ và hầu hết các sàn chứng khoán châu Á đều sụt giảm.
Theo các nhà phân tích, câu hỏi lớn nhất hiện tại là phản ứng của Iran. Vụ tấn công của quân đội Mỹ vào ba địa điểm ở Iran đặt ra những nghi vấn khẩn cấp về tình trạng chương trình hạt nhân của nước này.
Ông Neil Newman, giám đốc điều hành tại Atris Advisory Japan, nhận định: “Tôi cho rằng suy nghĩ chung là đây sẽ là một cuộc xung đột ngắn ngủi. Đòn tấn công mạnh mẽ của người Mỹ sẽ hiệu quả và sau đó mọi việc sẽ trở lại bình thường, không cần có phản ứng hoảng loạn ngay lập tức.”
Giá dầu Brent, chuẩn quốc tế, tăng 1.2% lên $77.94 một thùng. Dầu thô Mỹ cũng tăng 1.3% lên $74.82 một thùng.
Các cuộc tấn công hôm Thứ Bảy đã đẩy căng thẳng trong cuộc đối đầu giữa Israel và Iran lên cao. Hợp đồng tương lai của S&P 500 và Dow Jones Industrial Average đều giảm 0.3%. Hợp đồng tương lai Nasdaq giảm 0.5%. Lợi suất trái phiếu kho bạc ít thay đổi.
Xung đột bắt đầu sau vụ tấn công của Israel vào Iran ngày 13 tháng Sáu, khiến giá dầu biến động mạnh và gây chấn động các thị trường khác.
Iran là nhà sản xuất dầu lớn và kiểm soát eo biển Hormuz, nơi phần lớn lượng dầu thô thế giới đi qua. Việc đóng cửa eo biển này về mặt kỹ thuật rất khó thực hiện nhưng có thể làm gián đoạn nghiêm trọng hoạt động vận chuyển, khiến phí bảo hiểm tăng vọt và các hãng tàu lo ngại nếu không có sự hộ tống của Hải quân Mỹ.
Ông Kristian Kerr, phụ trách chiến lược vĩ mô tại LPL Financial ở Charlotte, North Carolina, cho biết: “Tình hình vẫn rất khó đoán, và nhiều điều phụ thuộc vào việc Tehran chọn phản ứng kiềm chế hay có hành động quyết liệt hơn.”
Iran có thể không muốn đóng cửa eo biển này vì họ sử dụng nó để vận chuyển dầu thô của mình, chủ yếu đến Trung Quốc, và dầu mỏ là nguồn thu nhập chính cho chế độ này.
Phát biểu với Fox News hôm Chủ Nhật, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio nói rằng việc làm gián đoạn giao thông qua eo biển này sẽ là “tự sát kinh tế” và sẽ vấp phải phản ứng từ Hoa Kỳ. “Tôi khuyến khích chính phủ Trung Quốc ở Bắc Kinh gọi điện cho họ về vấn đề đó vì họ phụ thuộc rất nhiều vào eo biển Hormuz để nhập dầu,” ông Rubio nói.
Ông Tom Kloza, nhà phân tích thị trường trưởng tại Turner Mason & Co, dự đoán các nhà lãnh đạo Iran sẽ kiềm chế không có những biện pháp quyết liệt và giá dầu tương lai sẽ giảm bớt sau khi những lo ngại ban đầu lắng xuống. Ông Kloza gọi việc làm gián đoạn vận chuyển là “một khả năng phá hủy diện rộng, một hành động kiểu Sherman đốt cháy Atlanta.”
Trong một báo cáo, ông Ed Yardeni, một nhà phân tích lâu năm, đồng ý rằng các nhà lãnh đạo Tehran có thể sẽ giữ thái độ kiềm chế. “Họ không điên,” ông viết trong một ghi chú cho nhà đầu tư hôm Chủ Nhật. “Giá dầu sẽ giảm và thị trường chứng khoán trên khắp thế giới sẽ leo thang cao hơn.”
Tuy nhiên, các chuyên gia khác không chắc chắn như vậy. Ông Andy Lipow, một nhà phân tích tại Houston chuyên về thị trường dầu mỏ 45 năm kinh nghiệm, cho rằng các quốc gia không phải lúc nào cũng hành động lý trí và ông sẽ không ngạc nhiên nếu Tehran phản ứng dữ dội vì lý do chính trị hoặc cảm xúc.
Ông Lipow nói: “Nếu eo biển Hormuz bị đóng cửa hoàn toàn, giá dầu sẽ tăng lên 120 đến 130 đô la một thùng,” dự đoán rằng điều đó sẽ dẫn đến giá xăng khoảng 4.50 đô la một gallon tại các trạm xăng và gây thiệt hại cho người tiêu dùng dưới nhiều hình thức khác. “Nó sẽ có nghĩa là giá cả cao hơn cho tất cả các mặt hàng được vận chuyển bằng xe tải, và Ngân hàng Dự trữ Liên bang sẽ khó khăn hơn trong việc cắt giảm lãi suất.”
Tại thị trường châu Á sáng Thứ Hai, chỉ số Taiex của Đài Loan giảm 1.4%, trong khi chỉ số Kospi của Hàn Quốc ban đầu giảm 1% nhưng sau đó phục hồi nhẹ, chỉ còn giảm 0.2% xuống 3,016.71 điểm. Phần lớn khu vực Đông Á phụ thuộc vào dầu nhập khẩu qua eo biển Hormuz.
Tại Tokyo, chỉ số Nikkei 225 giảm nhẹ 0.2% xuống 38,344.15 điểm, khi những mất mát ở hầu hết các cổ phiếu được bù đắp bởi sự tăng trưởng của các cổ phiếu liên quan đến quốc phòng. Mitsubishi Heavy Industries tăng 0.8% và ShinMaywa Industries, một nhà sản xuất vũ khí lớn khác, tăng vọt 1.5%.
Theo ABC News, vụ tấn công của Mỹ vào Iran rõ ràng rất tốt cho các công ty thiết bị quốc phòng, đặc biệt khi cả Nhật Bản và Hàn Quốc đều có ngành công nghiệp quân sự lớn.
Chỉ số S&P/ASX của Úc giảm 0.4% xuống 8,475.70 điểm.
Chỉ số Hang Seng của Hong Kong phục hồi, tăng 0.4% lên 23,622.71 điểm, trong khi các thị trường Trung Quốc đại lục cũng tăng trưởng. Chỉ số Shanghai Composite tăng 0.5% lên 3,376.65 điểm.
Trong giao dịch tiền tệ, đồng đô la Mỹ tăng lên 147.16 yên Nhật từ 146.66 yên. Đồng euro tăng lên 1.1515 đô la từ 1.1473 đô la.
