KANANASKIS, Alberta (AP) – Sáu nhà lãnh đạo còn lại của Nhóm G7 đang cố gắng chứng minh rằng câu lạc bộ các quốc gia giàu có này vẫn có tầm ảnh hưởng để định hình các sự kiện thế giới, mặc dù Tổng Thống Donald Trump đã rời hội nghị thượng đỉnh sớm.
Thủ Tướng Mark Carney cùng với các đối tác từ Anh, Pháp, Đức, Ý và Nhật Bản, có sự tham gia của Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và người đứng đầu NATO Mark Rutte, để thảo luận về cuộc chiến dai dẳng của Nga đối với nước láng giềng Ukraine.
Các nhà lãnh đạo thế giới đã tập trung tại Canada với mục tiêu cụ thể là giúp xoa dịu một loạt các điểm nóng, nhưng đã bị gián đoạn bởi một cuộc đối đầu về chương trình hạt nhân của Iran có thể leo thang theo những cách nguy hiểm và không thể kiểm soát. Israel đã phát động một chiến dịch không kích chống lại Iran vào thứ Sáu, và Iran đã đáp trả bằng tên lửa và máy bay không người lái.
Tổng Thống Trump rời hội nghị thượng đỉnh tại khu nghỉ dưỡng Kananaskis thuộc vùng núi Rocky của Canada sớm hơn một ngày vào cuối ngày thứ Hai, và nói: “Tôi phải trở lại, rất quan trọng”. Điều này xảy ra khi xung đột giữa Israel và Iran leo thang và nhà lãnh đạo Hoa Kỳ tuyên bố rằng Tehran nên được sơ tán “ngay lập tức” – đồng thời bày tỏ sự lạc quan về một thỏa thuận để ngăn chặn bạo lực.
Trước khi rời đi, Tổng Thống Trump đã cùng với các nhà lãnh đạo khác đưa ra một tuyên bố nói rằng Iran “không bao giờ có thể có vũ khí hạt nhân” và kêu gọi “giảm leo thang thù địch ở Trung Đông, bao gồm cả lệnh ngừng bắn ở Gaza”. Việc đạt được sự nhất trí – ngay cả đối với một tuyên bố ngắn gọn và được diễn đạt rộng rãi – là một thành công khiêm tốn đối với nhóm.
Tại hội nghị thượng đỉnh, Tổng Thống Trump cảnh báo rằng Tehran cần kiềm chế chương trình hạt nhân của mình trước khi “quá muộn”. Ông nói rằng các nhà lãnh đạo Iran “muốn nói chuyện” nhưng họ đã có 60 ngày để đạt được thỏa thuận về tham vọng hạt nhân của mình và đã không làm như vậy trước khi cuộc tấn công trên không của Israel bắt đầu. “Họ phải đạt được một thỏa thuận,” ông nói.
Khi được hỏi điều gì sẽ khiến Hoa Kỳ tham gia vào cuộc xung đột bằng quân sự, Tổng Thống Trump nói vào sáng thứ Hai: “Tôi không muốn nói về điều đó”.
Nhưng đến chiều thứ Hai, Tổng Thống Trump đã cảnh báo một cách đáng ngại trên mạng xã hội: “Mọi người nên sơ tán Tehran ngay lập tức!” Ngay sau đó, Tổng Thống Trump quyết định rời hội nghị thượng đỉnh và bỏ qua một loạt các cuộc họp vào thứ Ba để giải quyết cuộc chiến ở Ukraine và các vấn đề thương mại.
Sự ra đi đột ngột chỉ làm tăng thêm kịch tính của một thế giới dường như đang trên bờ vực của một số cơn bão lửa. Tổng Thống Trump đã áp đặt thuế quan nặng nề đối với nhiều quốc gia, điều này gây ra nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu. Có rất ít tiến triển trong việc giải quyết các cuộc chiến ở Ukraine và Gaza.
Lập trường của Tổng Thống Trump về Ukraine khiến ông về cơ bản trái ngược với các nhà lãnh đạo G7 khác, những người ủng hộ Ukraine và nói rõ rằng Nga là bên gây hấn trong cuộc chiến.
Tổng Thống Hoa Kỳ hôm thứ Hai cho rằng sẽ không có chiến tranh nếu các thành viên G7 không trục xuất Putin khỏi tổ chức vào năm 2014 vì đã sáp nhập Crimea.
Tổng Thống Trump hôm thứ Hai từ chối khi được hỏi liệu ông có ủng hộ Nga hay không, nói rằng “Tôi chỉ quan tâm đến việc cứu mạng người”.
Với các cuộc đàm phán về việc chấm dứt chiến tranh đang bế tắc, Starmer cho biết Anh và các thành viên G7 khác đang áp dụng các mức thuế mới đối với Nga trong một nỗ lực để đưa nước này vào bàn đàm phán ngừng bắn. Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy dự kiến sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh vào thứ Ba theo lời mời của Carney, cùng với các nhà lãnh đạo khác bao gồm Thủ Tướng Ấn Độ Narendra Modi và người đứng đầu NATO Mark Rutte.
Tổng Thống Trump từ chối tham gia các lệnh trừng phạt đối với Nga, nói rằng ông sẽ đợi cho đến khi châu Âu làm như vậy trước.
“Khi tôi trừng phạt một quốc gia, điều đó khiến Hoa Kỳ tốn rất nhiều tiền, một khoản tiền rất lớn,” ông nói.
Trước khi rời đi, Tổng Thống Trump đã lên lịch gặp Zelenskyy và Tổng Thống Mexico Claudia Sheinbaum.
Về Trung Đông, Merz nói với các phóng viên rằng Đức đang lên kế hoạch soạn thảo một đề xuất thông cáo cuối cùng về cuộc xung đột Israel-Iran, trong đó sẽ nhấn mạnh rằng “Iran không được phép có được vật liệu có khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân trong bất kỳ trường hợp nào”.
Tổng Thống Trump dường như cũng đặt ưu tiên lớn hơn vào việc giải quyết những bất bình của mình với các chính sách thương mại của các quốc gia khác hơn là hợp tác với các đồng minh G7. Tổng Thống Hoa Kỳ đã áp đặt mức thuế 50% đối với thép và nhôm cũng như mức thuế 25% đối với ô tô. Tổng Thống Trump cũng đang tính thuế 10% đối với hàng nhập khẩu từ hầu hết các quốc gia, mặc dù ông có thể tăng thuế suất vào ngày 9 tháng 7, sau khi thời gian đàm phán 90 ngày do ông đặt ra hết hạn.
Ông tuyên bố với Starmer rằng họ đã ký một khuôn khổ thương mại vào thứ Hai, khuôn khổ này đã được công bố trước đó vào tháng Năm, với việc Tổng Thống Trump nói rằng thương mại của Anh “được bảo vệ rất tốt” vì “Tôi thích họ, đó là lý do tại sao. Đó là sự bảo vệ cuối cùng của họ.”
Theo thông tin từ hãng tin AP.
